กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ) ปัญหาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือที่เรียกว่า “โรควิถีชีวิต” 5 โรค ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และ โรคมะเร็ง เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญระดับประเทศและระดับโลก ซึ่งนับวันจะทวีความรุนแรงขึ้น เนื่องมาจากความเจริญทางด้านเทคโนโลยีและสภาพแวดล้อมส่งผลต่อวิถีชีวิตและก่อให้เกิดพฤติกรรมการสุขภาพที่ไม่เหมาะสม ได้แก่ การบริโภคอาหารที่ไม่สมดุล (ทานหวาน มัน เค็ม มากเกินไป และทานผัก ผลไม้น้อยไป) การเคลื่อนไหวทางกายน้อย การบริโภคยาสูบ การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ในปริมาณที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ รวมถึงภาวะเครียด ซึ่งหากไม่สามารถหยุดพฤติกรรมดังกล่าวจะส่งผลให้เกิดการเจ็บป่วยด้วยโรควิถีชีวิต พิการ และเสียชีวิตตามมา นอกจากนี้ ยังสร้างภาระค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาและก่อให้เกิดการสูญเสียทางเศรษฐกิจตามมาอย่างมหาศาล จากรายงานสถิติสุขภาพทั่วโลกปี พ.ศ. 2562 ขององค์การอนามัยโลก พบว่า 1 ใน 10 ของประชาชนในวัยผู้ใหญ่ป่วยเป็นโรคเบาหวาน และ 1 ใน 3 มีภาวะความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ พบว่าประมาณร้อยละ 63 ของการเสียชีวิตทั้งหมดทั่วโลก เกิดจากโรควิถีชีวิต สำหรับประเทศไทย จากการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปโดยการตรวจร่างกาย พบว่า ความชุกของโรคเบาหวานเป็นร้อยละ 6.9 ทั้งนี้พบว่า 1 ใน 3 ของผู้ที่เป็นเบาหวานไม่เคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเบาหวานมาก่อน และมีผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเบาหวานแต่ไม่ได้รับการรักษา ร้อยละ 3.3 ความชุกของ 40 ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยมาก่อน และมีผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง แต่ไม่ได้รับการรักษา ร้อยละ 8-9  จากสถิติผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานของอำเภอแว้งประจำปี พ.ศ.2564 โดยมีผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 5,392 คน สามารถควบคุมความดันโลหิตได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 2,702 คน คิดเป็นร้อยละ 50.11 มีผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน 1,858 คน คิดเป็นร้อยละ 18.58 สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 322 คน คิดเป็นร้อยละ 17.33 และสถิติผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานของอำเภอแว้งประจำปี 2565 มีผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 5,417 คน สามารถควบคุมความดันโลหิตได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 2,582 คน คิดเป็นร้อยละ 47.68 มีผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน 1,881 คน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 308 คน คิดเป็นร้อยละ 16.37  ส่วนเขตรับผิดชอบกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและ องค์รวม โรงพยาบาลแว้ง โดยรับผิดชอบ หมู่ที่ 1, 2, 5, 6 และหมู่ที่ 7 ตำบลแว้ง อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส จากสถิติผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานเขตรับผิดชอบกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวม โรงพยาบาลแว้ง ประจำปี พ.ศ.2564 มีผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 974 คน สามารถควบคุมความดันโลหิตได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 294 คน คิดเป็นร้อยละ 30.18 และมีผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน 353 คน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 81 คน คิดเป็นร้อยละ 22.95 และจากสถิติผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานเขตรับผิดชอบกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวม โรงพยาบาลแว้ง ประจำปี พ.ศ.2565 มีผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 1005 คน สามารถควบคุมความดันโลหิตได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 294 คน คิดเป็นร้อยละ 29.25 และมีผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน 368 คน สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดี (กลุ่มป่วย) จำนวน 81 คน คิดเป็นร้อยละ 22.01 โรงพยาบาลแว้ง จึงเล็งเห็นถึงความสำคัญของการป้องกันและควบคุมโรควิถีชีวิต จึงผลักดันให้เกิดความร่วมมือบูรณาการกันระหว่างกองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลองค์การบริหารส่วนตำบลแว้ง ภายใต้แผนงานป้องกัน ควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (DM, HT) เป้าหมาย คือ การลดปัจจัยเสี่ยงและลดโรควิถีชีวิตในประชาชน กลวิธีสำคัญ ได้แก่ การคัดกรองประชาชน แล้วแบ่งเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ยง กลุ่มป่วย และกลุ่มป่วยที่มีภาวะแทรกซ้อน โดย กลุ่มปกติ จะเน้นให้คำแนะนำสร้างเสริมสุขภาพตามหลัก 3อ. 2ส. (อาหาร ออกกำลังกาย อารมณ์ ไม่ดื่มสุรา และไม่สูบบุหรี่) และ 1ฟ. มีการติดตามตรวจคัดกรองซ้ำปีละครั้ง กลุ่มเสี่ยง จะเน้นให้คำปรึกษาปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพป้องกันไม่ให้ป่วย และติดตามตรวจระดับน้ำตาลในเลือดและวัดความดันโลหิตเป็นระยะๆ กลุ่มผู้ป่วยจะเน้นจัดระบบในการดูแลปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ตรวจภาวะแทรกซ้อน และบริการดูแลรักษาเชื่อมโยงระหว่าง รพ.สต. กับโรงพยาบาลชุมชน และเชื่อว่าจะสามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค ลดผู้ป่วยรายใหม่ ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน ไปจนถึงลดการเสียชีวิตและการสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจลงได้