กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ในปัจจุบันผู้สูงอายุมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ประมาณว่าในปี 2563 จะมีประชากรที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปี อยู่ราว 1 ใน 6 ของประชาการทั้งหมด เนื่องมาจากคนไทยมีอายุยืนยาวขึ้น ธรรมชาติของมนุษย์เมื่อมีอายุมากขึ้น ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงไป ในวัยเด็กจะมีความเจริญมากกว่าความเสื่อม กล่าวคือร่างกายจะขยายขนาดทั้งความสูงและน้ำหนักตัว ส่วนผู้สูงอายุความเสื่อมของร่างกายจะมีมากกว่าความเจริญ ทำให้อวัยวะต่างๆ ของร่างกายทั่วไป อ่อนแอและเกิดโรคง่าย แต่อย่างไรก็ตามความเสื่อมหรือการเปลี่ยนแปลงจะแตกต่างกันในแต่ละคน ขึ้นอยู่กับเชื้อชาติ กรรมพันธุ์ วิถีการดำรงชีวิต อาหารการกิน สภาพเศรษฐกิจและสังคม เป็นต้น ปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย และอายุมากกว่า 80 ปี มีดังนี้ ความเสื่อมของสติปัญญา สาเหตุสำคัญได้แก่ ภาวะสับสน สมองเสื่อม และภาวะซึมเศร้า อาการซึมเศร้า เกิดได้ 5-10 % ของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการเจ็บป่วย เช่น อัมพาต ผู้สูงอายุที่ไม่มีใครดูแลการแยกหาสาเหตุจำเพาะเป็นสิ่งสำคัญ แต่บางครั้งทำได้ยากเนื่องจากมักจะพบสาเหตุร่วมกันได้บ่อย ดังนั้นจึงต้องคอยสอดส่องและแก้ไขปัญหาทุกประการที่อาจเป็นสาเหตุพฤติกรรมที่อันตรายรวมทั้งผู้สูงอายุมีความจำกัดทางด้านร่างกายอยู่หลายประการ ทั้งเรื่องสุขภาพ สายตา การได้ยิน พละกำลัง เป็นต้น แต่ผู้สูงอายุก็สามารถมีสุขภาพแข็งแรงสมวัยได้ ด้วยการดูแลตนเองตามหลักสุขอนามัยพื้นฐาน 9 ข้อ ดังต่อไปนี้ 1. อาบน้ำและแปรงฟันให้สะอาดอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เพื่อสุขอนามัยที่ดีของร่างกาย ไม่สะสมเชื้อโรค อันจะทำให้เกิดโรคตามมาได้ 2. กินอาหารที่สะอาด อย่างน้อยวันละ 3 มื้อ และทานให้ครบ 5 หมู่ การทานอาหารสะอาดช่วยป้องกันโรค และการทานอาหารครบ 5 หมู่ ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง รวมถึงเสริมสารอาหารที่จำเป็น ทำให้ร่างกายไม่ขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย 3. ออกกำลังกายให้ได้สัปดาห์ละ 3 วัน วันละไม่เกิน 30 นาที การออกกำลังกายในผู้สูงอายุ นอกจากช่วยให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังช่วยให้ขยับร่างกายอยู่เสมอ ทำให้ไม่เกิดโรคข้อเสื่อมได้อีกด้วย รวมถึงได้นำพาออกซิเจนเข้าสู่สมอง ทำให้สมองปลอดโปร่ง 4. ดื่มน้ำต้มสุก หรือน้ำสะอาด อย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว ช่วยรักษาสมดุลในร่างกาย ช่วยระบบย่อยอาหาร และช่วยให้ขับของเสียต่างๆ ออกจากไต และออกจากร่างกายได้อีกด้วย 5. พักผ่อนให้เพียงพอ ควรนอนให้ได้อย่างน้อยวันละ 6-8 ชั่วโมงแม้ว่าผู้สูงอายุอาจจะมีปัญหาในเรื่องการนอนหลับ แต่การพยายามนอนหลับให้เป็นเวลา และทำกิจกรรมระหว่างวัน จะช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น การพักผ่อนเพียงพอช่วยให้ปลอดโปร่งแจ่มใส 6. งดสิ่งเสพติด หากผู้สูงอายุติดสิ่งเสพติด ลูกหลานควรดูแลใกล้ชิด และให้ความรัก ความเข้าใจ รวมถึงอยู่เป็นเพื่อนคุยอย่างใกล้ชิด ก็จะช่วยแก้ปัญหาให้กับผู้สูงอายุได้ 7. ดูแลบ้าน เรือน ของใช้ เสื้อผ้าให้สะอาด น่าใช้ เพื่อสุขอนามัยที่ดี และมีอากาศปลอดโปร่ง 8. ตรวจสุขภาพให้ถ้วนถี่ปี1-2 ครั้ง เพื่อเป็นการเช็คสุขภาพ และแก้ไขอย่างทันท่วงที หากมีโรคประจำตัว ควรหมั่นพบแพทย์ตามที่นัดอย่างเคร่งครัด 9. ฝักใฝ่ธรรมะ มีใจเมตตา มีจิตใจดีต่อสิ่งรอบข้าง ช่วยให้อารมณ์แจ่มใสตลอดเวลา สุขอนามัยพื้นฐานทั้ง 9 ข้อนี้ หากปฏิบัติเป็นประจำจะเป็นผู้สูงวัยที่มีสุขภาพดี แข็งแรง สุขภาพจิตแจ่มใส อายุยืนยาว มีความสุขที่สุดในช่วงบั้นปลายของชีวิตและจากการสำรวจผู้สูงอายุในหมู่ที่ 5 บ้านปีใหญ่ มีจำนวน 124 คน ที่ได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ และจากการสำรวจผู้สูงอายุในหมู่ที่ 5 พบว่า มีกลุ่มผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองได้/ติดสังคม จำนวน 117 คน กลุ่มผู้สูงอายุติดบ้านที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้บาง จำนวน 4 คน และกลุ่มผู้สูงอายุติดเตียง ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้เลย จำนวน 3 คน ฉะนั้นการดูแลสุขภาพด้านสุขอนามัยของผู้สูงอายุถือว่าเป็นเรื่องที่สำคัญที่ทุกคนต้องให้ความสนใจ อาสาสมัครสาธารณสุขหมู่ที่ 5 บ้านปิใหญ่ ได้ตระหนักถึงคุณค่าและสุขภาพของผู้สูงอายุทั้ง 3 กลุ่ม รวมถึงเข้าใจสภาพปัญหาต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นกับในทุกๆ ด้านดังที่กล่าวมาข้างต้น จึงได้จัดทำโครงการชุมชนห่วงใยใส่ใจสุขภาพผู้สูงอายุ หมู่ที่ 5 บ้านปีใหญ่ เพื่อเป็นการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุให้สามารถดูแลตนเองได้ ช่วยทำให้การมีอายุยืนยาวมีความสุขทั้งทางกาย ใจ และอยู่ในสังคมได้อย่างเหมาะสม