ป้องกันโรคฟันผุในเด็กปฐมวัยในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่โดยใช้นมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ปี 2565
ชื่อโครงการ | ป้องกันโรคฟันผุในเด็กปฐมวัยในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่โดยใช้นมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ปี 2565 |
รหัสโครงการ | 65-L7258-01-02 |
ประเภทการสนับสนุน | ประเภท 1 สนับสนุนการจัดบริการสาธารณสุขของ หน่วยบริการ/สถานบริการ/หน่วยงานสาธารณสุข |
หน่วยงาน/องค์กร/กลุ่มคน ที่รับผิดชอบโครงการ | หน่วยงานสาธารณสุขอื่นของ อปท. เช่น กองสาธารณสุขของเทศบาล |
ชื่อองค์กรที่รับผิดชอบ | งานทันตกรรมสาธารณสุข สำนักสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครหาดใหญ่ |
วันที่อนุมัติ | 2 กุมภาพันธ์ 2565 |
ระยะเวลาดำเนินโครงการ | 15 กุมภาพันธ์ 2565 - 15 กันยายน 2565 |
กำหนดวันส่งรายงาน | 30 กันยายน 2565 |
งบประมาณ | 235,266.00 บาท |
ผู้รับผิดชอบโครงการ | นายสันติ ตุงคะเวทย์ |
พี่เลี้ยงโครงการ | |
พื้นที่ดำเนินการ | ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา |
ละติจูด-ลองจิจูด | 7.01,100.474place |
(ตามแนบท้ายประกาศคณะอนุกรรมการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคฯ พ.ศ. 2557)
กลุ่มเป้าหมาย | จำนวน(คน) | |
---|---|---|
กลุ่มเป้าหมายจำแนกตามช่วงวัย | ||
กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน | 1387 | keyboard_arrow_down |
กิจกรรมหลักตามกลุ่มเป้าหมาย กลุ่มเด็กวัยเรียนและเยาวชน : |
||
กลุ่มเป้าหมายจำแนกกลุ่มเฉพาะ |
สถานการณ์ปัญหา | ขนาด |
---|
ความสำคัญของโครงการ สถานการณ์ หลักการและเหตุผล
งานทันตสาธารณสุข ฝ่ายบริการสาธารณสุข สำนักสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครหาดใหญ่ ได้จัดให้มีการบริการทันตกรรม และส่งเสริมป้องกันให้ความรู้ด้านทันตสุขภาพ แก่เด็กนักเรียน และประชาชนทั่วไปในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่ ซึ่งได้มีการตั้งคลินิกทันตกรรมเพื่อให้บริการและส่งเสริมป้องกันด้านทันตสุขภาพ ๒ แห่งคือ ศูนย์บริการสาธารณสุขเพชรเกษม และศูนย์บริการสาธารณสุขสามชัย สังกัดเทศบาลนครหาดใหญ่ มีหน้าที่ให้บริการงาน ทันตกรรมทั่วไป ได้แก่ ขูดหินปูน อุดฟัน และถอนฟัน งานส่งเสริมป้องกัน ได้แก่ การเคลือบฟลูออไรด์ และเคลือบหลุมร่องฟันเพื่อป้องกันฟันผุ รวมทั้งให้บริการงานทันตกรรมเฉพาะทาง ได้แก่ การรักษาคลองรากฟัน การผ่าตัดฟันคุด/ฟันฝัง ทันตกรรมจัดฟันเบื้องต้นและงานฟันเทียมทั้งแบบถอดได้และติดแน่น โดยให้บริการผู้ป่วย จำนวน 7,173 ราย (เฉลี่ยวันละ ๒9 ราย) ในปีงบประมาณ ๒๕๖3
จากการที่ศูนย์บริการทั้ง 2 แห่ง ได้ลงพื้นที่ในการตรวจสุขภาพช่องปากเด็กวัยเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑-๖ ประจำปี ๒๕๖2 ในโรงเรียนเทศบาล ๑-๖ จำนวน ๓,678 ราย พบว่าเด็กประถมศึกษาตั้งแต่ชั้นปีที่ ๑ (๕-๖ ปี) มีค่าปราศจากโรคฟันผุเพียงร้อยละ ๒๐.๗ ซึ่งค่าปราศจากโรคฟันผุในเขตเทศบาล นครหาดใหญ่ กำหนดอยู่ที่ ๓๐.๓ จะเห็นได้ว่าค่าปราศจากโรคฟันผุในเด็กประถมมีค่าน้อยกว่าที่ควรจะเป็น แสดงให้เห็นว่าเด็กนักเรียนมีฟันผุเริ่มต้นตั้งแต่ก่อนวัยเรียนและวัยอนุบาล ลุกลามมาจนถึงวัยประถมทั้งนี้การไม่ได้รับการการส่งเสริมป้องกันฟันผุอย่างถูกวิธีตั้งแต่เริ่มต้น ซึ่งส่งผลให้โรคฟันผุเกิดการลุกลามทั้งขนาดเล็กที่ยังสามารถบูรณะได้ไปจนถึงฟันผุลุกลามขนาดใหญ่ ที่ต้องได้รับการถอนฟันออกทั้งในน้ำนมและฟันกรามแท้ซี่แรก
ดังนั้นงานทันตสาธารณสุข ฝ่ายบริการสาธารณสุข สำนักสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครหาดใหญ่ จึงได้ตระหนักว่าปัญหาฟันผุในเด็กเล็กก่อนวัยเรียนและวัยอนุบาล เป็นปัญหาเร่งด่วนที่ควรได้รับการป้องกัน และแก้ไขก่อน โดยการใช้สารเคลือบฟลูออไรด์ความเข้มข้นสูงชนิดทาเพื่อเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟัน ร่วมกับ การใช้นมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติกเพื่อทำลายเชื้อที่ก่อให้เกิดโรคฟันผุ นมอัดเม็ดโพรไบโอติกเป็นนวัตกรรมใหม่เพื่อใช้ในการป้องกันโรคฟันผุซึ่งเป็นผลงานวิจัยของ ศ.ดร.รวี เถียรไพศาล และผศ.ดร.ทพญ.สุพัชรินทร์ พิวัฒน์ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (เอกสารแนบมาด้วยแล้ว) ซึ่งมีผลงานวิจัยในระดับนานาชาติ ที่รองรับได้ถึงผลในการป้องกันโรคฟันผุ เช่น การดูแลสุขภาพช่องปากเด็กแรกเกิด
จะเห็นได้ว่าฟันน้ำนมซี่แรกที่ขึ้น คือ ฟันน้ำนมล่าง จะขึ้นตอนประมาณอายุ ๖ เดือน และซี่สุดท้ายที่ขึ้นก็คือ ฟันกรามน้ำนมบนซี่ที่ ๒ ซึ่งจะขึ้นตอนอายุประมาณ ๓ ขวบ ซึ่งการดูแลสุขภาพช่องปากในเด็กตั้งแต่ ๐-๓ ขวบ จะเริ่มตั้งแต่การเช็ดสันเหงือกในกรณีก่อน ๖ เดือน หรือตอนที่ฟันน้ำนมยังไม่ขึ้นพอหลังจากนั้นที่ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้น สามารถแปรงฟันได้ด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ (๕๐๐ ppm) แต่ยังไม่สามารถที่จะให้นมอัดเม็ดป้องกันโรคฟันผุได้ เพราะเด็กยังมีฟันไม่ครบไม่สามารถที่จะเคี้ยวนมอัดเม็ดได้ อีกทั้งในเด็กบางคนอาจจะมีการแพ้นมวัว ซึ่งเป็นส่วนผสมของนมอัดเม็ดนี้อยู่ (ซึ่งอาการแพ้นมวัวดังกล่าวส่วนใหญ่มักจะหายได้เองหลังจาก ๓ ขวบไปแล้ว) อีกทั้งกลไกของ นมอัดเม็ดป้องกันโรคฟันผุจะเป็นตัวที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคที่ทำให้เกิดโรคฟันผุ นั่นคือ Streptococci mutans ซึ่งไม่เหมือนกับฟลูออไรด์ (Fluoride) ที่ป้องกันโรคฟันผุ โดยทำให้ตัวฟันมีความแข็งแรงมากขึ้นโดยเปลี่ยนอนุภาคของ Hydroxyapatide เป็น Fluoroapatide ซึ่งจะเพิ่มความแข็งแรงให้กับตัวฟัน อีกทั้งยังก่อให้เกิดการสะสมแร่ธาตุใหม่ที่ตัวฟัน (Reminerization) ทดแทนการสูญเสียแร่ธาตุ (Demineralization) เวลาที่ฟันได้รับกรดจากเชื้อ Streptococci mutans ที่บริโภคน้ำตาลแล้วปล่อยกรดมาทำลายผิวฟัน
จะเห็นได้ว่ากลไกของป้องกันโรคฟันผุทั้งจากฟลูออไรด์และนมอัดเม็ดจะแตกต่างกัน แต่ทั้ง ๒ ชนิด ก็จะช่วยลดการเกิดโรคฟันผุ แต่นมอัดเม็ดจะให้ในกรณีที่เด็กสามารถเคี้ยวอาหารได้ ก็คือสามารถเคี้ยวนมอัดเม็ดได้ (ผู้ปกครอง ก็สามารถรู้ได้และบอกได้ว่าบุตรหลานมีอาการแพ้นมวัวหรือไม่) และถ้ากลไกในการป้องกันโรคฟันผุทั้งหมด ได้แก่ นมอัดเม็ด ฟลูออไรด์ การแปรงที่ถูกวิธี การบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพฟัน ได้รวมกันเข้าไว้ด้วยกันก็จะทำให้ประสิทธิภาพในการป้องกันโรคฟันผุเป็นไปอย่างดีที่สุด ส่งผลต่อสุขภาพอนามัยและสภาวะจิตใจที่เบิกบาน ไม่ปวดฟันและจะมีฟันใช้งานได้ตราบนานเท่านาน
๑. วารสาร Dentistry Journal ๒๐๑๕ ๓,๔๓-๕๔ ผลการศึกษาของเชื้อโพรไบโอติกชนิด Lactobacillus paracasei SD1 สามารถลดการเกิดโรคฟันผุใหม่ (mutans streptococci) ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P‹๐.๐๕) ในระยะยาว ๑๒ เดือน ซึ่งทำในเด็ก ๑๒๒ คน
๒. วารสาร ACTA ODONTOLOGICA SCANDINAVICA ๒๐๑๘ VOL.๗๖ NO.๕, ๓๓๑-๓๓๗ ซึ่งเป็นงานวิจัย ที่ทำในเด็กก่อนวัยเรียนและพบว่าเชื้อโพรไบโอติกชนิด Lactobacillius paracasei SD1 สามารถลดเชื้อที่ทำให้เกิด โรคฟันผุ (mutans streptococci) หลังจากได้รับนมอัดเม็ดไปแล้ว ๓ เดือน ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p
วัตถุประสงค์/ตัวชี้วัดความสำเร็จ | ขนาดปัญหา | เป้าหมาย 1 ปี | |
---|---|---|---|
1 | ข้อที่ 1 เด็กปฐมวัยได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก เพื่อประเมินสภาวะการปราศจากโรคฟันผุทั้งก่อนและหลังการได้รับนมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ข้อที่ 2 เด็กปฐมวัยได้รับนมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ตามปริมาณและขนาดที่เหมาะสมต่อวันเป็นเวลา ๓ เดือน ร้อยละ ๘๕ ของเด็กปฐมวัยในโรงเรียนเทศบาล ๒-๖ ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก ทั้งก่อนและหลังการได้รับนมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ร้อยละ ๘๕ ของเด็กปฐมวัยในโรงเรียนเทศบาล ๒-๖ ได้รับนมอัดเม็ดผสมโพรไบโอติก ตามปริมาณและขนาด ที่เหมาะสมต่อวันเป็นเวลา ๓ เดือน |
0.00 |
๑. เด็กปฐมวัยในโรงเรียนเทศบาล ๒-๖ มีสุขภาพช่องปากดีขึ้น ๒. ครูประจำชั้น ครูอนามัย มีความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปากและสามารถถ่ายทอดไปสู่นักเรียนได้ยิ่งขึ้น ๓. ผู้ปกครองมีความพึงพอใจและอยากให้มีโครงการนี้ขึ้นอีก
โครงการเข้าสู่ระบบเมื่อวันที่ 11 ก.พ. 2565 11:46 น.