กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

การตั้งครรภ์เป็นระยะพัฒนาการที่สำคัญของครอบครัว โดยเฉพาะการตั้งครรภ์ครั้งแรกการตั้งครรภ์ทำให้ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากทั้งในด้านกายวิภาค ชีวเคมี และสรีรวิทยาการเปลี่ยนแปลงนี้ดำเนินไปตลอดการตั้งครรภ์และร่างกายจะมีการปรับตัวอย่างมากมาย กับการเปลี่ยนแปลงของระบบต่างๆของร่างกายที่เจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างสลับซับซ้อนสัมพันธ์กับปัจจัยต่างๆ เช่น สภาพแวดล้อม เพื่อเตรียมสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์และเตรียมความพร้อมสำหรับการคลอด นอกจากนี้หญิงตั้งครรภ์ ยังต้องปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงทางจิตสังคม เช่น บทบาทหน้าที่ ภาพลักษณ์ สัมพันธภาพกับครอบครัว เป็นต้น เป้าหมายสูงสุดของงานอนามัยแม่และเด็กที่สำคัญประการหนึ่ง คือ ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย โดยมีกลวิธีที่จะบรรลุเป้าหมายดังกล่าว ได้แก่ การให้บริการตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์และขณะตั้งครรภ์ การดูแลขณะเจ็บครรภ์คลอด การประเมินภาวะเสี่ยงของมารดาขณะตั้งครรภ์จะสามารถป้องกันและแก้ไขปัญหาทั้งที่จะเกิดแก่มารดาและทารกได้ ปัจจัยด้านอายุมารดาที่อายุน้อยและมารดาที่อายุมากมีผลต่อการตั้งครรภ์และการคลอดทั้งโดยทางตรงและทางอ้อม เช่น การคลอดก่อนกำหนด วิธีการคลอด น้ำหนักทารกแรกเกิด และการตายของมารดาและทารกปริกำเนิด ปัญหาการตั้งครรภ์เหล่านี้เป็นผลมาจากการตั้งครรภ์ในช่วงอายุที่ไม่เหมาะสม ภาวะเสี่ยงต่างๆขณะตั้งครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์ การดูแลสุขภาพตนเองขณะตั้งครรภ์ ทั้งในเรื่องการรับบริการฝากครรภ์ที่ครบตามเกณฑ์ ด้านโภชนาการ การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค การออกกำลังกาย และ การพักผ่อนเพื่อผ่อนคลาย รวมไปถึงการดูแลสุขภาพจิตใจและการปรับตัวเพื่อรับการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสังคมเพื่อรองรับบทบาทหน้าที่ และภาพลักษณ์ใหม่ที่จะเกิดขึ้น
ภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์เป็นปัญหาสำคัญของงานอนามัยแม่และเด็ก ซึ่งปัจจุบันมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น เมื่อหญิงตั้งครรภ์มีภาวะซีดจะมีผลกระทบต่อสุขภาพมารดาและทารก ผลกระทบต่อมารดาได้แก่ น้ำหนักขึ้น ระหว่างตั้งครรภ์น้อย คลอดก่อนกำหนด ติดเชื้อที่ฝีเย็บ มีไข้ ตกเลือดหลังคลอดสูงกว่ามารดาที่ไม่ซีด ทำให้ เหนื่อยง่าย หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ และหากเป็นรุนแรงอาจมีอาการทางสายตา อาจมองภาพไม่เห็นได้จากการที่ เส้นประสาทตาบวมได้ ส่วนผลกระทบต่อทารกได้แก่ มีปัญหาทารกคลอดก่อนกำหนด ทารกแรกเกิดน้ำหนัก น้อย พัฒนาการเด็กล่าช้าและสติปัญญาการเรียนรู้ต่ำ ภาวะซีดในที่พบส่วนใหญ่เกิดจากการขาดธาตุเหล็ก จากสถานการณ์ภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์อำเภอยะหริ่ง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 - 2559 พบว่าอัตราภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์ คิดเป็นร้อยละ 11.54, 14.30,13.05 ในตำบลแหลมโพธิ์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 - 2560 พบว่าอัตราภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์คิดเป็นร้อยละ 12.50, 17.10 และ 16.60,20.2 (เกณฑ์ตัวชี้วัดของแผนพัฒนาสาธารณสุข ไม่เกินร้อยละ ๑๐)ดังนั้นการพัฒนาระบบเฝ้าระวัง และการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดจึงมีความสำคัญและต้องการความร่วมมือร่วมใจจากกลุ่มเป้าหมายหญิงตั้งครรภ์ รวมถึงชุมชนที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ นำไปสู่การพัฒนาการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดอย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ จึงได้จัดทำแนวทางการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีด