กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคไตเรื้อรังจัดเป็นปัญหาสำคัญของระบบสาธารณสุขทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย ในปัจจุบัน มีผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายเพิ่มขึ้นในแต่ละปี ซึ่งรัฐต้องสูญเสียทรัพยากรจำนวนมากในการดูแลรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้ โดยปัจจัยที่สำคัญของการที่พบผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายมากขึ้น คือ ผู้ป่วยไม่รู้ว่าป่วยเป็นโรคไตระยะเริ่มแรกที่พอรักษาได้ และผู้ป่วยที่มีโรคเดิมอยู่แล้วดูแลตนเองไม่ถูกต้องสาเหตุส่วนใหญ่ของโรคไตวายระยะสุดท้าย มาจากโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะผู้ป่วยที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิตไม่ได้ตามเป้าหมายหรือได้รับการดูแลรักษาที่ไม่เหมาะสม และข้อมูลสำนักนโยบายและแผนสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุขได้จัดอันดับโรคไตเรื้อรังเป็นอันดับที่ 2 สำหรับการเกิดภาวะไตเรื้อรังระบบทางเดินปัสสาวะ การเกิดภาวะไตเรื้อรัง จะทำให้เกิดการสูญเสียหน้าที่ของไต ในการรักษาความสมดุลของเกลือแร่และกรดด่าง ซึ่งมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาวะด้านจิตใจ อารมณ์ และสังคมของผู้ป่วยอย่างมาก ผู้ป่วยจะเสียชีวิตในระยะเวลาอันสั้น หากไม่ได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง โดยการบำบัดทดแทนไต ได้แก่ การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม การล้างของเสียทางช่องท้องหรือการเปลี่ยนไต ดังนั้นการดูแลผู้ป่วยจึงมุ่งที่จะประคับประคองให้สามารถควบคุมอาการได้ ชะลอการเสื่อมหน้าที่ของไต ไม่ให้กลายเป็นไตเรื้อรังระยะสุดท้ายป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้น
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแป้น มีผู้ป่วยโรคเบาหวาน จำนวน 113 คน ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 383 คน และพบว่ามีผู้ป่วยที่เป็นทั้งโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 47 คนจากการคัดกรองภาวะโรคไตเรื้อรัง (ChronicKidneyDisease = CKD) ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง พบภาวะโรคไตเรื้อรัง จำนวน 41 คน โดยจำแนกเป็นผู้ที่มีภาวะโรคไตเรื้อรัง (CKD) Stage 1 จำนวน 4 คน คิดเป็นร้อยละ 9.76 , Stage 2 จำนวน 13 คน คิดเป็นร้อยละ 30.23 , Stage 3 จำนวน 18 คน คิดเป็นร้อยละ 41.86, Stage 4 จำนวน 6 คน คิดเป็นร้อยละ 13.95 และ Stage 5 จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 4.95 ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแป้น จึงเล็งเห็นความสำคัญในการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เพื่อป้องกันและชะลอไม่ให้เกิดโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย โดยให้การดูแลรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น จึงได้จัดทำโครงการป้องกันและชะลอโรคไตเรื้อรังในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานขึ้น