กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ภาวะซีด คือ ภาวะที่ค่าฮีโมโกลบิน/ฮีมาโตคริต ต่ำกว่าค่าปกติในแต่ละช่วงอายุ สำหรับในเด็กอายุ 6 เดือน ถึง 1 ปี ค่าปกติของฮีโมโกลบิน คือ มากกว่า 11 กรัม/เดซิลิตร หรือค่าฮีมาโตคริตมากกว่า 33% ซึ่งสาเหตุของภาวะซีดที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยเด็กสำหรับเด็กอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี ได้แก่ ภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะซีดที่พบได้บ่อยที่สุดในเด็ก ส่วนสาเหตุที่พบได้รองลงมา คือ โรคธาลัสซีเมีย ซึ่งเป็นโลหิตจางทางพันธุกรรม พบได้บ่อยในประเทศไทยเช่นกัน นอกจากนี้ยังพบสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้ซีดได้อีก เช่นโรคมะเร็ง และโรคโลหิตจางทางพันธุกรรมอื่นๆ ซึ่งต้องอาศัยการซักประวัติ การตรวจร่างกาย และการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อนำไปสู่การวินิจฉัยที่ถูกต้อง ภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็กมีความสำคัญเนื่องจากภาวะซีดเล็กน้อยจะทำให้เด็กดูซีดลง ทั้งที่ตา หน้า ริมฝีปาก ฝ่ามือ แต่อาการอื่นๆ จะปกติ เมื่อมีภาวะซีดปานกลางเด็กจะมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ในกรณีที่ภาวะซีดรุนแรงมาก เด็กอาจจะมีอาการหัวใจวายและมีการเจริญ เติบโตที่ช้ากว่าปกติได้   สำหรับเด็กที่มีภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก จะมีผลต่อพัฒนาการและความสามารถในการเรียนรู้ที่ลดลง เมื่อเทียบกับเด็กที่ไม่มีภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก การรักษาภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก รักษาด้วยการกินยาธาตุเหล็กทุกวัน ร่วมกับการปรับอาหารที่กินให้มีธาตุเหล็กมากขึ้น โดยภาวะซีดจากการขาดธาตุสามารถรักษาให้หายขาดและหยุดยาได้
  โภชนาการในช่วงทารกและเด็กเล็ก (แรกเกิดถึง อายุ 5 ปี) มีความสำคัญต่อสุขภาพในระยะยาว และยังมี ความสำคัญต่อการป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในอนาคต หากผู้ปกครองใส่ใจบุตรหลาน ให้มีโภชนาการสมวัย ไม่พบภาวะซีด ก็จะส่งผลดีต่อบุตรหลานในอนาคตได้