ขยะมูลฝอยเป็นปัญหาของทุกคนในชุมชนซึ่งทุกคนเป็นผู้ผลิตขึ้นมา และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรคต่างๆทำให้สุขภาพอนามัยของคนในชุมชนไม่ดี ชุมชนบ้านท่าแลหลามีประชากรจำนวน 1,766 คน 488 ครัวเรือน ทำให้มีปริมาณขยะที่เกิดจากการทิ้งและการคัดแยกไม่ถูกวิธีมีจำนวนมาก บริเวณข้างถนนมีการทิ้งขยะกลาดเกลื่อน ซึ่งจะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและก่อให้เกิดปัญหาสุขอนามัยกับผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณใกล้เคียง เช่น ปัญหาของกลิ่น ปัญหาแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงต่างๆ ที่เป็นพาหะนำเชื้อโรค โดยการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1.) เพื่อลดอัตราป่วยของประชาชนในชุมชนเกี่ยวกับโรคติดต่อในท้องถิ่นที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค 2.) เพื่อให้ครัวเรือนต้นแบบในชุมชนมีการจัดการขยะในครัวเรือนได้อย่างถูกวิธี และเป็นครัวเรือนต้นแบบให้กับครัวเรือนอื่นๆ ในชุมชนได้ ผลการดำเนินกิจกรรม ดังนี้
กิจกรรมที่ 1 ประชุมแกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชน
ดำเนินการคัดเลือกแกนนำในชุมชน โดยการมีส่วนร่วมของผู้นำชุมชนโรงเรียน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุข และประชาชนในพื้นที่ จำนวน 20 คน มีการจัดตั้งแกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชน ประชุมค้นหาและวิเคราะห์ปัญหา แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อวางแผนการดำเนินงาน หาแนวทางแก้ไข และติดตามผลการดำเนินงาน จำนวน 3 ครั้ง ซึ่งการจัดตั้งแกนนำดังกล่าวให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ให้ความสำคัญในการแก้ไขปัญหาขยะในชุมชน และเป็นครัวเรือนต้นแบบที่จัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล
กิจกรรมที่ 2 อบรมให้ความรู้เรื่องการคัดแยกขยะที่ต้นทางและการจัดการขยะแบบ 3Rs แก่กลุ่มครัวเรือนแกนนำในชุมชน
กลุ่มเป้าหมายแกนนำครัวเรือน จำนวน 50 คน ประเมินผลโดยใช้แบบทดสอบความรู้ก่อน-หลังอบรม จำนวน 10 ข้อ พบว่า ก่อนได้รับความรู้ ผู้เข้าร่วมอบรมไม่ผ่านเกณฑ์ (คะแนน 0-5) ร้อยละ 16 ผ่านเกณฑ์พอใช้ (คะแนน 6-7) ร้อยละ 52 และผ่านเกณฑ์ดี (คะแนน 8-10) ร้อยละ 32 หลังจากดำเนินการอบรมให้ความรู้ผู้เข้าอบรมส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ดี (คะแนน 8-10) ร้อยละ 88 และอยู่ในเกณฑ์พอใช้(คะแนน 6-8) ร้อยละ 12 ซึ่งประชาชนมีความรู้เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ต้นทางการจัดการขยะแบบ 3Rs ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด
กิจกรรมที่ 3 รณรงค์การจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล
แกนนำขับเคลื่อนการจัดการขยะในชุมชนรณรงค์ทำงานแหล่งเพาะพันธ์ยุงลายในพื้นที่สาธารณะในชุมชน พร้อมทั้งติดป้ายรณรงค์เกี่ยวกับการคัดแยกขยะที่ถูกวิธี และติดป้ายประชาสัมพันธ์บริเวณจุดที่ผู้คนสามารถเห็น ได้ง่าย สถานที่ราชการหรือที่สาธารณะในชุมชน จำนวน 5 จุด มีครัวเรือนเข้าร่วมประกวดครัวเรือนตัวอย่างการจัดบ้านเรือนให้ถูกหลักสุขาภิบาล จำนวน 50 ครัวเรือน ผลการประเมิน พบว่า
ครั้งที่ 1
- ผ่านเกณฑ์ จำนวน 30 ครัวเรือน คิดเป็นร้อยละ 60
- ไม่ผ่านเกณฑ์ จำนวน 20 ครัวเรือน คิดเป็นร้อยละ 40
ครั้งที่ 2
- ผ่านเกณฑ์ จำนวน 50 ครัวเรือน คิดเป็นร้อยละ 100 จะเห็นได้ว่า ครัวเรือนทั้งหมดผ่านเกณฑ์ครัวเรือนตัวอย่างร้อยละ 100 ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด
กิจกรรมที่ 4 ติดตามผลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการขยะ จำนวน 2 ครั้ง ติดตามครัวเรือนแกนนำ จำนวน 50 ครัวเรือน เกี่ยวกับพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย จำนวน 2 ครั้ง ดังนี้
ครั้งที่ 1
- ด้านการลดการเกิดขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 84.4
- ด้านการคัดแยกขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 81.2
- ด้านการใช้ประโยชน์จากขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 83.6
ครั้งที่ 2
- ด้านการลดการเกิดขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 89.2
- ด้านการคัดแยกขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 87.2
- ด้านการใช้ประโยชน์จากขยะมูลฝอย คิดเป็นร้อยละ 88.8
จะเห็นได้ว่าครัวเรือนมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในทางที่ดีขึ้น สามารถจัดการขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นในครัวเรือนได้อย่างถูกวิธี และไม่พบอัตราการป่วยของประชาชนในชุมชนที่เกิดจากแมลงเป็นพาหะนำโรค ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัด