กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ในปัจจุบันโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม เป็นสาเหตุการตายจากโรคมะเร็งของสตรีในประเทสไทย ซึ่งทำให้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โดยเฉพาะโรคมะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับหนึ่งของมะเร็งในสตรี พบได้ถึง 3 คน ในประชากรแสนคน ในแต่ละปีมีผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกเสียชีวิต ประมาณ 4,500 ราย ส่วนใหญ่มีอายุประมาณ 30 - 60 ปี ซึ่งที่ผ่านมาใช้วิธีการตรวจมะเร็งปากมดลูกด้วยการตรวจ Pap Smear และ วิธีการตรวจ HPV DNA TESTING ซึ่งเป็นวิธีตรวจหาเชื้อเอชพีวีแบบเจาะลึกถึงระดับเซลล์ ป้องกันมะเร็งปากมดลูกก่อนลุกลามได้ ถึงแม้กระบวนการตรวจเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูกจะง่าย สะดวก ราคาถูก แต่ยังพบว่าสตรี จำนวนมากไม่เห็นความสำคัญ มีทัศนคติไม่ดีต่อการตรวจ มีความเขินอาย บัดสี ไม่กล้าเข้ารับการตรวจคัดกรองโรค ส่วนโรคมะเร็งเต้านม ผู้ป่วยมักไม่มีอาการระยะเริ่มต้น ดังนั้น จึงมีความจำเป็นและสำคัญที่ต้องทำการค้นหามะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้น การรักษามะเร็งเต้านมในปัจจุบันมีความก้าวหน้าไปมาก การค้นพบมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้นสามรถรักษาให้หายขาดได้ และการรักษาอาจทำได้โดยการตัดเฉพาะก้อนมะเร็งออกไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทั้งเต้านม ในทางตรงกันข้ามหากไม่มีการตรวจค้นหามะเร็งเต้านม รอจนกระทั่งมีอาการผิดปกติมะเร็งอาจแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ แล้ว และไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้

      สถานการณ์ การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ 30 – 60 ปี ในเขตพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองคล้า พบว่า กลุ่มเป้าหมายสตรีอายุ 30 – 60 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ปี 2562 – 2566 ร้อยละ 81.93 พบผู้มีเซลล์ผิดปกติ 2 คน และสตรีกลุ่มเป้าหมาย อายุ 30 – 70 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม ร้อยละ 93.94 พบผู้มีเซลล์ผิดปกติ 1 คน จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นว่า สตรีกลุ่มเป้าหมายที่ยังไม่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก เป็นกลุ่มที่ยากต่อการติดตามเข้ารับบริการ และการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเองพบผิดปกติ 1 คน สตรีกลุ่มเป้าหมายส่วนใหญ่ตรวจเต้านมที่ไม่ถูกต้อง เทคนิคแบบการตรวจคัดกรองที่มีความซับซ้อนไม่เข้าใจ พร้อมทั้งกลุ่มเป้าหมายและ อสม.  ยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม ดังนั้นการให้ความรู้ ให้ความเข้าใจที่ถูกต้อง การฝึกทักษะในการสังเกต และฝึกทักษะในการตรวจเต้านม การสร้างความตระหนักแก่ประชาชนกลุ่มสตรี เพื่อกระตุ้นให้เกิดการดูแลป้องกันตนเอง การตรวจคัดกรองค้นหาความผิดปกติในระยะแรก ทำให้สามารถได้รับการดูแลรักษาได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ลดอัตราป่วยและลดอัตราตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้ ดังนั้น วิธีการป้องกันที่ดีที่สุด ของมะเร็งทั้ง 2 ชนิด คือการค้นหาโรคตั้งแต่ยังไม่มีอาการ จะดีขึ้นถ้าพบในระยะเริ่มแรก เพื่อรับการรักษาก่อนจะลุกลาม และการป้องกันที่ดีที่สุดคือการค้นหาผู้ป่วยให้เร็วที่สุด ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองคล้า จึงได้จัดทำโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการและรณรงค์ตรวจคัดกรองและค้นหามะเร็งปากมดลูกและการตรวจเต้านมด้วยตนเอง โดย อสม. และแกนนำสตรี ปีงบประมาณ 2567 เพื่อใช้เป็นแนวทางในการสร้างเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกและโรคมะเร็งเต้านมแบบยั่งยืนต่อไป