กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular diseases) ได้แก่โรคหลอดเลือดสมอง (cerebrovascular diseases) และโรคหัวใจขาดเลือด (ischaemic heart diseases) เป็นสาเหตุการเสียชีวิตลำดับต้นของคนไทย ตั้งแต่ปี 2555 ในแต่ละปีมีคนไทยเสียชีวิตจากโรคนี้มากกว่า 54,000 รายและมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกปี ในจำนวนนี้มากกว่าร้อยละ 80 เป็นผู้สูงอายุ สาเหตุของโรคกลุ่มนี้เกิดจากวิถีชีวิตและพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ถูกต้องเหมาะสม ไดแก่  การรับประทานที่มากเกินพอดี ไม่สมดุล รับประทานอาหารรสหวาน มัน เค็ม รับประทาน ผักผลไม้น้อยใช้เครื่องอํานวยความสะดวกมากขึ้น มีกิจกรรมทางกายน้อยลง ไม่ออกกําลังกาย เครียด และพักผ่อนไม่เพียงพอ ประกอบกับการสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลซึ่งปัจจัยเสี่ยงด้านพฤติกรรมสุขภาพดังกล่าวส่งผลให้เกิดภาวะนํ้าหนักเกินอ้วนความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวานและนําไปสู่การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจากการสำรวจสถานการณ์ปัญหาสุขภาวะของผู้สูงอายุโดยกรมอนามัย (พ.ศ.2556)พบว่าผู้สูงอายุมีปัญหาสุขภาพด้วยโรคความดันโลหิตสูง 41% โรคเบาหวาน 18%และโรคซึมเศร้า 1%ผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมากกว่า 95% ได้รับการดูแลรักษา แต่ก็มีผู้สูงอายุมากถึง55%ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และ43% ไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ที่ผู้สูงอายุไทยปฏิบัติตัวได้น้อยที่สุดเรียงตามลำดับ ได้แก่ ออกกำลังกายสัปดาห์ละ 3 วันวันละ 15-30 นาทีเป็นประจำ (57%) ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8 แก้วเป็นประจำ (65%) รับประทานผักและผลไม้เป็นประจำ (66%) ไม่ดื่มสุรา/เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ (83%) และไม่สูบบุหรี่ (84%) ส่งผลให้ผู้สูงอายุไทยมีปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพที่สำคัญคือ ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน ซึ่งพบความชุกสูงถึง 43% ในเพศชาย และ50% ในเพศหญิง โดยปัจจัยป้องกันที่สำคัญ ได้แก่ การออกกำลังกายเป็นประจำและการกินอาหารที่เหมาะสม นอกจากนั้นการสำรวจของมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (พ.ศ.2556) พบว่าผู้สูงอายุยังมีปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหวร่างกาย (58%) ด้านการมองเห็น (19%) และด้านจิตใจ (3%)
ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและผู้พิการตำบลเกาะจันได้เล็งเห็นความสำคัญในการดำเนินมาตรการเชิงรุกการตรวจคัดกรองสุขภาพโดยค้นหาปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดด้วยการประเมินปัจจัยเสี่ยงหลายปัจจัยพร้อมๆ กัน (global risk score) เพื่อทำนายโอกาสเกิดโรคภายในอนาคตข้างหน้า จะทําให้ผู้ที่มีโอกาสเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดสามารถจัดการตนเองได้ ด้วยการสนับสนุนจาก อสม. และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงและปรับพฤติกรรมสุขภาพให้ถูกต้องเหมาะสม จะส่งผลให้นํ้าหนักตัว ระดับความดันโลหิต ระดับนํ้าตาลและไขมันในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ นอกจากนั้นการตรวจคัดกรองโรคหลอดเลือดสมอง สายตาผิดปกติ ภาวะซึมเศร้าและการดูแลอย่างต่อเนื่อง จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตและลดภาระสังคม