กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

หลักการเหตุผลภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก คือ ภาวะที่ร่างกายมีการขาดหรือพร่องธาตุเหล็กซึ่งทำให้มีปริมาณธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ที่จะนำไปสร้างเม็ดเลือดแดงได้เป็นผลให้ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงหรือความเข้มข้นของฮีโมโกลบินในเลือดต่ำกว่าปกติ จะพบว่ามีอาการซีดของเล็บและเปลือกตาด้านในด้วย
จากการสำรวจภาวะโภชนาการของเด็กไทยอายุ 6 เดือน - 5 ปี ระหว่าง 1 ตุลาคม 2565 - 30 กันยายน 2565 ภายใต้โครงการ South East Asia Nutrition Survey (SENUTS) เด็กไทยกลุ่มปฐมวัยมีความชุกโลหิตจางสูงในจังหวัดปัตตานี ร้อยละ 34.4% ระดับความรุนแรง >40% (อำเภอทุ่งยางแดง อำเภอไม้แก่น อำเภอยะหริ่ง อำเภอกะพ้อ และอำเภอแม่ลาน) ระดับปานกลาง >20-39.9% (อำเภอปะนาเระ อำเภอมายอ อำเภอสานบุรี) ระดับน้อย >5-19% (อำเภอโคกโพธิ์ อำเภอหนองจิก อำเภอเมือง) อำเภอแม่ลานมีความชุกภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กร้อยละ 51.64 ตำบลม่วงเตี้ย มีความชุกภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กร้อยละ 61.82 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลม่วงเตี้ย มีความชุกภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กร้อยละ 28.57 ซึ่งภาวะโลหิตจางจากในเด็กมีสาเหตุหลักมาจาก 1)การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่เพียงพอในขณะที่ร่างกายเด็กกำลังเจริญเติบโตจึงต้องการธาตุเหล็กมากขึ้น และ 2)สาเหตุจากการเสียเลือดอาจเกิดเฉียบพลัน เช่น เลือดออกจากแผลอุบัติเหตุต่างๆ หรือจากเลือดออกเรื้อรัง เช่น พยาธิปากขอ มีแผลในกระเพาะอาหารและการเสียเลือดจากประจำเดือนในเด็กหญิงวัยเจริญพันธ์ุ เป้นต้น ทั้งนี้ การขาด/พร่อนธาตุเหล็กเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดที่ก่อให้เกิดโลหิตจางในเด็ก และเป้นภาวะที่พบบ่อยที่สุดของภาวะขาดสารอาหาร ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสพสำคัญของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง ธาตุเหล็กมีมากในสมองเป็นส่วนประกอบของไมอีลินชีท นิวโรทรานสมิตเตอร์ และมีส่วนสำคัญในการป้องกันเชื้อโรค ดังนั้น การขาดธาตุเหล็กจึงส่งผลเสียต่อการทำงานด้านกายภาพ การสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันการเจ็บป่วยและพัฒนาการของสมองของเด็กก่อนวัยเรียน โดยเฉพาะเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 2 ปี อีกทั้งส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการเรียนรู้ตามศักยภาพอย่างถาวร ลดประสิมธิภาพในการเรียนของเด็กวัยเรียน และอาจมีความรุนแรงจนทำให้เสียชีวิตได้
กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัยได้แนะนำให้จ่ายยาน้ำเสริมธาตุเหล็กแก่เด็กอายุ 6 เดือน - 5 ปี และยาเม็ดเสริมธาตุเหล็กแก่เด็กวัยเรียน อายุ 6 - 12 ปี และหญิงวัยเจริญพันธุ์นอกจากนั้นยังแนะนำให้ตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจางเมื่อเด็กอายุ 6 - 12 เดือน 3 - 6 ปี และคัดกรองเพิ่มเติมสำหรับวัยรุ่นหญิงที่เริ่มมีประจำเดือน ทั้งนี้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้กำหนดเป็นสิทธิ์ประโยชน์สำหรับกลุ่มวัยเด็กและเยาวชน และหญิงวัยเจริญพันธ์ ดังนั้นการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลม่วงเตี้ย จัดทำโครงการป้องกันและแก้ไขโรคโลหิตจางที่เกิดจากการขาดธาตุเหล็กในเด็กปฐมวัย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลม่วงเตี้ย อำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี ปีงบประมาณ 2566 (จ่ายเพิ่มเติม) จะช่วยกระตุ้นการเข้าถึงบริการป้องกันโลหิตจางของเด็กปฐมวัยและเด็กโตให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น