กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพมีพิษทั้งแบบเฉียบพลัน และเรื้อรังตั้งแต่ระดับเล็กน้อยจนรุนแรงถึงแก่ชีวิตขึ้นอยู่กับระดับความเข้มข้น ความเป็นพิษ และปริมาณที่ได้รับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง โดยการสัมผัสทางผิวหนังที่ไม่สวมถุงมือและรองเท้าบู๊ท ป้องกันขณะทำงานกับสารเคมี การสูดหายใจละอองที่ฟุ้งกระจายในอากาศ และการรับประทานอาหาร ผัก ผลไม้ และดื่มน้ำที่มีสารเคมีปนเปื้อน พฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัยทำให้เกษตรกรรวมถึงผู้บริโภคมีความเสี่ยงจากการได้รับอันตรายจากสารเคมีเพิ่มขึ้นยกตัวอย่างเช่น ใช้ถังภาชนะบรรจุสารเคมีที่รั่วซึม ฉีดพ่นสวนทิศทางลมทำให้เสื้อผ้าเปียกชุ่มสารเคมีโดยไม่อาบน้ำและเปลี่ยนเสื้อผ้าที่ซึมเปื้อนทันที เป็นต้น สารเคมีกำจัดศัตรูพืช สามารถทำอันตรายต่อสุขภาพร่างกายได้ทั้งมนุษย์ และสัตว์ กล่าวคือ จะไปทำลายอวัยวะภายในร่างกาย เช่น ตับ ไต ปอด สมอง ผิวหนัง ระบบประสาท ระบบสืบพันธุ์ และตา ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับว่า เราจะรับสารเคมีเข้าสู่ร่างกายทางใด และปริมาณมากน้อยเท่าใด ส่วนใหญ่แล้วการที่อวัยวะภายในร่างกายได้สะสมสารเคมีไว้จนถึงขีดที่ร่างกายไม่อาจทนได้จึงแสดงอาการต่างๆขึ้นมา เช่น โรคมะเร็ง โรคต่อมไร้ท่อ โรคเลือดและระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น ตำบลเขาไพรเป็นตำบลหนึ่งในจังหวัดตรัง ที่ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพในภาคเกษตรกรรม โดยมีพื้นที่ที่ใช้ในการเกษตร ซึ่งประกอบด้วยพื้นที่ทำสวนยางพารา สวนปาล์ม และปลูกผัก ประชากรในตำบลเขาไพรบริโภคผัก เนื้อสัตว์จากตลาดสด ผลกระทบจากการใช้สารเคมีในการควบคุมและกำจัดศัตรูพืชอย่างไม่ถูกวิธีและขาดความรู้ จึงทำให้มีผลกระทบกับด้านสุขภาพโดยตรง ในปีงบประมาณ 25๖1 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเขาไพรมีการตรวจคัดกรองสารเคมีในเลือดแก่ประชากรที่มีความเสี่ยงในตำบลเขาไพร จำนวน 264 ราย พบว่า ประชากรมีผลเลือดไม่ปลอดภัยจำนวน 15 ราย เสี่ยง 53 ราย ปลอดภัย 113 ราย และปกติ 83 ราย คิดเป็นร้อยละ 5.68 ร้อยละ 20.07 ร้อยละ 42.80 และร้อยละ 31.43 ตามลำดับ
จากการคัดกรองสารเคมีตกค้างในเลือด พบว่าปัจจัยที่ก่อให้เกิดสารเคมีตกค้างในเลือดของเกษตรกรในตำบลเขาไพร คือ การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่ไม่ถูกวิธีและไม่ได้ปฏิบัติตัวในการป้องกันสารเคมีจากการประกอบอาชีพ ขาดความรู้ในการบริโภคผักและผลที่ปนเปื้อนสารเคมี จึงทำให้มีผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเขาไพรจึงเล็งเห็นความสำคัญของสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มที่ไม่ปลอดภัยจากสารเคมีตกค้างในเลือด จึงได้จัดทำโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มที่ไม่ปลอดภัย จากการคัดกรองสารเคมีตกค้างในเลือด ตำบลเขาไพร อำเภอรัษฎา จังหวัดตรัง ปี ๒๕๖1 ให้กลุ่มเสี่ยงและกลุ่มไม่ปลอดภัย ได้ดูแลสุขภาพตนเองร่วมกับบุคลากรสาธารณสุข