กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

การดูแลสุขภาพหญิงหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทย หมายถึง การส่งเสริม การฟื้นฟู การป้องกันและการรักษาสุขภาพของหญิงในระยะหลังคลอด การอยู่ไฟหลังคลอดเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับมารดาหลังคลอดในอดีตของไทย เพราะคนสมัยนั้นเชื่อว่าหญิงตั้งครรภ์จะมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายหลายอย่าง เช่น น้ำหนักตัว สรีระร่างกาย หน้าท้อง และผิวพรรณต่างๆ ทำให้หลังคลอดมารดามีอาการปวดเมื่อยหรืออักเสบของกล้ามเนื้อบริเวณสันหลัง และต้นขา ดังนั้นจึงมีผู้คิดค้นวิธีบรรเทาอาการดังกล่าว โดยอาศัยภูมิปัญญาพื้นบ้านเพื่อฟื้นฟูร่างกายของมารดาหลังคลอด และปรับสมดุลในร่างกายให้กลับมาเป็นปกติโดยเร็ว โดยใช้ความร้อน และสมุนไพรใกล้ตัวเป็นตัวช่วย ความเชื่อเกี่ยวกับการดูแลหญิงหลังคลอดยังคงให้ความสำคัญมาจนถึงปัจจุบัน แต่ในระยะหลังนี้อาจจะปรับประยุกต์วิธีต่างๆ ตามความจำเป็นและเหมาะสม ปัจจุบันการปฏิบัติตัวหลังคลอดนิยมทำกัน มีหลายวิธี โดยส่วนใหญ่แล้วเมื่อออกจากโรงพยาบาลกลับมาดูแลตนเองที่บ้าน หญิงหลังคลอดจะรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบที่เชื่อว่าจะช่วยขับน้ำนม ขับน้ำคาวปลา การอาบน้ำต้มสมุนไพรอุ่นๆ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายปรับสมดุลเกิดการกระตุ้นระบบขับถ่ายของเสียในร่างกาย การอบไอน้ำสมุนไพรโดยประยุกต์อุปกรณ์ต่างๆให้เหมาะสม เกิดความสะดวกสบาย เช่น ทำเป็นกระโจมผ้า หรือไปอบตามร้านเสริมสวย การบีบนวดส่วนต่างๆที่มีอาการปวดเมื่อย การรับประทานยาสมุนไพร เพื่อขับน้ำคาวปลา บำรุงเลือด บำรุงร่างกาย รวมถึงการดูแลผิวพรรณให้กลับมามีสภาพเหมือนก่อนตั้งครรภ์   จากข้อมูลการรับบริการของหญิงตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคูหาใต้ ปีงบประมาณ 2564 พบว่า มีหญิงตั้งครรภ์และคลอดบุตรในเขตพื้นที่รับผิดชอบ จำนวน 15 ราย และได้รับการบริบาลมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยเพียง 4 ราย โดยมารดาหลังคลอดที่ปฏิเสธการรับบริการให้เหตุผลว่า ไม่สะดวกต่อการเดินทางมาเข้ารับบริการ หรือต้องใช้เวลานานในการเข้ารับบริการ โดยต้องฝากบุตรที่เพิ่งคลอดไว้กับบุคคลในครอบครัว เป็นต้น   ดังนั้น งานแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการบริบาลมารดาหลังคลอดเชิงรุกในชุมชนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2565 ขึ้น ตามแนวทางเวชปฏิบัติในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสิมสุขภาพตำบลคูหาใต้ ทั้งการให้บริการในสถานบริการและออกเยี่ยมบ้าน โดยให้บริการดังนี้ การใช้ยาสมุนไพร การนวดหลังคลอด การประคบสมุนไพร การอบไอน้ำสมุนไพร การนวดกระตุ้นในกรณีน้ำนมไหลน้อยและคัดตึงเต้านม การทับหม้อเกลือ ตลอดจนให้ความรู้ คำแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร การปฏิบัติตัวและท่ากายบริหารมารดาหลังคลอด