กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ภาวะซีดหรือภาวะโลหิตจาง (anemia) เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในเด็กและเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ช่วงอายุที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กได้แก่เด็กแรกเกิดถึง 5 ปีเด็กก่อนวัยเรียน และหญิงตั้งครรภ์ อย่างไรก็ตามการขาดธาตุเหล็กในทารกและเด็กวัยก่อนถือว่ามีความ สำคัญไม่น้อยกว่าวัยอื่น ๆ เนื่องจากการขาดธาตุเหล็กเรื้อรังในเด็กวัยนี้ส่งผลต่อพัฒนาการระดับสติปัญญา และความสามารถในการเรียนรู้ ดังนั้นการตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กการให้การป้องกันในกลุ่มที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กและการให้การรักษาตั้งแต่ระยะ เริ่มแรกจึงมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของร่างกายและสมอง จากการเก็บข้อมูลการเจาะความเข้มข้นของเลือดเด็ก วัย 6-12 เดือน ของคลินิกสุขภาพเด็กดีศูนย์อนามัยที่12 ย้อนหลัง 2 ปี พบภาวะซีดความเข้มข้นของเลือดต่ำกว่า 33 % ตั้งแต่ปี 2563-2565 ปี 2565 ตรวจเลือด จำนวน 227 ราย มีภาวะซีด 37 ราย คิดเป็นร้อยละ 16.30 และ ปี 2559 ตรวจเลือด จำนวน 302 ราย มีภาวะซีด 45 ราย คิดเป็นร้อยละ 14.90โลหิตจางในเด็กมีสาเหตุหลักมาจาก 1) การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่พียงพอในขณะที่ร่างกายเด็กกำลังเจริญเติบโตจึงต้องการธาตุเหล็กมากขึ้น และ 2) สาเหตุจากการเสียเลือด อาจเกิดเฉียบพลัน เช่น เลือดออกจากแผลอุบัติเหตุต่างๆ หรือจากเลือดออกเรื้อรัง เช่น พยาธิปากขอ มีแผลในกระเพาะอาหาร และการเสียเลือดจากประจำเดือนในเด็กหญิงวัยเจริญพันธุ์ เป็นต้น  ทั้งนี้ การขาด/พร่องธาตุเหล็กเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดที่ก่อ ให้เกิดโลหิตจางในเด็ก และเป็นภาวะที่พบบ่อยที่สุดของภาวะขาดสารอาหาร ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง ธาตุเหล็กมีมากในสมองเป็นส่วนประกอบของไมอีลินชีท นิวโรทรานสมิตเตอร์ และมีส่วนสำคัญในการป้องกันเชื้อโรค ดังนั้นการขาดธาตุเหล็กจึงส่งผลเสียต่อการทำงานด้านกายภาพ การสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันการเจ็บป่วย และพัฒนาการของสมองของเด็กก่อนวัยเรียน โดนเฉพาะเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 2 ปีอีกทั้งส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการเรียนรู้ตามศักยภาพอย่างถาวร ลดประสิทธิภาพในการเรียนของเด็กวัยเรียน และอาจมีความรุนแรงจนทำให้เสียชีวิตได้
ดังนั้น เพื่อส่งเสริมให้ผู้ปกครองมีความตระหนักและมีความรู้ในการป้องกันโรคโลหิตจาง จากการขาดธาตุเหล็ก และมีส่วนร่วมในการดูแลและป้องกันภาวะดังกล่าว รพ.สต.บ้านทำนบ จึงได้จัดทำโครงการป้องกันและแก้ไขโรคโลหิตจางที่เกิดจากการขาดธาตุเหล็กในเด็กตำบลตาเนาะปูเต๊ะ ขึ้นเพื่อให้ผู้ปกครองในพื้นที่สามารถประเมินภาวะสุขภาพของบุตรหลานได้เบื้องต้น และยังช่วยกระตุ้นการเข้าถึงบริการป้องกันโลหิตจางของเด็กปฐมวัยให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น