กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

นโยบายของงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กไทยอายุ 0-5 ปี ทุกคน ที่ต้องได้รับให้ครบทุกชนิดตามกำหนดของกระทรวงสาธารณสุข เนื่องจากการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคด้วยวัคซีนแก่เด็กนั้นเป็นพื้นฐานสำคัญในการเสริมสร้างให้เด็กมีร่างกายที่แข็งแรง ปลอดจากโรค ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาด้านความคิดและการเรียนรู้ของเด็ก ที่จะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติต่อไปในอนาคต ฉะนั้นการเร่งรัดติดตามให้ประชากรกลุ่มเป้าหมายทุกคนได้รับการฉีดให้ครอบคลุมจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องดำเนินการ โดยสิ่งสำคัญคือการจัดบริการด้วยความสะดวก ปลอดภัย และต้องให้ครอบคลุมประชากรเป้าหมายในระดับสูงที่สุด เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในป้องกันการเกิดอัตราป่วย อัตราตาย และการระบาดในพื้นที่ด้วยโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน อาทิเช่น โรคหัดโรคคอตีบ โรคไอกรน เป็นต้น
จากการดำเนินงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ ในกลุ่มเด็กอายุ 3-5 ปี ในปี 2565-2566 มีความครอบคลุมวัคซีนตามอายุ ร้อยละ 80.01, 86.13 ตามลำดับ เพิ่มขึ้นแต่ไม่ผ่านตัวชี้วัด (มากกว่าร้อยละ 90) และจากการจัดบริการคลินิกเด็กดี 2 ครั้งต่อเดือน ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ศาลาใหม่ ปี 2566 มีการนัดเด็กอายุ 0-5 ปี ประมาณเดือนละ 50-70 คน แต่ยังพบอัตราการมารับวัคซีนไม่ตรงตามนัดอยู่ (ผิดนัด) 379 ครั้งต่อปี เฉลี่ยเดือนละ 32 ครั้ง (ลดลงจากปี 2565 ที่พบ 611 ครั้งต่อปี) ซึ่งเสี่ยงต่อการรับวัคซีนไม่ตรงตามเกณฑ์อายุ และไม่ครบตามความครอบคลุม สำหรับผลการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคในกลุ่มวัยเรียน อายุครบ 7 ปี ในปี 2565-2566 มีความครอบคลุมวัคซีนตามอายุ ร้อยละ 50.32, 86.57เพิ่มขึ้นและผ่านตัวชี้วัด (มากกว่าร้อยละ 50) ในกลุ่มเด็กนักเรียน ป.1 จำนวนทั้งหมด 200 คน มีประวัติวัคซีนครบ (สมุดสีชมพู) จำนวน 45 คน ร้อยละ 22.5 ประวัติวัคซีนไม่ครบผู้ปกครองยินยอมให้ฉีด จำนวน 27 คน ร้อยละ 17.41 ประวัติวัคซีนไม่ครบผู้ปกครองไม่ยินยอม/เซ็นปฏิเสธการฉีด/ไม่มาฉีด จำนวน 128 คน ร้อยละ 82.58 และในกลุ่มเด็กนักเรียน ป.6 ปี 2565-2566 ความครอบคลุมวัคซีนตามอายุ ร้อยละ ร้อยละ 29.25, 62.70 เพิ่มขึ้นและผ่านตัวชี้วัด (มากกว่าร้อยละ 50) จำนวน 104 คน ร้อยละ 70.75 เนื่องด้วยผู้ปกครองส่วนหนึ่งไม่ยินยอม/เซ็นปฏิเสธการฉีด จากการสำรวจพบว่าสาเหตุส่วนใหญ่ผู้ปกครองยังไม่มีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของวัคซีน ส่งผลต่อการไม่ตระหนัก ไม่เข้าใจถึงการระบาด และความรุนแรงของโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน รวมไปถึงการได้รับข่าวสารที่ผิดๆเกี่ยวกับยาวัคซีนแต่ละชนิดจากโซเซียลเน็ตเวิร์ค ส่งผลทำให้มีการติดตามแบบเชิงรุกอย่างต่อเนื่อง และส่งผลต่อความครอบคลุมในการรับวัคซีนตามเกณฑ์อายุ ทั้งนี้เพื่อให้เริ่มเกิดความตระหนักและความเข้าใจเกี่ยวกับวัคซีนที่ถูกต้องจึงเน้นในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งจะส่งผลให้เพิ่มความครอบคลุมในการรับวัคซีนในอนาคต รวมไปถึงการป้องกันอัตราป่วยด้วยโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ จึงได้จัดโครงการนี้ขึ้น