กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยฯ ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557 พบว่า สัดส่วนของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานที่ไม่ทราบว่าตนเองเป็นโรคเบาหวาน เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 31.2 ในปี 2552 เป็นร้อยละ 43.1 ในปี 2557 และผู้ที่เป็นความดันโลหิตสูง ไม่ทราบว่าตนเองเป็นโรคความดันโลหิตสูง จากร้อยละ 50.3 ในปี 2552  เป็นร้อยละ 44.7 ในปี 2557 แสดงให้เห็นว่า ประชากรคนไทยที่เป็นโรคเบาหวานและ/หรือโรคความดันโลหิตสูงมากกว่าร้อยละ 40 ไม่ได้รับการวินิจฉัยจากวิธีการคัดกรองที่ผ่านมา ดังนั้น แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ.2560 และแนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2562 จึงได้กำหนดวิธีการคัดกรอง วินิจฉัย ขึ้นทะเบียนและการรักษาเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ซึ่งการคัดกรอง-วินิจฉัยและประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด ทำให้สามารถพบกลุ่มที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค กลุ่มสงสัยป่วยหรือกลุ่มป่วยแล้วแต่ยังไม่ได้รับ  การตรวจคัดกรองวินิจฉัยแต่แรก การดูแลกลุ่มเสี่ยง กลุ่มสงสัยป่วยดังกล่าว ทั้งที่มีและไม่มีอาการ โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและ วิถีชีวิตที่ไม่เหมาะสมอย่างเข้มข้น เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง สามารถป้องกัน และยืดระยะเวลาการเป็นโรคออกไปได้ถึงร้อยละ 50 จึงเป็นวิธีการป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน      และโรคความดันโลหิตสูงที่ดีที่สุด จากผลการตรวจคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในประชาชนกลุ่มเสี่ยงอายุ ๓๕ ปีขึ้นไป ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านอุเผะ ตำบลกรงปินัง จังหวัดยะลา    ตามนโยบายของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2564 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕65 พบว่า เป้าหมายประชาชนอายุ 35 ปี ขึ้นไปที่ต้องได้รับการคัดกรองโรคเบาหวานมีจำนวน 2,030 คน ได้รับคัดกรอง 2,015 คน คิดเป็นร้อยละ 99.26 มีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน จำนวน 34 ราย คิดเป็นร้อยละ 1.69 และมีผู้ที่เสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยเป็นโรคเบาหวาน จำนวน 13 ราย คิดเป็นร้อยละ 0.65 และเป้าหมายประชาชนอายุ  35 ปีขึ้นไป ที่ต้องได้รับการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง มีจำนวน 1,739 คน ได้รับคัดกรองจำนวน 1,715 คน คิดเป็นร้อยละ 98.62 มีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 218 ราย คิดเป็นร้อยละ 12.71 และมีผู้ที่เสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 42 ราย คิดเป็นร้อยละ 2.45

จากสภาพปัญหาดังกล่าว จะเห็นได้ว่ากลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูงดังกล่าว ยังมีแนวโน้มของกลุ่มเสี่ยงเพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งจากการคัดกรองความดันโลหิต ปี 2565 พบว่ามีกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูงเป็นจำนวนเพิ่มสูงขึ้น จากการคัดกรองปี 2564 ที่พบกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง จำนวน 136 คน คิดเป็นร้อยละ 8.31 แต่พบกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูงในปี 2565 ลดลงจากปี 2564 ทีมีจำนวน 129 คิดเป็นร้อยละ 7.89 นอกจากนี้ จากการคัดกรองโรคเบาหวาน ปี 2565 พบว่ากลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานลดลงจากปี 2564 ที่มีเป็นจำนวน 71 คน คิดเป็นร้อยละ 3.69 แต่พบกลุ่มสงสัยป่วยโรคเบาหวานเพิ่มขึ้นจากปี 2564 ที่มีจำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 0.16 นอกจากนี้ พบว่าข้อมูลย้อนหลัง 3 ปี จำนวนผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ขึ้นทะเบียนของสถานบริการ ในปี 2562 2563 2564 มีจำนวน 426, 459, 484 คน ตามลำดับ มีผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควบคุมโรคได้ดี เป็นจำนวน 218, 254, 325 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 51.17, 55.34, 67.15 ตามลำดับ ซึ่งผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดร้อยละ 50 ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควบคุมโรคได้ แต่ข้อมูลย้อนหลัง 3 ปี จำนวนผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ขึ้นทะเบียนของสถานบริการ ในปี 2562 2563 2564 มีจำนวน 118, 147, 166 คน ตามลำดับ มีผู้ป่วยโรคเบาหวานควบคุมโรคได้ดี เป็นจำนวน 31, 50, 52 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 26.27, 34.01, 31.33 ตามลำดับ ซึ่งยังไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดร้อยละ 40 ผู้ป่วยเบาหวานควบคุมโรคได้ ซึ่งกลุ่มเสี่ยง กลุ่มสงสัยและกลุ่มป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงข้างต้น หากไม่ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง จะกลายเป็นกลุ่มป่วยโรคเรื้อรังรายใหม่ในอนาคตได้ และหากไม่ได้รับการติดตาม การวินิจฉัย ขึ้นทะเบียนและรักษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง จะกลายเป็นกลุ่มป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะแทรกซ้อนอันตราย ไม่ว่าจะเป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบ แตก ตัน โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต โรคหัวใจ โรคไต  ในอนาคตได้ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วย และสิ้นเปลืองงบประมาณค่าใช้จ่ายของประเทศในการรักษาพยาบาล โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านอุเผะ ตำบลกรงปินัง จังหวัดยะลา  ได้ตระหนักถึงภาวะสุขภาพของประชาชนในกลุ่มดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง  เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน รพ.สต.บ้านอุเผะ ปี ๒๕๖5 ตลอดจนให้ความรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงในครั้งนี้ขึ้น เพื่อให้ประชาชนได้รับการตรวจคัดกรอง ติดตามปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (DPAC)  ตามเกณฑ์มาตรฐาน การวินิจฉัย ส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง  เพื่อให้สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง และลดการเกิดโรคเรื้อรังโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ และเพื่อให้กลุ่มเสี่ยง กลุ่มเสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยโรคเบาหวาน    โรคความดันโลหิตสูงที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไม่สำเร็จ ได้เข้าสู่ระบบการวินิจฉัย ขึ้นทะเบียน และรักษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่องต่อไป ทั้งนี้เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตได้