กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคมะเร็งเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทยทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตของประชาชนและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลเป็นจำนวนมาก โรคมะเร็งเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งในประเทศไทย จากข้อมูลสถิติสาธารณสุขปี พ.ศ.2546 (สถาบันมะเร็งแห่งชาติ, 2548) พบว่า อัตราตายจากโรคมะเร็งของประชากรไทยมีแนวโน้มสูงขึ้น และโรคมะเร็งที่พบมากที่สุดในประเทศไทย ได้แก่ มะเร็งตับ มะเร็งปอด มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งเต้านม ตามลำดับ สำหรับสตรีไทยโรคมะเร็งปากมดลูกมีอุบัติการณ์สูงเป็นอันดับหนึ่งของโรคมะเร็งทุกชนิด (สถาบันมะเร็งแห่งชาติ, 2548) นอกจากนี้ยังพบว่า  การตรวจวินิจฉัยและให้การรักษาผู้ที่มีความผิดปกติของปากมดลูกตั้งแต่ระยะก่อนเป็นมะเร็งตามขั้นตอน  ที่ถูกต้องเหมาะสมสามารถลดอุบัติการณ์และอัตราการตายของโรคมะเร็งปากมดลูกได้ เนื่องจากมะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่สามารถตรวจพบได้ตั้งแต่เซลล์เริ่มผิดปกติโดยการทำ Pap smear หรือ VIA (Visual Inspection of cervix with Acetic acid)ประกอบกับการดำเนินโรคเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไป และสามารถรักษาให้หายขาดได้โดยการรักษาตามระบบและการจี้เย็น (Cryotherapy) ปีงบประมาณ 2554  สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ  ได้เห็นความสำคัญของปัญหาจึงให้การสนับสนุนงบประมาณการดำเนินงานโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกแก่กระทรวงสาธารณสุข  โดยมอบให้สถาบันมะเร็งแห่งชาติ  กรมการแพทย์ ดำเนินโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี Pap smear และ VIA  ในสตรีไทยอายุ 30-60 ปี กำหนดเกณฑ์ตัวชี้วัด ร้อยละของสตรี 30-60 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสะสม ปีงบประมาณ 2562 ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 ในปี 2560-2565  จังหวัดยะลา ได้ดำเนินการคัดกรองค้นหาโรคมะเร็งปากมดลูกมีผลงานสะสม 3 ปี    (2559–2562) เป้าหมาย 82,376 คน ได้รับการตรวจคัดกรอง 25,125 คน คิดเป็นร้อยละ 30.50 ไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัด อำเภอรามัน มีเป้าหมาย 14,482 ผลงานการคัดกรองมะเร็งปากมดลูก 6,193 ราย คิดเป็นร้อยละ 42.80 ไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัด
ตำบลยะต๊ะ มีเป้าหมาย 967 คนมีผลการดำเนินงานสามารถคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรี อายุ 30-60 ปี สะสมตั้งแต่ ปี 2560-2565 323 ราย คิดเป็นร้อยละ 33.40 ผลการตรวจ ปกติ จำนวน 318 รายคิดเป็นร้อยละ 98.45  พบเชื้อราในช่องคลอด จำนวน 5 ราย คิดเป็นร้อยละ 1.54 ได้ส่งต่อพบแพทย์โรงพยาบาลรามัน
ผลการดำเนินงานสามารถคัดกรองมะเร็งเต้านม อายุ 30-70 ปี ดังนี้ กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 1,174 ราย คัดกรองมะเร็งเต้านม จำนวน 1,110 ราย คิดเป็นร้อยละ 94.55 ผลการตรวจ ปกติ จำนวน 1,107 รายคิดเป็นร้อยละ 99.73 ผิดปกติจำนวน 3 ราย คิดเป็นร้อยละ 0.27 ได้ส่งต่อพบแพทย์โรงพยาบาลรามัน เพื่อรับการรักษาที่ต่อเนื่องต่อไป ต่อเนื่อง ในสตรีที่ตรวจพบความผิดปกติของเต้านม ผลการวินิจฉัย พบว่าเป็นซีสต์ (ก้อนไขมัน ) จำนวน 2 ราย ได้รับการวินิจฉัยเป็นมะเร็งเต้านม 1 ราย รับการรักษาได้รับการรักษาและอยู่ภายใต้ความดูแลของแพทย์ โรงพยาบาลยะลาอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุนี้ ทางโรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตำบลยะต๊ะ ได้เห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการดำเนินโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี Pap smear เพื่อส่งเสริมให้สตรีอายุ 30-60 ปี ได้มีทักษะความรู้