กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สถิติการตั้งครรภ์ในปัจจุบันมีมากขึ้น โดยเขตเทศบาลนครยะลา ปี 2561 มีมารดาหลังคลอด 667 ราย ได้รับการเยี่ยมครบ 3 ครั้ง จำนวน 545 ราย คิดเป็นร้อยละ 81.71 มีการให้บริการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยในเขตเทศบาลนครยะลา ทั้งหมด 80 ราย คิดเป็นร้อยละ 14.67 ยังมีมารดาหลังคลอด ที่ไม่ได้รับบริการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยอีก 465 รายคิดเป็นร้อยละ 85.32 (ข้อมูลจากคลังข้อมูลสุขภาพ (Health Data Center : HDC) งานแม่และเด็ก ฝ่ายเวชกรรมสังคม และงานแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลยะลา) และผลการดำเนินโครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ในเขตเทศบาลนครยะลา 2560 มีมารดาหลังคลอดเข้ารับบริการ จำนวน 30 ราย แบ่งเป็นคลอดปกติจำนวน 20 ราย และผ่าคลอดจำนวน 10 ราย บรรลุตามวัตถุประสงค์ของโครงการ ซึ่งมีมารดาหลังคลอดที่เข้าร่วมโครงการมีความพึงพอใจในการให้บริการร้อยละ 92.8 และผลการดำเนินโครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ในเขตเทศบาลนครยะลา 2561 ระหว่างเดือนมิถุนายน ถึงเดือนธันวาคม มีมารดาหลังคลอดเข้ารับบริการ จำนวน 34 ราย แบ่งเป็นคลอดปกติจำนวน 20 ราย และผ่าคลอดจำนวน 14 ราย จากจำนวนเป้าหมาย 50 ราย การฟื้นฟูมารดาหลังคลอดและเด็กแรกเกิด-1ปี ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยสามารถช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ขับน้ำคาวปลา ลดอาการปวดกล้ามเนื้อตามอวัยวะต่างๆ ทำให้น้ำนมไหลดีขึ้น มารดาคืนสู่สภาพปกติ แข็งแรงได้โดยเร็ว ส่วนการดูแลเด็กแรกเกิด-1ปีสามารถบำบัดรักษาโรคและอาการในเด็กแรกเกิด เช่น แก้หวัด ขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อจากข้อมูลดังกล่าวยังมีหญิงหลังคลอดอีกหลายคนที่ยังขาดการดูแลสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย อาจเพราะขาดความรู้และไม่ทราบถึงประโยชน์การดูแลด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยจึงให้ความสำคัญน้อยมาก ซึ่งการดูแลมารดาหลังคลอดนับเป็นหนึ่งในภูมิปัญญาอันล้ำค่าของไทย ที่ได้รับการยอมรับและถ่ายทอดกันมาอย่างต่อเนื่อง
งานแพทย์แผนไทย กลุ่มงานบริการทางการแพทย์และสาธารณสุขสำนักการสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครยะลา ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าวโครงการพัฒนาระบบฟื้นฟูมารดาหลังคลอดและส่งเสริมสุขภาพเด็กแรกเกิด-1ปี ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยในเขตเทศบาลนครยะลา ปี 2562 โดยมีการให้บริการแก่มารดาหลังคลอด ดังนี้ การใช้ยาสมุนไพร การทับหม้อเกลือ การประคบสมุนไพร การเข้ากระโจม การอบสมุนไพร การนวดหลังคลอด การนวดเต้านมในกรณีน้ำนมไม่ไหลและเต้านมคัดตึง รวมทั้งการให้บริการดูแลสุขภาพเด็กแรกเกิด-1 ปีด้วยการนวดเด็กแรกเกิดเพื่อกระตุ้นพัฒนาการ การเขียนคิ้ว การดึงจมูกให้โด่ง การสุมกระหม่อมเด็ก และการห่มท้องลดอาการท้องอืดตลอดจนการให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานอาหารบำรุงสุขภาพ อาหารแสลงอาหารบำรุงน้ำนม น้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ และการดูแลความงามผิวพรรณด้วยสมุนไพร เพื่อเป็นทางเลือกในการดูแลสุขภาพ บำบัดโรคที่ดีอีกวิธีหนึ่งของมารดาหลังคลอดและเด็กแรกเกิด-1 ปี