กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สุขภาพของเด็กเป็นผลกระทบโดยตรงจากสุขภาพของมารดาขณะตั้งครรภ์และโรคทางพันธุกรรมหลายโรค มีรายงานว่าผู้ป่วยโรคธาลัธซีเมียมีแนวโน้มสูงขึ้นมีเด็กและผู้ป่วยด้วยโรคนี้ถึงร้อยละ ๓๓.๖๓ โรคฮีโมพีเลีย โรคปากแหว่งเพดานโหว่ ก็ยังมีเด็กเป็นโรคนี้อยู่อีกมากถึงร้อยละ๕ จึงเป็นปัญหาสุขภาพที่ต้องได้รับความเอาใจใส่ดูแลและแก้ไขให้ถูกต้อง เพื่อให้เด็กมีสุขภาพดีและเป็นกำลังของชาติที่สมบูรณ์ต่อไป รวมทั้งการให้ความรู้แก่มารดาขณะตั้งครรภ์ให้ระวังสุขภาพของตนเองและสุขภาพของลูกในครรภ์พร้อมกันเพื่อให้สุขภาพทั้งของมารดาและทารกพัฒนาไปอย่าสมบูรณ์พร้อมกันทั้งร่างกายและจิตใจได้อย่างเต็มที่ ซึ่งคุณภาพของเด็กและเยาวชนเกิดขึ้นได้จากการเห็นความสำคัญของเด็กโดยให้ความสำคัญอย่างจริงจังตั้งแต่การตั้งครรภ์ของแม่และการดูแลครรภ์ที่ถูกต้องระหว่างตั้งครรภ์ถือเป็นการใส่ใจดูแลสุขภาพของแม่ในช่วงตั้งครรภ์ ที่บ่งบอกถึงความก้าวหน้าของการตั้งครรภ์ พัฒนาการที่ดีของลูกในครรภ์ รวมไปถึงสุขภาพที่ดีของแม่และลูกนับตั้งแต่ตั้งครรภ์จนถึงหลังคลอด ๖ เดือน และเพื่อให้การตั้งครรภ์ดำเนินไปอย่างมีพัฒนาการที่ดีแม่ตั้งครรภ์ควรใส่ใจดูแลตัวเองในเรื่องหลักๆ ดังนี้คือ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การพักผ่อนที่เพียงพอ การออกกำลังกายที่เหมาะสม การกระตุ้นพัฒนาการลูกในครรภ์ และที่ขาดไม่ได้คือการใส่ใจกับการฝากครรภ์ เพราะจะได้รับการตรวจร่างกายและคำแนะนำในการปฏิบัติตนที่ถูกต้อง การติดตามการเจริญเติบโตและความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นกับเด็กในครรภ์ และเพื่อให้ทารกในครรภ์คลอดออกมาอย่างสมบูรณ์แข็งแรงปลอดภัย นอกจากการใส่ใจกับการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์และการได้รับการฝากครรภ์ ยังพบว่าอายุของแม่ขณะตั้งครรภ์ การได้รับยาบำรุงครรภ์ การดื่มเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ โรคประจำตัว ภาวะแทรกซ้อนและการติดเชื้อของแม่ขณะตั้งครรภ์ก็มีผลต่อภาวะแรกเกิดของทารกอันจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตต่อไป เช่น แม่ที่มีอายุน้อยกว่า๑๘ ปี ( แม่วัยรุ่นในเขตรพสต.จำนวน ๑๖ คนคิดเป็นร้อยละ๑๗.๓๙ ตั้งแต่ ตค.๖๒ – พค.๖๓ ผลงานไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดของกรมอนามัย ซึ่งกำหนดไว้ ๑๐ % ) และยังไม่เคยมีบุตรมีความเสี่ยงต่อการคลอดทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยการได้รับยาบำรุงขณะตั้งครรภ์โดยเฉพาะไอโอดีนที่มีความจำเป็นต่อการพัฒนาสมองและระบบประสาทถ้าระหว่างตั้งครรภ์แม่ไม่ได้รับหรือได้รับไม่เพียงพอก็จะส่งผลให้ทารกมีสติปัญญาลดลงก่อให้เกิดภาวะสมองพิการและหูหนวกได้ จากการวิจัยพบว่าเด็กอายุน้อยกว่า ๕ ปี ที่ขาดไอโอดีนจะมีระดับสติปัญญาต่ำกว่าเด็กที่ได้รับสารไอโอดีนร้อยละ ๖.๙ - ๑0.๒ ส่วนพฤติกรรมของหญิงตั้งครรภ์กับการดื่มเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ขณะตั้งครรภ์ พบว่าจะก่อให้เกิดผลเสียต่อทารกในครรภ์ไม่ว่าจะเป็นความผิดปกติบริเวณใบหน้า แขน ขา และการเจริญเติบโต รวมทั้งปัญหาทางด้านพฤติกรรมและความสามารถทางสติปัญญา ซึ่งการศึกษาในต่างประเทศพบว่าจะเกิดกลุ่มอาการผิดปกติของทารกในครรภ์ที่เกิดจากการดื่มเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ของหญิงตั้งครรภ์ทั่วโลก ประมาณ ๙ รายต่อทารกแรกเกิด ๑,000 คน และระหว่างตั้งครรภ์แม่มีโรคประจำตัว ได้รับเชื้อหรือมีภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์เช่น เป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ครรภ์เป็นพิษ เป็นต้น ย่อมทำให้เกิดผลกระทบต่อทารกที่อยู่ในครรภ์ เช่น การคลอดก่อนกำหนด ภาวะน้ำหนักตัวมากหรือน้อยกว่าปกติ และการขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดเป็นต้น ซึ่งการติดเชื้อของทารกในช่วงปริกำเนิดที่สำคัญได้แก่ HIV หัดเยอรมันเชื้ออีสุกอีใส Cytomegalovirus (CMV) และ Toxoplasmosis เป็นต้น ซึ่งเชื้อบางชนิดก่อให้เกิดผลเสียต่อระบบประสาทและก่อให้เกิดความพิการต่อทารกได้จากที่กล่าวมาข้างต้นทำให้พบว่าการฝากครรภ์ ภาวะแทรกซ้อน การติดเชื้อและพฤติกรรมของแม่ขณะตั้งครรภ์มีความสัมพันธ์ต่อภาวะแรกเกิดของทารก สามารถทำให้ทารกมีน้ำหนักแรกเกิดน้อย คลอดก่อนกำหนด ขาดออกซิเจนเมื่อแรกเกิด และมีภาวะแทรกซ้อนหลังคลอด ซึ่งสิ่งดังกล่าวก่อให้เกิดผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของทารกแรกเกิดโดยเฉพาะในทารกที่คลอดก่อนกำหนดหรือมีน้ำหนักแรกเกิดน้อยดังนั้นทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านในเมือง จึงจัดทำโครงการเตรียมความพร้อมรับมือเพื่อลดภาวะเสี่ยงจากการตั้งครรภ์ที่อาจส่งผลให้หญิงตั้งครรภ์มีภาวะครรภ์เป็นพิษได้ ดังนั้นการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์ของแม่มีผลต่อภาวะแรกเกิดของทารกเพื่อให้มีการจัดบริการสุขภาพที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นและเพื่อทำให้เด็กไทยเป็นทรัพยากรที่มีคุณภาพต่อไปในอนาคต