กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

“สุขภาพจิต” เป็นผลรวมของปัจจัยมากมายในชีวิตคนเรา ไม่ว่าจะเป็นสภาพความเป็นอยู่ ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ความสามารถในการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ วิธีการจัดการอารมณ์ คุณธรรมความดีภายในใจ รวมไปถึงสภาพความเป็นชุมชนและความเกื้อกูลกันในสังคม การดูแลสุขภาพจิตและการเสริมสร้างความเข็มแข็งในกับจิตใจ(นายแพทย์ชาตรี บานชื่น, 2553) “สุขภาพจิต” คือ ความสามารถของบุคคลที่จะปรับตัวให้มีความสุขอยู่กับสังคมและสิ่งแวดล้อมมีสัมพันธภาพที่ดีงามกับบุคคลอื่น และดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยความสมดุลอย่างสุขสบาย รวมทั้งความสามารถของบุคคลในโลกที่เปลี่ยนแปลงโดยไม่มีข้อขัดแย้งภายในจิตใจ ดังนั้นคำว่าสุขภาพจิตไม่ได้หมายถึงแต่ความปราศจากอาการของโรคประสาทและโรคจิตเท่านั้น(องค์การอนามัยโลก, 2558) การมีสุขภาพจิตที่ดี จึงเป็นสภาวะที่บุคคลสามารถควบคุมสภาวะทางจิตใจ อารมณ์ และความคิดให้ปรับตัวเข้ากับสังคม และสิ่งแวดล้อม พร้อมดำเนินชีวิตตามบทบาทหน้าที่ของตนในสังคมได้อย่างมีความสุข หากบุคคลมีปัญหาสุขภาพจิต จะส่งผลให้บุคคลนั้นมีอุปสรรคสำคัญในการดำเนินชีวิตในสังคมให้มีความสุข ปัญหาทางสุขภาพจิตเหล่านี้จะแสดงอาการเจ็บป่วยทั้งทางจิตใจ ทางร่างกาย และอาการทางพฤติกรรม
อาการเจ็บป่วยทางจิตใจ เช่น การแสดงออกทางความรู้สึก ความคิด อารมณ์ ความจำ สมาธิที่ไม่เหมาะสม, โรคซึมเศร้า(Depression), โรคจิตเภท(Schizophrenia) โรควิตกกังวล(Anxiety), และโรคจิตเวชเนื่องมาจากสารเสพติด (Substance Induced Mental Illness) เป็นต้น อาการเจ็บป่วยทางร่างกาย เช่น ความกังวลทำให้ระบบหัวใจผิดปกติ มีอาการใจสั่น ใจเต้น แสดงอาการหอบ ท้องอืด ท้องเฟ้อ ความกังวลทำให้รับประทานอาหารไม่ได้หรือรับประทานอาหารมากเกินไป นอนไม่หลับ อ่อนเพลีย ปัสสาวะบ่อย ท้องผูก ประจำเดือนไม่มาตามปกติ ความดันโลหิตสูง ปวดศีรษะ เป็นลม ชักเกร็ง ปวดข้อ ปวดหลัง เป็นต้น อาการทางพฤติกรรม มีการแสดงออกแตกต่างจากปกติหรือลักษณะทางสังคมไม่ยอมรับ เช่น ก้าวร้าว ทำลายทรัพย์สิน ทำร้ายผู้อื่น แยกตัว ติดยาเสพติด ประพฤติผิดทางเพศ เจ้าระเบียบเกินไป ย้ำคิด ย้ำทำ พึ่งพาผู้อื่น แต่งกายไม่เหมาะสมกับเพศและวัย ลักขโมย พูดปด เป็นต้น ผลกระทบจากปัญหาสุขภาพจิตที่ควรให้ความสำคัญอีกอย่างหนึ่งก็คือ ปัญหาการการฆ่าตัวตาย/ทำร้ายตนเอง พบว่า ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิตมักมีแนวโน้มที่จะฆ่าตัวตายสูง ซึ่งสำหรับสถานการณ์การฆ่าตัวตาย/ทำร้ายตนเองในประเทศไทย พบว่า คนไทยเสียชีวิตจากการฆ่าตัวตาย 4,000 รายต่อปี หรือมากกว่า 300 รายต่อเดือน อัตราเฉลี่ยอยู่ที่ 6 รายต่อประชากร 1 แสนคน เพศชายฆ่าตัวตายสำเร็จร้อยละ 77, เพศหญิงฆ่าตัวตายสำเร็จร้อยละ 23 มีอายุระหว่าง 30-50 ปี, ร้อยละ 70 ประกอบอาชีพเกษตรกรและผู้ใช้แรงงาน, ร้อยละ 23 เคยทำร้ายตนเองมาก่อน เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศต่าง ๆ ประเทศไทยจัดอยู่อันดับที่ 57 ของโลก(กรมสุขภาพจิต, 2560) สำหรับสถิติการฆ่าตัวตาย/ทำร้ายตนเองในประเทศไทยจากฐานข้อมูลการฆ่าตัวตายของคนไทย โดยโรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่น ราชนครินทร์ พบว่า ในปี 2558 คนไทยฆ่าตัวตายสำเร็จเฉลี่ยเดือนละ 350 คน หรือทุก ๆ 2 ชั่วโมง และมีแนวโน้มสูงขึ้น (นาวาอากาศตรีนายแพทย์บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์, 2560) ในปี 2560 พบว่าในอำเภอหาดใหญ่มีผู้พยายามฆ่าตัวตาย/ทำร้ายตนเองจำนวน 240 รายเฉลี่ยเดือนละ 20 ราย การดูแลสุขภาพจิตจึงกลายเป็นอีกเหตุผลสำคัญที่ต้องให้ความสำคัญ ต้องมีการส่งเสริมให้ความรู้ความเข้าใจ และทักษะในการแก้ปัญหาชีวิตแก่ประชาชน การเพิ่มความสามารถในการรับมือกับความเครียด
ดังนั้น กลุ่มงานจิตเวช โรงพยาบาลหาดใหญ่ จึงจัดโครงการ “ส่งเสริมสุขภาพจิตประชาชนในชุมชน” ขึ้น เพื่อให้ประชาชนในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่ และบุคคลที่สนใจเข้าร่วมอบรมในครั้งนี้ สามารถนำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์เป็นแนวทางในการมีส่วนร่วมในการช่วยเหลือ ร่วมกันเฝ้าระวัง ส่งเสริม และป้องกัน สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิต และลดอัตราการฆ่าตัวตาย/ทำร้ายตนเองในอำเภอหาดใหญ่