กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ผู้สูงอายุ หมายถึง ประชากรทั้งเพศชายและหญิงที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป ซึ่งสามารถแบ่งระดับการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเป็น3 ระดับ ได้แก่ 1) ระดับการก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging society) หมายถึง สังคมหรือประเทศที่มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 10 ของประชากรทั้งประเทศ หรือมีประชากรอายุตั้งแต่ 65 ปี มากกว่าร้อยละ 7 ของประชากรทั้งประเทศ แสดงว่าประเทศนั้นกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ 2) ระดับสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Aged society) หมายถึง สังคมหรือประเทศที่มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 20 ของประชากรทั้งประเทศ หรือมีประชากรอายุตั้งแต่ 65 ปี มากกว่าร้อยละ14 ของประชากรทั้งประเทศ แสดงว่าประเทศนั้นเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ 3) ระดับสังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มที่ (Super-aged society) หมายถึง สังคมหรือประเทศที่มีประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 20 ของประชากรทั้งประเทศ แสดงว่าประเทศนั้นเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มที่ (สำนักข่าว Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ, 2015) สังคมสูงอายุเป็นสถานการณ์ที่โลกและหลายประเทศกำลังเผชิญซึ่งขณะนี้ประชากรโลกได้กลายเป็นสังคมผู้สูงอายุแล้วโดยมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 901 ล้านคนหรือคิดเป็นร้อยละ 12 ของประชากรทั้งหมดภูมิภาคอาเซียนมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปจำนวน 55 ล้านคนหรือคิดเป็นร้อยละ 9ส่วนในประเทศไทยมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปร้อยละ 16 ซึ่งถือเป็นอันดับที่ 2 ของกลุ่มอาเซียนโดยไทยได้เข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุ (Aging society) มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 กล่าวคือ 1 ใน 10 ของประชากรไทย เป็นประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปและคาดว่าประเทศไทยจะเป็น “สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์” (Aged society) ในปี พ.ศ. 2564 และเป็น “สังคมสูงวัยระดับสุดยอด” (Super Aged Society) ภายในปี พ.ศ. 2578 โดยประมาณการว่าจะมีประชากรสูงอายุเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 30 ของจำนวนประชากรทั้งหมดซึ่งถือว่าเป็นการเปลี่ยนระดับที่รวดเร็วมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ (อนันต์, 2560)
สืบเนื่องจากนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ประจำปีการศึกษา 2558 ได้ริเริ่มจัดทำโครงการ “บวร” รวมใจสร้าง “จิตอาสาวัยใส ใส่ใจผู้สูงอายุ” บ้านท่าข้าม (ปีที่ 1) ขึ้น ซึ่งเป็นโครงการที่ส่งเสริมสุขภาวะของผู้สูงอายุแบบองค์รวมทั้งด้านกาย จิต สังคม และจิตวิญญาณ โดยการส่งเสริมให้นักเรียนโรงเรียนวัดท่าข้ามได้มีส่วนร่วมในการดูแลและเห็นคุณค่าของผู้สูงอายุ สร้างจิตสำนึกและปลูกฝังให้เกิดทัศนคติที่ดี มีการเชิญพระคุณเจ้าจากวัดท่าข้ามมานำสวดเจริญพรเพื่อเสริมสร้างความสงบ สร้างสมาธิแก่ผู้สูงอายุและผู้เข้าร่วมโครงการ มีการดูแลช่วยเหลือและติดตามภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุร่วมกับผู้นำชุมชนซึ่งเป็นตัวแทนประชาชนสอดคล้องตามแนวคิด “บวร” ที่เป็นความร่วมแรงร่วมใจกันระหว่างบ้าน วัด โรงเรียนโดยได้รับการตอบรับที่ดีจากประชาชนในชุมชนส่งผลให้มีการจัดโครงการสืบเนื่องมาตลอดในปีการศึกษา 2559 และ 2560
และในปีการศึกษา 2561 จากการทำประชาคมร่วมกับชุมชน ทางชุมชนมีความประสงค์ให้จัดโครงการอย่างต่อเนื่อง และทางโรงเรียนวัดท่าข้ามมีความสนใจและสนับสนุนให้นักเรียนเข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุ ประกอบกับจากการสำรวจข้อมูลในชุมชน พบว่ายังมีผู้สูงอายุจำนวนหนึ่งที่ยังขาดการดูแลอย่างทั่วถึง ทางคณะนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยสงขลา นครินทร์ ปีการศึกษา 2561 จึงเล็งเห็นว่าปัญหาการดูแลผู้สูงอายุเป็นสิ่งที่ควรตระหนักและให้ความใส่ใจอย่างต่อเนื่อง จึงจัดทำโครงการ “บวร”รวมใจสร้าง “จิตอาสาวัยใส ใส่ใจผู้สูงอายุ” บ้านท่าข้ามปี 4 โดยทางโรงเรียนวัดท่าข้ามได้มุ่งเน้นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการตามนโยบายของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ให้กับเยาวชนโดยเฉพาะความกตัญญูรู้คุณและส่งเสริมให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการใช้ศักยภาพของตนเองในการดูแลและไปเยี่ยมผู้สูงอายุที่บ้าน ร่วมกับนักศึกษาพยาบาลและสนับสนุนให้มีการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง ทำให้ผู้สูงอายุได้รับการดูแลอย่างแท้จริง ช่วยลดช่องว่างระหว่างวัย และเสริมสร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อกันระหว่างผู้สูงอายุกับนักเรียนมากยิ่งขึ้น