กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ข้อเข่าเสื่อม เป็นโรคเรื้อรังในระบบกระดูก และกล้ามเนื้อ สามารถเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ในวัยผู้ใหญ่ไปจนถึงวัยสูงอายุ มีแนวโน้มปัญหาเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ก่อให้เกิดผลกระทบทั้งทางด้านร่างกาย จิตสังคม และเศรษฐกิจ ผู้ป่วยต้องเผชิญกับความปวด ข้อเข่าฝืด เคลื่อนไหวลำบาก หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสมจะทำให้ความรุนแรงของโรคเพิ่มขึ้น ที่นำไปสู่ความพิการ ส่งผลให้เกิดความเครียด วิตกกังวล เกิดภาวะซึมเศร้า ทั้งยังเป็นโรคที่ต้องใช้ค่าใช้จ่ายในการรักษาค่อนข้างสูง แม้ว่าโรคข้อเข่าเสื่อมจะมีกระบวนการเกิดแบบค่อยเป็นค่อยไปอย่างต่อเนื่อง และไม่สามารถกลับคืนสู่สภาพเดิมได้ แต่จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า มีวิธีการป้องกันและช่วยชะลอการเกิดโรคได้ตั้งแต่ในวัยผู้ใหญ่ เริ่มต้นจากการได้รับการคัดกรองข้อเข่าเสื่อมและค้นหาปัจจัยที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งให้ความรู้ในการดูแลข้อเข่าที่ถูกต้องเหมาะสม (การชะลอการเกิดข้อเข่าเสื่อมก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุ, ฉัตรสุดา กานกายันต์, 2561) ประเทศไทยส่วนใหญ่จะพบผู้ป่วยที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในกลุ่มอายุ 55 ปีขึ้นไป โดยกลุ่มผู้ป่วยที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมากจนไม่สามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ และได้รับการรักษาด้วยวิธีการไม่ใช้ยาและใช้ยาแล้วไม่ได้ผล จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัด เพื่อเปลี่ยนข้อเข่าเพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น จากสถานการณ์ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม จาก 241,135 ราย เป็น 274,133 ราย เฉลี่ยเพิ่มขึ้นปีละ 8,250 ราย ส่วนผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม พบว่า มีจำนวนเพิ่มขึ้น จาก 6,353 ราย รายในปี 2557 เป็น 8,690 ราย ในปี 2558 และ10,736 รายในปี 2559 คิดเป็นอัตราเฉลี่ยเพิ่มร้อยละ 23 ต่อปี ทั้งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่องจากการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุในอนาคตตำบลท่านั่งมีผู้สูงอายุทั้งหมด 792 คน คิดเป็นร้อยละ 20.23 ของประชากรทั้งหมด ซึ่งถือเป็นสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์แล้ว ผู้สูงอายุมักมีปัญหาจากภาวะข้อเข่าเสื่อมติดตามมาจำนวนมากในปี 2564 ผู้สูงอายุได้รับการตรวจคัดกรองภาวะข้อเข่าเสื่อมทั้งหมด 726 คน พบผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม จำนวน 233 คน คิดเป็นร้อยละ 32.09 และปี 2565 ผู้สูงอายุได้รับการตรวจคัดกรองภาวะข้อเข่าเสื่อมทั้งหมด 484 คน พบผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม จำนวน 221 คน คิดเป็นร้อยละ 45.66 ดังนั้นชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขตำบลท่านั่งได้เล็งเห็นความสำคัญของการป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมและระบบการไหลเวียนเลือดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย