กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

การตั้งครรภ์เป็นระยะพัฒนาการที่สำคัญของครอบครัว โดยเฉพาะการตั้งครรภ์ครั้งแรกการตั้งครรภ์ทำให้ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทั้งในด้านกายวิภาค ชีวเคมี และสรีรวิทยา การเปลี่ยนแปลงนี้ดำเนินไปตลอดการตั้งครรภ์และร่างกายจะมีการปรับตัวอย่างมากมายกับ การเปลี่ยนแปลงของระบบต่างๆ ของร่างกายที่เจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ร่างกายจะมีการเปลี่บยนแปลงอย่างสลับซับซ้อนสัมพันธ์กับปัจจัยต่างๆ เช่น สภาพแวดล้อม เพื่อเตรียมสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์และเตรียมความพร้อมสำหรับการคลอด นอกจากนีี้หญิงตั้งครรภ์ ยังต้องปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงทางจิตสังคม เชาน บทบาทหน้าที่ ภาพลักษณ์ สัมพันธภาพกับครอบครัว เป็นต้น   เป้าหมายสูงสุดของงานอนามัยแม่และเด็กที่สำคัญประการหนึ่ง คือ ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย โดยมีกลวิธีที่จะบรรลุเป้าหมายดังกล่าว ได้แก่ การให้บริการตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์และขณะตั้งครรภ์การดูแลขณะเจ็บครรภ์คลอด การประเมินภาวะเสี่ยงของมารดาขณะตั้งครรภ์จะสามารถป้องกันและแก้ไขปัญหาทั้งจะเกิดแก่มารดาและทารกได้ ปัจจัยด้านอายุมารดาที่อายุน้อยและมารดาที่อายุมากมีผลต่อการตั้งครรภ์และการคลอดทั้งโดยทางตรงและทางอ้อม เช่น การคลอดก่อนกำหนด วิธีการคลอดน้ำหนักทารกแรกเกิด และการตายของมารดาและทารกปริกำเนิด ปัญหาการตั้งครรภ์เหล่านี้เป็นผลมาจากการตั้งครรภ์ในช่วงอายุที่ไม่เหมาะสม ภาวะเสี่ยงต่างๆ ขณะตั้งครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์ การดูแลสุขภาพตนเองขณะตั้งครรภ์ ทั้งในเรื่องการรับบริการฝากครรภ์ที่ครบตามเกณฑ์ ด้านโภชนาการ การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค การออกกำลังกาย และการพักผ่อนเพื่อผ่อนคลาย รวมไปถึงการดูแลสุขภาพจิตใจและการปรับตัวเพื่อรับการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสังคมเพื่อรองรับบทบาทหน้าที่ และภาพลักษณ์ใหม่ที่จะเกิดขึ้น   การอนามัยแม่และเด็กเป็นรากฐานของการพัฒนางานสาธารณสุขของประเทศ และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน โดยเฉพาะแม่ซึ่งเป็นผู้ให้กำเนิดแก่ลูก การที่จะให้เด็กเกิดมามีชีวิตรอดปลอดภัยมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง คือ สมบูรณ์ร่างกายและจิตใจ มีสติปัญญาที่เฉลียวฉลาด เป็นพลเมืองดีและเยาวชนที่ดีของชาติย่อมขึ้นอยู่กับแม่ที่จะต้องวางรากฐานให้เด็กตั้งแต่อยู่ในครรภ์และเป็นแม่ที่ดีทีคุณภาพ   จากการวิเคราะห์ข้อมูลความครอบคลุมของงานอนามัยแม่และเด็กโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลม่วงเตี้ยในปี พ.ศ.2561 พบว่า หญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์รายใหม่ทั้งหมด จำนวน 81 คน ฝากครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ จำนวน 81/59 คน (71.42%) ผ่านเกณฑ?ที่กำหนด (เกณฑ์ 60%) ภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ จำนวน 81/14 คน (17.28) ซึ่งสูงกว่าเป้าหมาย (เป้าหมายไม่เกินร้อยละ 10)   มารดาที่คลอดทั้งหมดในตำบลม่วงเตี้ย จำนวน 54 คน หญิงตั้งครรภ์ได้รับการดูแลฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ จำนวน 54/2 คน (13.33%) ซึ่งไม่ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (เกณฑ์ 90%) มารดาคลอดในสถานบริการ จำนวน 54/53 คน (98.14%) ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (เกณฑ์ 92%) มารดามีบุตรเมื่ออายุต่ำกว่า 20 ปี จำนวน 54/4 (7.40) ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (เกณฑ์ 10%) มารดาตาย จำนวน 54/1 (1.85) คน ซึ่งไม่ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (15/แสนLB) ท่รกคลอดน้ำหนักต่ำกว่า 2500 กรัม จำนวน 55/9 คน (16.36%) ซึ่งไม่ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (7%) ทำให้งานอนามัยแม่และเด็กในเกณฑ์ต่ำ ทั้งนี้เนื่องจากมารดามีพฤติกรรมแบบเดิมๆ มีความเชื่อต่างๆ ประกอบกับแม่ขาดความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับการดูแลในเรื่องต่างๆ เช่น การดูแลในระยะตั้งครรภ์และหลังคลอดรวมถึงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน และไม่ตระหนักถึงความสำคัญในการดูแลตนเอง ทำให้ได้รับการส่งเสริมสุขภาพและการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ไม่ครบตามเกณฑ์ ลูกมีพัฒนาการตามวัยที่ไม่เหมาะสม ซึ่งอาจเป็นปัจจัยที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค จึงจำเป็นต้องเร่งรัดพัฒนากลยุทธการอนามัยแม่และเด็กเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคและลดอัตราป่วยของแม่และลูก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลม่วงเตี้ย จึงได้จัดทำโครงการนี้ เพื่อนำไปสู่การพัฒนางานอนามัยและเด็กได้อย่างประสิทธิภาพ