กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

แผนยุทธศาสาตร์ชาติ ระยะ 20ปี ด้านสาธารณสุข (พ.ศ.2560-2579) มีเป้าหมายหลักในการพัฒนาเด็กและเยาวชน โดยเฉพาะเด็กปฐมวัย ให้มีพัฒนาการอย่างเต็มศักยภาพ ได้กำหนดตัวชี้วัดให้เด็กมีพัฒนาการสมวัยไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 และได้กำหนดแผนการลงทุนพัฒนาศักยภาพเด็กปฐมวัย โดยมุ่งเน้นการสร้างเด็กปฐมวัยให้เป็นพลเมืองรุ่นใหม่ที่มีพัฒนาการที่สมวัย ทั้งทักษะทางสมอง และทักษะทางสังคมพัฒนาการเด็ก คือ กระบวนการเปลี่ยนแปลงลักษณะและพฤติกรรมที่มีทิศทางและรูปแบบที่แน่นอน จากช่วงระยะเวลาหนึ่งไปสู่อีระยะหนึ่ง ผ่านกระบวนการเรียนรู้ จนสู่วุฒิภาวะ ซึ่งก็คือ การบรรลุถึงขั้นการเจริญเติบโตอย่างเต็มที่ของบุคคลในระยะใดระยะหนึ่ง และพร้อมที่จะทำกิจกรรมอย่างนั้น ทำให้เพิ่มความสามารถของบุคคล ให้ทำหน้าที่ต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถทำหน้าที่ที่สลับซับซ้อนยุ่งยากได้ ตลอดจนเพิ่มทักษะใหม่และความสามารถในการปรับตัวต่อภาวะใหม่ของบุคคลผู้นั้นการประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัย ตั้งแต่แรกเกิดถึงอายุ 5 ปี 11 เดือน 29 วัน ใน 5 ด้าน คือGross motor (GM) พัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว ,Fine Motor (FM) พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็กและสติปัญญา, Receptive Language (RL) พัฒนาการด้านการเข้าใจภาษา,Expressive Language (EL) พัฒนาการด้านการใช้ภาษา,Personal and Social (PS) พัฒนาการด้านการช่วยเหลือตนเองและสังคมหากมีด้านใดด้านหนึ่งไม่เป็นไปตามวัย ถือว่าเป็นสัญญาณเตือนว่าเด็กอาจมีพัฒนาการสงสัยล่าช้า พญ.พรรณพิมล วิปุลากร รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า สถานการณ์ปัญหาเด็กบกพร่องทางพัฒนาการของไทยในปัจจุบันพบว่า เด็กมีพัฒนาการล่าช้าเฉลี่ย 240,000 คนต่อปี จากการสำรวจพบว่า เด็กร้อยละ 30 จะมีปัญหาการพัฒนาการด้านใดด้านหนึ่งล่าช้า และในจำนวนนี้ร้อยละ 5 มักเป็นเด็กออทิสติก โดยปัจจัยสำคัญคือ การขาดการดูแลตั้งแต่วัยแรกเกิด-5 ปี อย่างต่อเนื่อง รวมไปถึงอัตราการเข้าถึงบริการของเด็กที่มีปัญหาพัฒนาการ พฤติกรรม และอารมณ์ของไทยยังมีน้อย โดยเด็กที่บกพร่องทางสติปัญญาเข้าถึงเพียง 33,592 คน หรือประมาณ 5.23% เป็นเด็กออทิสติก 7,212 คน หรือประมาณ 12.02% ของประชากรเด็ก ดังนั้น การค้นหา การช่วยเหลือเด็กที่มีความเสี่ยง และการดูแลส่งเสริมให้มีพัฒนาการตามวัยที่ถูกต้องเหมาะสม ตั้งแต่ระยะแรกอย่างเป็นระบบจึงมีความสำคัญยิ่งที่จะส่งผลให้เด็กเติบโตเป็นทรัพยากรที่มีคุณภาพในการพัฒนาประเทศต่อไป และ การกระตุ้นพัฒนาการของเด็กแต่ละช่วงวัยก็เหมือนการทำการบ้านที่จะต้องทำไปทีละระดับขั้นตอน หากเด็กมีพัฒนาการด้านใดด้านหนึ่งล่าช้าแล้วปล่อยไว้ไม่มีการกระตุ้น หากจะกลับมากระตุ้นภายหลังจะเป็นเรื่องยาก เพราะสมองเดินไปข้างหน้าแล้ว ทั้งนี้ เด็กมีความสามารถในเรื่องการพัฒนาสมอง หากพบว่าผิดปกติและทำการกระตุ้นแต่เนิ่นๆ จะสามารถช่วยให้เด็กกลับมาเป็นปกติได้ จากผลการดำเนินงานกระตุ้นพัฒนาการของโรงพยาบาลตากใบ ตำบลเจ๊ะเห อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาสในปี 2566 ที่ผ่านมา พบว่าจำนวนการเข้าถึงการรับบริการในเด็ก0-5 ปี จำนวน1,462 พบพัฒนาการสมวัย 822 คน คิดเป็นร้อยละ56.22 สงสัยล่าช้า411 คนคิดเป็นร้อยละ33.33 (ข้อมูลจากHDC 15 พ.ย.2566) ปี 2567 ที่ผ่านมา พบว่าจำนวนการเข้าถึงการรับบริการในเด็ก0-5 ปี จำนวน 1,339 พบพัฒนาการสมวัย 742 คน คิดเป็นร้อยละ55.41 สงสัยล่าช้า 398 คน คิดเป็นร้อยละ34.91 (ข้อมูลจากHDC 15พ.ย.67) เทียบกับประชากรทั้งหมด อายุ 0-5 ปี ซึ่งต่ำกว่าเกณฑ์ที่กระทรวงกำหนดและผลกระทบจากกการไม่เข้าถึงการกระตุ้นพัฒนาการของเด็ก 0-5 ปี พบว่าเกิดปัญหาความผิดปกติในเด็กวัยเรียนได้แก่ บกพร่องทางการเรียนรู้ (LD)สมาธิสั้น (ADHD) และสติปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์(IQ)ตามลำดับกลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติดเล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาจึงได้จัดทำโครงการเด็ก0-5 ปีพัฒนาการสมวัย ใส่ใจด้วยครอบครัว ปีงบประมาณ 2568