กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรังในประเทศไทยในรอบ 10 ปี (พ.ศ. 2543-2552) พบว่า มีผู้ป่วยความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้น 3.8 เท่า และพบว่าคนที่อายุ 15 ปีขึ้นไปเป็นโรคความดันโลหิตสูง 11.5 ล้านคน มีความชุกของโรคสูงสุด ร้อยละ 55.9 ซึ่งอยู่ในกลุ่มอายุ 80 ปีขึ้นไป และในปี พ.ศ.2552 พบว่าเป็นสาเหตุการตาย อยู่ในอันดับ 4 ของคนไทยคิดเป็น ร้อยละ 24.66 รองจากโรคมะเร็ง เนื้องอกทุกชนิด อุบัติเหตุและการเป็นพิษ และโรคหัวใจ ตามลำดับในขณะที่คนไทยเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง 13,353 คน เฉลี่ยวันละ 36 คน ต้องรักษาตัวที่โรงพยาบาลรัฐด้วยโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น 2.45 เท่า ทำให้ภาครัฐต้องสูญเสียรายได้ในการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ด้วยต้นทุนเฉลี่ยเท่ากับ 126,665.93 บาทต่อคนต่อปี ส่วนโรคเบาหวานในปี พ.ศ. 2552 พบเสียชีวิตประมาณ 7,019 คน เฉลี่ยวันละ 19 คน โดยพบคนไทยป่วยด้วยโรคเบาหวาน เพิ่มขึ้น 4.02 เท่า โดยมีความชุกของการเกิดโรคเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 4.4 ในปี พ.ศ. 2551 เป็นร้อยละ 6.9 ในปี พ.ศ. 2552 และพบว่าประชาชนกลุ่มอายุ 15 ปีขึ้นไปจำนวน 3.46 ล้านคนกำลังเผชิญปัญหาโรคที่เกิดจากพฤติกรรม ได้แก่ โรคเบาหวานโรคอ้วนและอ้วนลงพุง โดยพบการระบาดที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และใน ปี พ.ศ. 2551 - 2552 พบว่า คนไทยอ้วนอยู่ในระดับที่ 1 มากถึง ร้อยละ 26.63 และ 28.79 ตามลำดับ (อังศินันท์ อินทร กำแหง, 2556) จากข้อมูลสถานะสุขภาพในด้านการเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังชาวไทยมุสลิม อำเภอบางกล่ำ จังหวัดสงขลา ประจำปี 2559 พบว่า สถิติการเจ็บป่วย 3 อันดับแรกของโรค อันดับหนึ่งนั้นเป็นโรคไข้หวัด ร้อยละ 32.54 ความดันโลหิตสูง ร้อยละ 26.86 และเบาหวาน ร้อยละ 24.48 ของจำนวนผู้มารับบริการทั้งหมด (เครือข่ายคณะกรรมการประสานงานสาธารณสุขอำเภอบางกล่ำ, 2559) หรือเมื่อเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง หมู่บ้านไทยมุสลิมยังไม่มีการรวมกลุ่มในการดูแลสุขภาพเชิงการป้องกันที่ชัดเจนในด้านสุขภาพ และมีการดูแลตนเองตามความเชื่อ เงื่อนไขที่มีผลต่อการจัดการสุขภาพของชาวบ้าน คือ ความไม่สะดวกและกลัวในการเดินทาง การว่างงานและขาดรายได้ การสูญเสียของบุคคลที่เป็นแกนหลักในหมู่บ้าน ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างชาวไทยพุทธกับมุสลิม เจ้าหน้าที่เข้าไปปฏิบัติงานในพื้นที่ได้น้อย ศาสนสถานเป็นศูนย์รวมกิจกรรมและการสื่อสาร ยังขาดการรวมกลุ่มช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การให้ความสำคัญของการศึกษาของเยาวชนไทยมุสลิมค่อนข้างน้อย (ข้อมูลจากรายงานผลการจัดเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) อำเภอบางกล่ำ ปี 2559) ควรสนับสนุนภาคประชาชนให้สามารถจัดการสุขภาพของตนเองให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยส่งเสริมเวทีการเรียนรู้ในชุมชน ควรสร้างความเข้าใจที่ดีในชุมชน โดยให้ผู้นำศาสนามีส่วนร่วมในการพัฒนาสุขภาพ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขในระดับปฐมภูมิ ควรสร้างภาคีเครือข่ายการทำงานแบบบูรณาการกับบุคคลหรือหน่วยงานอื่น
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหาร จึงหารูปแบบแนวทาง วิธีการ กิจกรรมในการดำเนินงานส่งเสริมให้เกิดการมีพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง ร่วมกันตัดสินใจ สรุปความคิดเห็นกำหนดวิธีการจัดกิจกรรม การใช้ทรัพยากร ร่วมทำ ร่วมดำเนินการ ร่วมจัดกิจกรรมสุขศึกษาและพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพในโครงการของชุมชนตามขีดความสามารถของตนเอง ความสามารถของของกลุ่ม และความสามารถของของชุมชน ร่วมตรวจสอบหรือร่วมติดตามประเมินผลการจัดกิจกรรมในการดำเนินงาน โดยใช้ข้อมูลปัญหาของชุมชนเป็นฐานและการที่จะให้ภาคีเครือข่ายสุขภาพในชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม ในกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ด้วยความเต็มใจและสมัครใจ เพื่อให้บูรณาการและผสมผสานกับวิถีชีวิตทางสังคมของชุมชน การวิจัยครั้งนี้มีเป้าหมายภาคีเครือข่ายเพื่อพัฒนารูปแบบพฤติกรรมสุขภาพชาวไทยมุสลิมที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของไทยมุสลิม โดยใช้หลักแนวคิดปฏิบัติตนและอิงกับหลักคำสอนของศาสนาอิสลามเชื่อมโยงพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง โดยเน้น 5 ก. (การปฏิญาณตนการละหมาดการถือศีลอดการจ่ายซะกาต การประกอบพิธีฮัจญ์) 3 อ. (ออกกำลังกายอาหารอารมณ์) และหลักการปฏิบัติทางด้านศาสนาวิถีธรรม วิถีอิสลาม เพื่อให้ไทยมุสลิมมีความเชื่อที่สะอาดบริสุทธิ์ พร้อมปฏิบัติตามหลักการศาสนบัญญัติอย่างถูกต้อง มีคุณภาพชีวิตที่ดี สุขภาพที่แข็งแรง โดยไม่ขัดกับหลักศาสนาในเมื่อมีการปฏิบัติ และคาดหวังว่ากลุ่มของภาคีเครือข่ายพฤติกรรมสุขภาพ ในกลุ่มไทยมุสลิม จะเป็นแกนนำทางด้านพฤติกรรมสุขภาพ สามารถแนะนำและจัดกิจกรรมให้ประชาชนไทยมุสลิมมีความรู้ มีทัศนคติ เชิงบวก และมีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ต่อไป