กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ฟันและอวัยวะในช่องปากเป็นด่านแรกของระบบย่อยอาหาร และมีความสำคัญสำหรับการติดตามสื่อสารของผู้คนในสังคม ปัจจุบันพฤติกรรมการบริโภคอาหารของคนเปลี่ยนไปในขณะที่ระบบบริการสุขภาพและระบบการพัฒนาคนยังไม่สามารถปรับตัวรองรับให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง ทำให้เกิดโรคฟันผุ ในทุกกลุ่มวัย กรมอนามัย เปิดเผยผลสำรวจสุขภาพทางช่องปาก ในปี 2558 พบว่า เด็กไทยโดยเฉลี่ยร้อยละ 50 เป็นโรคฟันผุสูงสุดในเขตภาคใต้ร้อยละ 65 โดยเฉพาะใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใต้ได้แก่ สงขลา ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส ในปี 2558 กระทรวงสาธารณสุขรายงานพื้นที่ 4 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เด็กและผู้สูงอายุเผชิญปัญหาโรคฟันสูงเป็นอับดับ 1 ของประเทศ
จากผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปาก ในพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านบาโงยบาแด พบว่าประชากรกลุ่มวัยทำงาน มีสภาวะหินน้ำลายร้อยละ88.2 และพบมีสภาวะเหงือกอับเสบร้อยละ 68.2 และพบมีสภาวะเหงือกอักเสบร้อยละ 68.6 กลุ่มเด็ก 6-15 ปี มีฟันผุและเหงือกอักเสบ ร้อยละ 50.2 และ 67.36 ตามลำดับ กลุ่มเด็กวัยก่อนเรียน 0-5 ปี มีฟันผุร้อยละ 43.75 แสดงให้เห็นว่าโรคฟันผุเกิดในทุกลุ่มวัย ซึ่งถ้าไม่ได้รับการป้องกันและการรักษาหรือหยุดยั้งโรคก็จะลุกลามนำไปสู่การสูญเสียฟันต่อไปและส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ ปัจจัยที่ทำให้ประชาชนทุกกลุ่มวัยมีสภาวะการเกิดโรคฟันผุ โรคปริทันต์อักเสบ หรือโรคในช่องปากเป็นปัญหาค่อนข้างสูง คือการเข้าถึงบริการทันตกรรมไม่ครอบคลุมมากนัก การไม่ใส่ใจในการดูแล ป้องกันโรคในช่องปากของตนเอง เมื่อเป็นถึงขั้นรุนแรงจึงมาหาหมอเพื่อทำการรักษาและอีกปัญหาหนึ่งคือการขาดทันตบุคลากรในระบบมีการกระจายไม่สามารถครอบคลุมได้
สำหรับสุขภาพช่องปาก จากกระแสพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ความว่า "เวลาไม่มีฟันกินอะไรก็ไม่อร่อย ทำให้ไม่มีความสุข จิตใจก็ไม่สบาย ร่างกายก็ไม่แข็งแรง" ทำให้เห็นความสำคัญของสุขภาพช่องปากต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ชัดเจน ประกอบกับปัญหาสุขภาพช่องปากเป็นปัญหาหลักในกลุ่มประชาชนทุกกลุ่มวัย ที่มีการสูญเสียฟันจนไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ โดยเฉพาะประชากรกลุ่มผู้สูงอายุมีการสูญเสียฟันอย่างน้อย 15 ซี่ ร้อยละ80 จำเป็นต้องได้รับบริการทันตกรรมอย่างใกล้ชิด
ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านบาโงยบาแด จึงได้จัดทำโครงการสุขภาพฟันดีทุกกลุ่มอายุปีงบประมาณ 2561 ขึ้น เพื่อจัดระบบบริการประชากรตามกลุ่มอายุ และพัฒนาระบบบริการส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพที่มีคุณภาพและครอบคลุม ให้ประชาชนมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีอย่างต่อเนื่องและเหมาะสมต่อไป