กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สถานการณ์ปัจจุบันเกี่ยวกับเครื่องสำอางในประเทศไทยพบว่ามีเครื่องสำอางหลากหลายประเภท ทั้งประเภทที่มีการผลิตและจำหน่ายในประเทศไทย รวมถึงประเภทที่มีการผลิตและนำเข้าจากต่างประเทศ เครื่องสำอางเหล่านี้มีทั้งชนิดที่ปลอดภัย และไม่ปลอดภัย เครื่องสำอางชนิดที่ไม่ปลอดภัยได้แก่ เครื่องสำอางที่มีฉลากเครื่องสำอางไม่ถูกต้อง เครื่องสำอางที่ไม่มีเลขที่จดแจ้ง หรือเครื่องสำอางที่มีเลขที่จดแจ้งไม่ตรงตามข้อมูลจริง เพราะไม่ได้ผ่านการจดแจ้งรายละเอียดเครื่องสำอางจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)เครื่องสำอางเหล่านี้อาจส่งผลต่อความปลอดภัยของผู้บริโภคได้ เพราะอาจมีการลักลอบผสมสารอันตรายห้ามใช้ ได้แก่ สารปรอท/แอมโมเนียไฮโดรควิโนน กรดวิตามินเอและสเตียรอยด์ในเครื่องสำอาง อันตรายจากการใช้เครื่องสำอางที่มีสารปรอท/แอมโมเนียเป็นเวลานาน จะส่งผลให้ผู้บริโภคเกิดภาวะผิวหน้าดำ ผิวบางลง เกิดพิษสะสมของสารปรอท ทำให้ทางเดินปัสสาวะและไตอักเสบ ทำให้มีการสะสมปรอทในผิวหนัง และดูดซึมเข้าสู่กระแสโลหิต ทำให้ตับ และไตผิดปกติอันตรายจากการใช้เครื่องสำอางที่มีสารไฮโดรควิโนนเป็นเวลานานคือทำให้เกิดฝ้าถาวรที่ไม่สามารถรักษาให้หายได้อันตรายจากการใช้เครื่องสำอางที่มีกรดวิตามินเอเป็นเวลานานอาจส่งผลทำให้ผิวหน้าอักเสบ ลอกอย่างรุนแรง และทำให้ทารกพิการได้หากมีการใช้ในหญิงตั้งครรภ์ ส่วนอันตรายจากการใช้เครื่องสำอางที่มีสารสเตียรอยด์ผสมอยู่จะส่งผลทำให้ผิวหน้าบางลงหน้าแดง และเห็นเส้นเลือดฝอยชัดเจน บางครั้งอาจเป็นตุ่มหนองเล็กๆ ผื่นแพ้ และ สิวจากสเตียรอยด์ ซึ่งรักษาให้หายได้ยาก นอกจากเครื่องสำอางอันตรายที่ได้กล่าวไปแล้วข้างต้น ปัจจุบันพบว่ามียาสมุนไพรหลายชนิดที่ผสมสารสเตียรอยด์ เพื่อหวังผลให้อาการป่วยต่างๆหายอย่างรวดเร็ว เช่น อาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ หอบหืด หรือ ภาวะอักเสบต่างๆของร่างกาย ทั้งนี้การใช้ยาสเตียรอยด์เป็นเวลานานโดยไม่ได้อยู่ในการควบคุมของแพทย์ย่อมส่งผลเสียต่อร่างกายได้ เช่น น้ำตาลในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง กระดูกพรุน ต่อมหมวกไตฝ่อ หัวใจโต เป็นต้น
ปีงบประมาณ 2560กลุ่มงานเภสัชกรรมชุมชนและคุ้มครองผู้บริโภค โรงพยาบาลตะโหมด ได้ดำเนินการสุ่มตรวจเครื่องสำอางที่สงสัยมีสารอันตรายห้ามใช้จากร้านจำหน่ายเครื่องสำอางในเขตเทศบาลตำบลแม่ขรี รวมถึงเครื่องสำอางและยาสมุนไพรที่ผู้บริโภคนำมาส่งตรวจ พบว่า จำนวนเครื่องสำอางทั้งหมดที่ตรวจสอบสารอันตรายห้ามใช้ 63ชิ้น ตรวจพบสารอันตรายห้ามใช้ 23ชิ้น (36.5%) โดยตรวจพบสารปรอท/แอมโมเนีย 23ชิ้น (36.5%) ตรวจพบสารไฮโดรควิโนน 9ชิ้น(14.3%) ตรวจพบกรดวิตามินเอ 5 ชิ้น (7.9%)และตรวจพบสารสเตียรอยด์6 ชิ้น (9.5%) จำนวนยาสมุนไพรทั้งหมดที่ตรวจสอบหาสารสเตียรอยด์13ชิ้น ตรวจพบสารสเตียรอยด์ในยาสมุนไพร 1ชิ้น (7.7%) โดยผู้ดำเนินโครงการได้จัดทำหนังสือแจ้งรายการเครื่องสำอาง และยาสมุนไพรที่ตรวจพบสารอันตรายห้ามใช้ให้แก่ผู้ประกอบการร้านจำหน่ายเครื่องสำอางทราบ และแจ้งผลการทดสอบแก่ผู้บริโภคที่นำเครื่องสำอาง และยาสมุนไพรมาตรวจสอบ เพื่อให้หลีกเลี่ยงการจำหน่ายและใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านั้น
ในปีงบประมาณ 2561 กลุ่มงานเภสัชกรรมชุมชนและคุ้มครองผู้บริโภค มีความเห็นร่วมกันว่าควรดำเนิน โครงการเครื่องสำอางปลอดภัย ยาสมุนไพรไร้สเตียรอยด์ ในเขตเทศบาลตำบลแม่ขรี อย่างต่อเนื่อง เพื่อเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง และการปนเปื้อนสารสเตียรอยด์ในผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพร ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับคือ ประชาชนได้รับความปลอดภัยจากการใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง และการบริโภคผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพร