กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากรายงานสรุปสถานการณ์มลพิษของประเทศไทย ปี 2561 (กรมควบคุมมลพิษ, ๒๕๖๒) มีปริมาณขยะมูลฝอยเกิดขึ้นประมาณ 27.8 ล้านตัน เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2560 มีปริมาณเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.64 เนื่องจากการขยายตัวของชุมชนเมือง ส่งผลให้ปริมาณขยะมูลฝอยในหลายพื้นที่เพิ่มมากขึ้น
จากการศึกษาบริบทของชุมชนของตำบลละงู พบว่ามีการเพิ่มของร้านค้า และตลาดนัดในทุกหมู่บ้าน ส่งผลให้เกิดปัญหาขยะในชุมชน และที่สำคัญไปกว่านั้น ปริมาณขยะที่เพิ่มเกิดขึ้นมีความสัมพันธ์กับสถานการณ์การเกิดโรคไข้เลือดออกในชุมชน บ้านทุ่งพัฒนา หมู่ที่ 13 ตำบลละงู พบผู้ป่วยไข้เลือดออกในปี 2562 จำนวน 19 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 2204.18 ต่อแสนประชากร (เกณฑ์ < 50 ต่อแสน) สถานการณ์ป่วยเกินค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปี (Median = 1.5) เมื่อพิจารณาปัจจัยสิ่งแวดล้อมทั่วพบว่ามีการกระจายของเศษขยะ แก้ว ถุงพลาสติก มีน้ำขังและลูกน้ำยุงลายตามบ้านเรือน และเส้นทางสาธารณะในหมู่บ้านและถนนสัญจรสายหลัก เมื่อพิจารณาตามปัจจัยบุคคลพบว่าประชาชนมีความรู้สามารถเข้าถึงข่าวสารสาธารณะและสุขภาพ แต่ยังขาดความตระหนัก และมีพฤติกรรมสุขวิทยาไม่ถูกต้อง เมื่อพิจารณาตามปัจจัยด้านเชื้อโรคการเกิดโรค พบว่า การเคลื่อนย้ายของประชากรไปยังพื้นที่ที่มีการป่วยส่งผลให้ติดต่อคนในครอบครัวอย่างต่อเนื่อง จากการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดโดยใช้งบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพ องค์การบริหารส่วนตำบลละงู ปี 2562 ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขบ้านทุ่งพัฒนา ประสบความสำเร็จด้าน 1) การจัดการระบบรายงานค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายผ่านระบบออนไลน์เพื่อควบคุมปริมาณยุงมีเชื้อ 2) การสร้างกระแสการมีส่วนร่วมในการเก็บขยะในรูปแบบ Big Cleaning Day 3) การบริหารจัดการวัสดุ เคมีภัณฑ์กำจัดยุง ความทันเวลาในการควบคุมโรค แต่ยังขาดความร่วมมือคนในชุมชน
จากความสำคัญดังกล่าว อสม. ม.13 บ้านทุ่งพัฒนาจึงจัดทำโครงการในปี 2563 เพื่อสร้างความร่วมมือในการจัดการโรคไข้เลือดออกและสิ่งแวดล้อมในชุมชนให้เป็นรูปธรรม