กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัญหาสาธารณสุขที่สำคญของจังหวัดยะลาในขณะนี้คือ การระบาดของดรคมาลาเรีย (malaria) ซึ่งเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญโรคหนึ่งที่มีแนวโน้มกรป่วยเพิ่มขึ้นทุกปี จากสถานณการณ์โรคมาลาเรีย พบว่าจังหวัดยะลา ปี 2559 มีผู้ป่วยด้วยโรคมาลาเรีย จำนวนทั้งสิ้น 2,042 ราย เสียชีวิต 1 ราย อัตราป่วยเท่ากับ 455.89 ต่อปีต่อประชากรแสนคน และในปี 2560 พบผู้ป่วย 222 ราย อัตราป่วย 49.93 ต่อประชากรแสนคนกลุ่มอายุที่พบสูงสุด 15-25 ปี จำนวน 42 ราย และอาชีที่พบสูงสุด คือนักเรียน113 คน อำเภอที่มีอัตราป่วยสูงสุดคือ อำเภอธารโต อัตรป่วย 345.30 ต่อประชากรแสนคน อำเภอกาับง อัตรา 280.31 ต่อประชากรแสนคน และอำเภอกรงปีนัง อัตราป่วย 90.72 ต่อประชากรแสนคน และดดยเฉพาะในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านลูโบ๊ะปันยัง (หมู่ที่ 3,6 ตำบลกาบังและหมู่ที่ 6 ตำบลบาละ) พบผู้ป่วยจำนวน 38 ราย อัตราป่วย 781.73 ต่อประชากรแสนคน (งานระบาดวิทยา สำนักสาธารณสุขอำเภอกาบัง)
เมื่อทบทวนในอดีตพบว่าอุปสรรคในการดำเนินงานควบคุมโรคมาลาเรียในพื้นที่อำเภอกาบัง เนื่องจากปัจัยที่สำคัญในการแพร่ระบาดของโรคคือ สภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ ที่มีฝนตกชุกตลอดปี เป็นพื้นที่ที่เหมาะแก่การแพร่กระจายของโรคก็คือ สภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ ที่มีฝนตกชุกตลอดปี เป็นพื้นที่ที่เหมาะแก่การแพร่กระจายของยุง ที่เป็นพาหะนำโรค แต่ก็มีอีกปัจจัยหนึ่งที่สำคัญต่อการแพร่กระจายของยุงในพื้นที่ คือความตระหนักของประชาชนในชุมชน ที่มีพื้นฐานความรู้เรื่องไข้มาลาเรียเป็นอย่างดี ในการกำจัดแหล่งเพาะพันธ์ยุง และประชากรในพื้นที่มีการเคลื่อนย้ายไปมาซึ่งส่งผลทำให้การติดตามในการรักษาของเจ้าหน้าที่มาลาเรียคลีนิกทำได้ไม่สมบูรณ์ อีกทั้งยังมีพฤติกรรมการรับประทานยาของผู้ป่วยไม่ต่อเนื่องโดยมักจะขาดยา (หยุดกินยาเอง) เมื่อมีอาการป่วยดีชึ้นรวมทั้งไม่ตระหนักของความสำคัญของการนอนในมุ้ง และมีความยากลำบากในการเดินทางมารับการตรวจรักษาที่มาลาเรียคลีนิกหรือ รพ.สต. ด้วยเหตุผลดังกล่าวนี้ส่งผลให้ทีมปฏิบัติงานต้องปรับแผนและวิธีการดำเนินงานใหม่โดยเน้นการเร่งค้นหาผู้ป่วยไข้มาลาเรีย (active case) มากขึ้น แต่อย่างไรก็ตามคงไม่ทิ้งการค้นหาผู้ป่วยทางอ้้อม (passive case) โดย รพ.สต.ได้เจาะเลือดตรวจใช้ชุดตรวจ Optimal ใน case ที่มีอาการบ่งชี้ และสงสัย ให้การรักษาตามCPG และเจาะเลือดป้ายสไลด์ส่งให้คลินิกมาลาเรีย (นคม.ยะลา) และโรงพยาบาลตรวจวินิจฉัย