กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

มะเร็งปากมดลูกถือเปนปญหาทางสาธารณสุขที่สําคัญ เนื่องจากเปนสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับตน ๆ ของสตรีทั่วโลก สำหรับประเทศไทยมะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 2 ของมะเร็งในสตรีไทย รองจากมะเร็งเต้านม และมะเร็งตับ โดยส่วนใหญ่พบในผู้หญิงอายุช่วง 35-60 ปี ในปี 2557    มีอุบัติการณ์เกิดโรคมะเร็งปากมดลูก 5,513 ราย หรือคิดเป็น 11.7 รายต่อประชากร 100,000 ราย ( Cancer in Thailand 2013-2015 ) และจากรายงานสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ระบุว่าในปี พ.ศ. 2560 มีจำนวนผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งปากมดลูกประมาณ 2,251 ราย หรือคิดเป็น  6.8 ราย ต่อประชากร 100,000 ราย (ดร.ศุลีพร แสงกระจ่าง) จากการรวบรวมข้อมูลตั้งแต่ปี 2563-2566 ในพื้นที่ตำบลโกตาบารู หญิงวัยเจริญพันธ์ ป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูก จำนวน 7 ราย เสียชีวิต 4 ราย รักษาหายจำนวน 3 ราย และจากผลการดำเนินงานการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสะสมปี 2563-2566 สตรีอายุ 30-60 ปี จำนวน 1,017 ราย ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จำนวน 266 ราย คิดเป็นร้อยละ 26.16 ซึ่งตัวชี้วัดการดำเนินงานในกลุ่มเป้าหมายต้องไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ต่อปี และในปี 2567 กำหนดการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสะสมเพิ่มขึ้น ไม่น้อยกว่าร้อยละ 70 ซึ่งจะเห็นได้ว่าผลงานยังต่ำกว่าเกณฑ์ตัวชี้วัด (การพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) ปีงบประมาณ 2567) มะเร็งปากมดลูกมีสาเหตุแน่นอนแล้วว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี ใช้เวลานานก่อนเป็น และมีระยะรอยโรคก่อนมะเร็ง ดังนั้นการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างสม่ำเสมอ จะทำให้ตรวจพบมะเร็งได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรกซึ่งสามารถรักษาให้หายขาดได้ หากได้รับการตรวจคัดกรองและเข้ารับการรักษาโดยเร็ว อาจไม่เกิดโอกาสในการเสียชีวิต เดิมประเทศไทยมีการดําเนินโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกระดับชาติโดยวิธี pap smear ระยะแรกในป พ.ศ. 2547-2552 และดําเนินการครอบคลุมทั่วประเทศ ใน ป 2553-2557 ถึงแมการตรวจโดยใชวิธี pap smear จะเปนวิธีการตรวจที่ได้มาตรฐาน แตพบปญหาและอุปสรรคที่สําคัญคือ ประสิทธิภาพของวิธีการตรวจที่ยังมีจํากัดและการเก็บตัวอยางเซลลและการจัดเตรียมสไลด เปนงานที่ตองใชความเชี่ยวชาญของเจาหนาที่ เนื่องจากวิธีการตรวจมีความยุ่งยาก ผู้รับบริการมักจะปฏิเสธการเข้ารับการตรวจคัดกรอง และระยะเริ่มแรกของการเกิดโรคจะไม่มีการแสดงอาการ ประกอบกับความเขินอายของ    ผู้มารับบริการ ประกอบกับไดมีการพัฒนาการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกดวยตนเองวิธี HPV Test ซึ่งใหผลความไวและความถูกตองที่ ดีกวาการตรวจ pap smear มีความไวในการตรวจพบถึง ร้อยละ 90-95 และยังช่วยลดความเขินอายของผู้มารับบริการได้เป็นอย่างมาก ประกอบกับสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้บรรจุสิทธิประโยชน์ให้มีการตรวจคัดกรองฟรีในสตรีอายุ 30-60 ปี
  ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโกตาบารูตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการ อบรมเชิงปฏิบัติการส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยตนเอง ประจำปีงบประมาณ 2567 ขึ้นเพื่อให้กลุ่มเป้าหมาย เข้าถึงบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยตนเอง ให้ได้ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น