กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรงเรียนเป็นสถานที่ที่รวมของประชากรกลุ่มวัยเรียนและเยาวชนซึ่งอาศัยอยู่ในชุมชน ที่สำคัญเป็นประชากรกลุ่มเป้าหมายสำคัญในการพัฒนาประเทศ โรงเรียนจึงต้องเป็นสถานที่ที่มีความปลอดภัยตลอดระยะเวลาที่เด็กอยู่ในโรงเรียน พร้อมทั้งส่งเสริมให้มีสุขภาพดีแบบองค์รวม พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 ได้กำหนดการจัดการศึกษาต้องยึดหลักที่ว่า ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ ประกอบกับหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ในสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา กำหนดให้เป็นการศึกษาด้านสุขภาพที่มีเป้าหมาย เพื่อการดำรงสุขภาพ การสร้างเสริมสุขภาพและพัฒนาคุณภาพชีวิตของบุคคล ครอบครัว และชุมชนให้ยั่งยืน
การมีสุขภาพที่ดีสำหรับเด็กถือว่าเป็นเรื่องที่สำคัญ แต่ในปัจจุบันปัญหาสุขภาพของเด็กวัยเรียนส่วนใหญ่เกิดจากการมีพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม ในปีการศึกษา 2560 โรงเรียนบ้านท่าแลหลามีนักเรียนที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์ 24 คน คิดเป็นร้อยละ 12 ซึ่งมากกว่าเกณฑ์มาตรฐานของโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร ที่ระดับร้อยละ 5 สาเหตุหลักเนื่องจากพฤติกรรมการกินอาหารและการออกกำลังกาย การกินอาหารเป็นเรื่องสำคัญสำหรับเด็กวัยเรียน นักเรียนอนุบาลและนักเรียนประถมศึกษาบางคนไม่ชอบกินผัก แต่ชอบขนม น้ำอัดลม และน้ำหวาน การกินอาหารที่ ไม่ถูกต้องทั้งปริมาณและสัดส่วนส่งผลให้เกิดภาวะอ้วน การกินอาหารที่ไม่มีคุณค่าทางสารอาหาร ก็อาจทำให้พัฒนาการของเด็กช้าไม่สมวัย หากเด็กกินอาหารที่มีสารพิษปนเปื้อนก็จะสะสมในร่างกาย ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทส่วนกลาง และประชาชนในชุมชนหมู่ที่ 2 บ้านท่าแลหลา ส่วนใหญ่จะบริโภคผักตามร้านค้าที่จำหน่ายอาหารในชุมชน ร้อยละ 80 ซึ่งร้านค้าในชุมชนก็จะรับซื้อผักมาจากตลาด จากการเจาะเลือดของเกษตรกรเพื่อหาสารเคมีตกค้างในร่างกาย จำนวน 10 หมู่บ้าน ในพื้นที่ตำบลกำแพง จำนวน 221 คน พบว่า มีผลเลือดในระดับปลอดภัยและปกติ ร้อยละ 35.30 ระดับมีความเสี่ยงร้อยละ 54.75 และพบในระดับไม่ปลอดภัยร้อยละ 9.95 ในส่วนของการออกกำลังกายพบว่านักเรียนส่วนใหญ่มีการออกกำลังกายน้อย ใช้เวลาว่างในช่วงหลังเลิกเรียนไม่เหมาะสมเท่าที่ควร เด็กให้ความสำคัญกับการเล่นเกมส์ เล่นโทรศัพท์มือถือมากกว่ากับการใช้เวลาว่างในการออกกำลังกายหรือเล่นกีฬา ปัญหาการมีกิจกรรมทางกายไม่เพียงพอของเด็กวัยเรียน ก่อให้เกิดภาวะเด็กเริ่มอ้วน เด็กอ้วน เด็กไม่แข็งแรง นอกจากนั้นประชาชนในชุมชนบ้านท่าแลหลาส่วนใหญ่จะออกกำลังกายน้อย จากการสังเกตภาพรวมจะเห็นได้ว่า ส่วนใหญ่จะอยู่ในกลุ่มของผู้ชาย ร้อยละ 70 และกลุ่มผู้หญิง ร้อยละ 10 ที่มีการออกกำลังกาย จะเห็นว่าในกลุ่มผู้หญิงมีสัดส่วนน้อยมาก จึงทำให้ประสบปัญหาการมีน้ำหนักเกิน อาจทำให้เกิดโรคภัยต่างๆ นอกจากนั้นโรงเรียนและชุมชนประสบปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะปัญหาด้านขยะมูลฝอย ขยะบางส่วนถูกทิ้งกระจัดกระจายอยู่ตามริมถนน ในชุมชน และสถานที่สาธารณะต่างๆ ซึ่งได้สร้างปัญหาให้กับโรงเรียนและชุมชน เช่น กระป๋อง กะลามะพร้าวเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลาย ขยะอินทรีย์ เป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์นำโรคและส่งกลิ่นเหม็น ขยะอันตรายทำให้มีสารพิษปนเปื้อนสู่สิ่งแวดล้อม
โรงเรียนบ้านท่าแลหลาเห็นความสำคัญของการส่งเสริมสุขภาพเด็ก จึงมีการให้ความรู้แก่เด็กในห้องเรียน การจัดกิจกรรมต่างๆ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารและการออกกำลังกาย รวมทั้งจัดเตรียมอาหารกลางวันที่ถูกต้องตามหลักโภชนาการให้กับนักเรียน แต่การจัดอาหารกลางวันของโรงเรียนจะต้องจัดซื้อวัตถุดิบในการประกอบอาหารจากร้านค้าที่จำหน่ายอาหารในชุมชนหรือตลาด ซึ่งไม่ทราบแหล่งผลิตและวิธีการผลิตว่ามีการใช้สารเคมีหรือไม่ คงไม่ใช่เรื่องง่ายที่โรงเรียนจะจัดหาวัตถุดิบที่ปลอดภัยในการจัดบริการอาหารกลางวันให้แก่นักเรียน การปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษในโรงเรียนจึงเป็นวิธีหนึ่งที่จะทำให้นักเรียนได้บริโภคอาหารที่ปลอดภัย การส่งเสริมการออกกำลังกายนั้นการสอนนักเรียนในชั่วโมงพละศึกษานั้นคงไม่เพียงพอ ซึ่งผู้ที่อยู่รอบตัวเด็กเองก็มีบทบาทสำคัญต่อการส่งเสริมการออกกำลังกายของเด็ก ทั้งพ่อ แม่ ผู้ปกครอง จะต้องทำเป็นตัวอย่างให้เด็กเห็นและปฏิบัติตาม เพราะการทำให้เด็กรักการออกกำลังกายและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะเป็นการสร้างคุณลักษณะนิสัยที่ดีต่อการออกกำลังกายของเด็กด้วย เพื่อให้เด็กเจริญเติบโตอย่างสมวัย มีพลานามัยสมบูรณ์ แข็งแรง จึงควรกระตุ้นและสร้างกระแสให้กับเด็กและคนในชุมชนให้หันมาออกกำลังกาย เพื่อเสริมสร้างสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ และเพื่อให้เกิดวินัยในการออกกำลังกายซึ่งช่วยส่งเริมสุขภาพและป้องกันโรคภัยต่างๆ นอกจากนั้นการจัดโรงเรียนให้ถูกสุขลักษณะ ให้เอื้อต่อการมีสุขภาวะ โดยการสร้างจิตสำนึกแก่นักเรียนในการลดขยะ คัดแยกขยะมูลฝอย นำขยะมูลฝอยมาใช้ประโยชน์ และปรับปรุงสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ในโรงเรียนให้อยู่ในสภาพที่ดี เพื่อให้ปลอดภัยจากโรค การเจ็บป่วยหรืออุบัติเหตุต่างๆ โรงเรียนสะอาด ร่มรื่น น่าอยู่ มีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนการสอน ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพนักเรียน รวมทั้งสามารถขยายผลไปสู่ชุมชนต่อไปได้ โรงเรียนบ้านท่าแลหลาจึงจัดทำโครงการอาหารปลอดภัยและใส่ใจการออกกำลังกายขึ้นมา เพื่อต้องการให้นักเรียนได้รับประทานพืชผักที่ปลอดสารพิษและสร้างลักษณะนิสัยให้นักเรียน ครู ผู้ปกครองนักเรียนรวมถึงคนในชุมชนบ้านท่าแลหลาได้หันมาใส่ใจการออกกำลังกายเป็นประจำ เพื่อสุขภาพที่แข็งแรงของตัวเอง และเป็นการกระตุ้นสร้างจิตสำนึกที่ดีในการปลูกฝังการกินผักที่ปลูกเอง การทำปุ๋ยไว้ใช้เองโดยใช้ขยะอินทรีย์จากโรงอาหารหรือใบไม้จากในโรงเรียน ทำให้มั่นใจได้ว่าปุ๋ยที่ใส่บำรุงพืชผักที่ปลูกจะปลอดภัยแน่นอน นักเรียนเองก็จะได้ทักษะในกระบวนการผลิตและสามารถนำเอาไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ต่อไปในอนาคต โรงเรียนเองก็จะได้ลดค่าใช้จ่ายในการซื้อพืชผักราคาแพงในท้องตลาดและหันมาอุดหนุนพืชผักที่นักเรียนปลูกเองในราคาที่ถูกลง และสามารถนำเงินส่วนกำไรเป็นทุนหมุนเวียนในการผลิตรอบต่อไปด้วย อีกทั้งยังเป็นการน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 มาปฏิบัติให้เกิดประโยชน์ด้วย