กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่มีการเกิดพยาธิสภาพแบบค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งเป็นความผิดปกติที่เกิดกับกระดูกอ่อน เมื่อผิวกระดูกอ่อนถูกทำลายมากขึ้นก็จะมีการอักเสบของเยื่อบุข้อ รวมทั้งมีอาการข้อแข็งเคลื่อนไหวลำบาก มีข้อจำกัดในการงอและเหยียดของข้อเข่า มีอาการบวมที่ข้อเข่า ข้อเข่าเสื่อมอาจเกิดร่วมกับการอักเสบพบมีเสียงดังในข้อเข่า ซึ่งเกิดจากการขัดกันของกระดูก อาจจะพบอาการเข่าอ่อน เข่าทรุดพร้อมกับอาการปวด ขัด บริเวณเข่า ข้อเข่าผิดรูปเกิดความพิการ เข่าโก่ง เข่าคดชนกัน หรือกล้ามเนื้อรอบๆข้อที่เสื่อมจะลีบลง จากอาการปวดที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกวันก่อให้เกิดความรำคาญและทำลายความสุขในการใช้ชีวิตหรืออาจถึงขั้นทำให้โครงสร้างร่างกายเสียสมดุลส่งผลกระทบต่อระบบการทำงานต่างๆ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง บางคนปวดมากจนต้องหยุดงาน นอนไม่หลับหรือตื่นกลางดึก เนื่องจากอาการปวดเกิดผลกระทบต่อผู้ป่วยทั้งทางร่างกาย จิตใจ ปัจจุบันโรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคเรื้อรังต้องอาศัยระยะเวลาในการรักษาและขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ อายุ และกิจวัตรประจำวัน การรักษามักประกอบด้วยการใช้ยา การออกกำลังกาย การประคบความร้อนความเย็น การป้องกันการเสื่อมของข้อเข่าที่มากขึ้น ตลอดจนการผ่าตัดแนวทางการรักษาที่นิยมกันมากในปัจจุบันคือ การใช้ยาแผนปัจจุบันและกายภาพบำบัด แม้จะได้ผลดีในแง่ของการบรรเทาอาการปวดและการอักเสบแต่มักมีอาการข้างเคียง ที่ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา เช่น แผลในกระเพาะอาหาร หรืออาจมีเลือดออกในกระเพาะอาหาร และต้องรักษาอย่างต่อเนื่อง จึงทำให้สิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย
จากรายงาน ผู้มารับบริการในคลินิกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสว.นอกในปีงบประมาณ 2561 พบว่าปัจจุบันมีผู้รับบริการมาเข้ารับการรักษาด้วยอาการปวดข้อ ปวดเข่าทั้งในกลุ่มผู้สูงอายุและวัยทำงาน จำนวน 85 ราย และตรวจคัดกรองพบข้อเข่าเสื่อม จำนวน 40 ราย คิดเป็นร้อยละ 47.05 สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการประกอบอาชีพต้องไปกรีดยางทำสวนผลไม้บนเนินสูงทำให้ต้องใช้ข้อเข่ามากและนานกว่าปกติหรือผิดท่า
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสว.นอกจึงได้จัดทำโครงการคัดกรองและดูแลสุขภาพผู้ที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมขึ้น เพื่อประเมินคัดกรองผู้ที่มีอาการภาวะข้อเข่าเสื่อม ให้ได้รับความรู้และการปฏิบัติตน ในการดูแลบำบัดอาการ ในระยะเริ่มต้นได้ สามารถชะลอกระบวนการดำเนินของโรคไปสู่ระยะที่มีความรุนแรงของโรคลดลง