กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง เป็นโรคที่เป็นปัญหาสาธารณสุขโรคหนึ่งที่เกิดขึ้นได้ทุกเวลาและทุกสถานการณ์ โดยเฉพาะช่วงฤดูฝน ประมาณเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม ความรุนแรงของโรคมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากสถิติระบาดวิทยาพบว่า ทั้งอัตราป่วยและอัตราตายยังสูงอยู่พบได้ทุกวัย ปัจจุบันไม่สามารถค้นคว้าวัคซีนในการป้องกันโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง วิธีป้องกันที่ดีที่สุดในขณะนี้คือ การควบคุมแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เพื่อควบคุมยุงพาหะให้มีจำนวนน้อยลงจนไม่เป็นปัญหาในการระบาดของโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง จำเป็นที่จะต้องเร่งดำเนินการควบคุมอย่างทั่วถึงให้ครอบคลุมพื้นที่รับผิดชอบพร้อมๆกันอย่างสม่ำเสมอต่อเนื่องกันตลอดทั้งปี โดยอาศัยความร่วมมือระหว่างองค์กรทั้งภาครัฐเอกชน องค์กรท้องถิ่น และประชาชนในชุมชน ให้มีส่วนร่วมรับผิดชอบสิ่งแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้ปลอดยุงลายจึงจะสามารถป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลงได้ ปัจจัยที่มีความสำคัญ ต่อการแพร่กระจายของโรคมีความซับซ้อนและแตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ คือ ภูมิต้านทานของประชาชน ชนิดของเชื้อไวรัส ความหนาแน่น และการเคลื่อนย้ายของประชากร สภาพภูมิอากาศ ชนิดของยุงพาหะ ความรู้ความเข้าใจและมีพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง ของประชาชนในการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลาย ความร่วมมือของหน่วยงานต่างๆ ในการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก/โรคชิคุนกุนยา และนโยบายในระดับชาติ สิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นปัจจัยที่มีการแปรเปลี่ยนและมีผลกระทบอย่างต่อเนื่องกับการแพร่กระจายของโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลงเป็นอย่างยิ่ง และยังมีส่วนทำให้รูปแบบการเกิดโรคมีความผันแปรไปในแต่ละปี จากสถานการณ์โรคไข้เลือดออกในประเทศไทยตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 24 กันยายน 2562 พบว่า ผู้ป่วย 93,007 ราย ซึ่งมากกว่าปี พ.ศ.2561 ถึง 1.6 เท่า เสียชีวิต 98 ราย สูงกว่าปกติ คือร้อยละ 0.11 ผู้ป่วยส่วนใหญ่ในปีนี้พบในกลุ่มเด็กเล็ก เด็กวัยเรียน และวัยผู้ใหญ่ตอนต้น พบมากที่สุดคือกลุ่ม 5-14 ปี รองลงมา 15-34 ปี และแรกเกิด-4 ปี ตามลำดับ ( ที่มา: จากระบบรายงานการเฝ้าระวังโรค 506 สำนักระบาดวิทยา ณ วันที่ 24 กันยายน 2562) ส่วนสถานการณ์โรคชิคุนกุนยาหรือไข้ป่วยข้อ ในประเทศไทยตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 16 กันยายน 2562 พบผู้ป่วย 7,481 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต กลุ่มอายุที่พบผู้ป่วยมากที่สุด คือ 25-34 ปี รองลงมาคือ 35-44 ปี และ 15-24 ปี จังหวัดที่มีอัตราป่วยต่อประชากรแสนคนสูงสุด 5 อันดับแรก คือ ปัตตานี ระนอง ตาก ภูเก็ต และสงขลา ตามลำดับ (ที่มา : สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 4 จ.สระบุรี/กองโรคติดต่อนำโดยแมลง/สำนักสื่อสารความเสี่ยงฯ กรมควบคุมโรค ลงวันที่ 20 กันยายน 2562)         ตำบลสะบ้าย้อย เป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่มีการระบาดของโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง มาอย่างต่อเนื่อง จากข้อมูล E1 พบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก ตั้งแต่ปี 2560-2562 พบว่า ในปี 2560 มีอัตราป่วย เท่ากับ 131.52 ( 126 ราย) ต่อแสนประชากร ( ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 31 ธันวาคม 2560) ในปี 2561 มีอัตราป่วย เท่ากับ 1015.72 (190 ราย)  ต่อแสนประชากร ( ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 31 ธันวาคม 2561) และปี 2562 มีอัตราป่วย เท่ากับ 871.38 (163 ราย ) ต่อแสนประชากร ( ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 30 กันยายน 2562) ส่วนโรคชิคุนกุนยา ข้อมูล E1 พบผู้ป่วยโรคชิคุนกุนยา ตั้งแต่ 2561-2562 พบว่า ในปี 2561 มีอัตราป่วยเท่ากับ 972.95 (182 ราย) ต่อแสนประชากร (ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 31 ธันวาคม 2561) ในปี 2562 มีอัตราป่วยเท่ากับ 58.80 (11 ราย) ต่อแสนประชากร (ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 31 ตุลาคม 2562) ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มอายุ 5-9 ปี รองลงมา 10-14 ปี และ 15-24 ปี ตามลำดับ ( ที่มา : จากศูนย์ระบาดอำเภอสะบ้าย้อย ) จะเห็นได้ว่าอัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกมีแนวโน้มสูงขึ้น การระบาดของโรคไข้เลือดออกส่วนใหญ่จะพบผู้ป่วยในช่วง เดือน เมษายน – กันยายน ของทุกปีและชีวนิสัยของยุงชอบออกหากินเวลากลางวัน  จึงสันนิฐานได้ว่าการแพร่เชื้อและการกระจายโรค จะเกิดขึ้นได้ทั้งใน ชุมชน โรงเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ด้วยเหตุนี้การควบคุมโรคจึงต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน งานสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม กองช่าง เทศบาลตำบลท่าพระยา ได้ตระหนักถึงความสำคัญของปัญหาและสถานการณ์ที่เกิดขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดการปรับเปลี่ยนแนวคิดในการแก้ไขปัญหา จากการตั้งรับไปสู่นโยบายเชิงรุกโดยใช้ยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วมให้คนในชุมชนได้ตระหนักถึงสภาพปัญหาของโรค เกิดความรับผิดชอบต่อปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนของตนเอง พร้อมทั้งหาวิธีการแก้ไข ซึ่งปัญหาของโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม ดังนั้น การดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลง จึงต้องปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ของโรคที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเน้นให้ประชาชนเห็นความสำคัญและถือเป็นภารกิจที่ต้องช่วยกัน กระตุ้นและชักนำให้ประชาชน ผู้นำชุมชน ตลอดจนเครือข่ายสุขภาพให้มีส่วนร่วมอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ส่งผลให้ประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ปลอดภัยจากโรคไข้เลือดออก/โรคติดต่อที่นำโดยแมลงได้