กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ในปัจจุบันได้เกิดการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ส่งผลกระทบ ทั้งด้านสุขภาพอนามัย เศรษฐกิจ สังคม การดำเนินชีวิตในภาพรวมของประชาชนทั้งประเทศ ตลอดจนการเข้าถึงบริการทางการแพทย์และสาธารณสุข รวมถึงทำให้ขาดความตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปากและการเฝ้าระวังในการเกิดโรคมะเร็งช่องปากโดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ สืบเนื่องจากประเทศไทยได้เข้าสู่สังคม สูงวัยอย่างสมบูรณ์ (Complete Aged Society) ในปี พ.ศ.2564 จากข้อมูลการสำรวจสภาวะช่องปาก ในประเทศไทยของสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ครั้งที่ 7 พ.ศ.2555 พบว่าในกลุ่มผู้สูงอายุ 60-74 ปี พบปัญหาการสูญเสียฟันทั้งปากร้อยละ 7.2 และเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยในอายุ 80-89 ปี พบสูงถึงร้อยละ 32.2 1 ซึ่งนับเป็นสถานการณ์ปัญหาที่เป็นอุปสรรคต่อการดำเนินกิจกรรมในชีวิตประจำวันและส่งผลต่อคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้สูงอายุที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล และผู้สูงอายุที่มีความต้องการช่วยเหลือพิเศษ โดยที่เป้าหมายของการดำเนินงานของกระทรวงสาธารณสุขตั้งเป้าหมายไว้ว่า ร้อยละของผู้สูงอายุ (60 – 74 ปี) ควรมีฟันแท้ใช้งานอย่างน้อย 20 ซี่ และ 4 คู่สบหลังและจากข้อมูลในปี 2542 ของสถาบันมะเร็งแห่งชาติพบอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งช่องปากในเพศชาย 5.2 และเพศหญิง 4.6 ต่อประชากรแสนคน และพบว่าอัตราการมีชีวิตรอดระยะ 5 ปี มีความสัมพันธ์อย่างยิ่งกับระยะการเกิดโรค การตรวจพบโรคระยะแรกเริ่มและได้รับการรักษาโดยเร็วจะทำให้การรักษามีประสิทธิภาพ อัตราการรอดสูงขึ้น แต่ปัญหา ที่พบคือ ผู้ป่วยกว่าร้อยละ 80 จะมาพบแพทย์ เมื่อมะเร็งอยู่ในลุกลามแล้ว (advance stage) ทำให้การรักษา ไม่ค่อยได้ผลเท่าที่ควร
จากสภาพปัญหาดังกล่าว ทางรพ.สต.บ้านศาลาหยุดพระ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการประเมินปัจจัยเสี่ยงการเกิดรอยโรคก่อนมะเร็งและมะเร็งช่องปาก จึงได้ทำโครงการ รู้เร็ว รู้ทัน ลดเสี่ยงการเกิดรอยโรคก่อนมะเร็งและมะเร็งช่องปาก ปี ๒๕๖๖ ขึ้น