กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

• ให้ความรู้เรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง
                - ให้ความรู้เรื่องตรวจสุขภาพช่องปาก และตรวจคัดกรองโรคในช่องปากเบื้องต้น               - สอนทักษะในการแปรงฟันอย่างถูกวิธี โดยใช้สีย้อมคราบจุลินทรีย์               - ฝึกปฏิบัติการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก โดยใช้เครื่องมือทางทันตสาธารณสุข               - ฝึกปฏิบัติการใช้เครื่องมือในการทดสอบวัดความหวาน โดยเครื่องวัดความหวาน (Brix Refractometer)               - ติดตามและส่งต่อ กลุ่มเป้าหมายที่ตรวจคัดกรอง พบมีความผิดปกติเพื่อเข้ารับการรักษาที่เหมาะสม               - สรุปผลการดำเนินงานและคืนข้อมูลเพื่อวิเคราะห์การดำเนินงานต่อไป

1. กิจกรรมพัฒนาศักยภาพเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้องแก่แกนนำด้านสุขภาพ โดยการใช้เจลย้อมสีฟัน เป็นตัววัดคราบจุลินทรีย์ โดยแปรงฟัน  2 นาที บีบยาสีฟันบริมาณเต็มแปรงสีฟัน เมื่อแปรงฟันเสร็จจะหยดเจลย้อมสีฟันให้คนละ 1 หยดบนแปรงสีฟันของทุกคน จากนั้นป้ายเจลให้ติดฟันทั่วทุกซี่ ทุกด้าน และบ้วนน้ำ 1 ครั้ง เมื่อบ้วนน้ำเสร็จแล้วก็ตรวจประสิทธิภาพการแปรงฟันโดยทันตบุคลากร หากเจลย้อมสียังติดบนตัวฟัน แสดงว่ายังแปรงฟันไม่สะอาด เกณฑ์การประเมินคราบจุลินทรีย์(Plaque Index) 0 ไม่พบคราบจุลินทรีย์หรือคราบติดสีบนผิวฟัน 1 มีคราบจุลินทรีย์น้อยกว่า 1 ใน 3 ของผิวฟัน
   2 มีคราบจุลินทรีย์มากกว่า 1 ใน 3 แต่ไม่เกิน 2 ใน 3 ของผิวฟัน 3 มีคราบจุลินทรีย์มากกว่า 2 ใน 3 ของผิวฟัน

จำนวน 48 คน ได้จัดกิจกรรมวันที่ 22 สิงหาคม 2568 เวลา 08.30 – 16.30 น. ณ โรงเรียน อสม. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลควนโดน โดยเชิญวิทยากรจาก โรงพยาบาลควนโดน คุณกาญจนา อินทอง ตำแหน่ง ทันตแพทย์ชำนาญการพิเศษ และคุณกูอัสมา สัญญา ตำแหน่ง เจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขชำนาญงาน เป็นวิทยากรบรรยาย ในการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง มีกิจกรรมดังนี้
1.1.1  แกนนำด้านสุขภาพ จำนวน 48 คน ลงทะเบียน และทำแบบทดสอบความรู้ ก่อนการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง การประเมินผลจากการทดสอบความรู้ก่อนการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง มีคะแนนเฉลี่ยรวม คิดเป็นร้อยละ 45.62
1.1.2  มีการอบรมให้ความรู้เรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้องมีความรู้ที่ถูกต้องในเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปาก ตรวจคัดกรองโรคในช่องปากเบื้องต้นได้ มีทักษะในการแปรงฟันอย่างถูกวิธีตลอดจนมีระดับค่าดัชนีคราบจุลินทรีย์(Plaque index)ลดลง และสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปถ่ายทอดและขยายผลเพื่อส่งเสริมทันตกรรมป้องกันในชุมชนได้ 1.1.3 มีการสาธิต และฝึกปฏิบัติเรื่องการทดสอบความหวานใช้ เครื่องวัดความหวาน (Brix Refractometer) ซึ่งเป็นเครื่องมือที่วัดปริมาณของแข็งที่ละลายในของเหลว โดยเฉพาะน้ำตาลซูโครส ผ่านการวัด การหักเหของแสง (Refractive Index) และแสดงผลเป็น องศาบริกซ์ (°Bx)
- การเตรียมอุปกรณ์ตามคำแนะนำของอุปกรณ์ - หยดตัวอย่างของเหลวบนแผ่นปริซึมของเครื่อง และปิดฝา - มองผ่านเลนส์เพื่ออ่านค่าที่แถบสี โดยค่าที่วัดได้บ่งบอกถึงปริมาณน้ำตาลในสารละลาย - อ่านผลการทดสอบตามคำแนะนำของอุปกรณ์ 1.1.4 แกนนำด้านสุขภาพ จำนวน  48 คน และทำแบบทดสอบความรู้ หลังการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง การประเมินผลจากการทดสอบความรู้หลังการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง มีคะแนนเฉลี่ยรวม คิดเป็นร้อยละ 94.67 โดยส่วนใหญ่อยู่ในระดับดีมาก และเมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนก่อนและคะแนนหลังการประชุม พบว่า มีความแตกต่างกัน จึงสรุปได้ว่า แกนนำด้านสุขภาพที่เข้าประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง มีความรู้ในเรื่องโรคในช่องปาก และการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง เพิ่มขึ้น ซึ่งกิจกรรมดังกล่าวได้รับความสนใจ และความร่วมมือจากผู้เข้าร่วมประชุมเป็นอย่างดี

จากการประเมินผลการแปรงฟัน หลังการอบรม พบว่า แกนนำด้านสุขภาพ มีการแปรงฟันสะอาดขึ้น แต่จะติดสีมากบริเวณฟันกรามหลังซี่ 36 46 26 และ 16 ตามลำดับ ส่วนฟันหน้าซี่ 11 และ 31 แทบจะไม่ติดสีเลย เพราะฟันกรามเป็นฟันที่อยู่ด้านในสุด ลักษณะตัวฟันมีเป็นหลุมร่องลึก การทำความสะอาดจะเข้าถึงยากกว่าฟันหน้า แกนนำด้านสุขภาพ  มีการแปรงฟัน สะอาดขึ้น โดยดูจากค่าดัชนีวัดคราบจุลินทรีย์ที่ลดลง

จากการประเมินผลการประเมินความรู้ก่อนและหลังการอบรมแกนนำด้านสุขภาพ พบว่า แกนนำด้านสุขภาพมีความรู้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 94.67

ตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก การให้บริการทันตกรรมป้องกัน โดยการทาฟลูออไรด์วานิชในกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดรากฟันผุ   - วัสดุ อุปกรณ์ทางการแพทย์ ขอรับการสนับสนุน จาก รพ.ควนโดน

ตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก การให้บริการทันตกรรมป้องกัน โดยการทาฟลูออไรด์วานิชในกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดรากฟันผุ

ลงติดตามตรวจสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุที่ติดบ้าน ติดเตียง ให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปาก และความรู้แก่ผู้ดูแล เพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุได้อย่างเหมาะสม     - ทีมทันตบุคลากรเครือข่ายอำเภอควนโดนร่วมกับแกนนำด้านสุขภาพ

ลงติดตามตรวจสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุที่ติดบ้าน ติดเตียง ให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปาก และความรู้แก่ผู้ดูแล เพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุได้อย่างเหมาะสม