กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

1. กิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ โรคไม่ติดต่อ แก่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ที่เข้าร่วม DM Remission Clinic จำนวน 50 คน               1.1 ให้ความรู้เรื่องความรอบรู้ด้านสุขภาพ โรคไม่ติดต่อ คืนข้อมูลโรคไม่ติดต่อในพื้นที่ การรับรู้ตนเอง สาธิตและทดลองปฏิบัติการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจวัดความดันโลหิต การคำนวณ ค่าดัชนีมวลกาย การวัดรอบเอว พร้อมการแปลผลที่ถูกต้อง โดยการจับคู่ปฏิบัติ “บัดดี้ NCDs”
                 1.2 ให้ความรู้เรื่อง โลว์คาร์บไม่ใช่โลว์แคล และออกแบบการปรับเปลี่ยนสุขภาพของตนเอง               1.3 ให้ความรู้เรื่องการกำหนดการออกกำลังกาย เพื่อสุขภาพที่เหมาะสม               1.4 การเลือกเป้าหมายที่ชอบและเหมาะสมกับตัวเอง ในการดูแลสุขภาพ เพื่อควบคุมโรคให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
                 - ติดตาม ระดับน้ำตาลในเลือดและระดับความดันโลหิต โดย “แกนนำรอบรู้ สู้โรคไม่ติดต่อ Together Fight NCDs” เป็น “คู่หูบัดดี้ NCDs” พร้อมส่งต่อ เมื่อพบความผิดปกติ ตามเกณฑ์ เพื่อเข้ารับการรักษาต่อที่เหมาะสม ผ่านทางช่องทางต่างๆ เช่น ทางไลน์ ทางโทรศัพท์ ทางระบบ Telemedicine เป็นต้น โดยจะมีการส่งต่อข้อมูล ผ่านระบบ Google Form                 - จัดทำสื่อ ประชาสัมพันธ์ความรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเอง ผ่านช่องทางไลน์กลุ่ม ผ่านทางการอ่านคุตบะฮ์ในมัสยิดเวลาละหมาดวันศุกร์
                   - จัดเวทีประชาคม กำหนดมาตรการชุมชน เพื่อควบคุมโรคไม่ติดต่อ
   “อ่อนหวาน ลดเค็ม ต่อเต็ม เติมใจ ห่างไกล NCDs “               - สรุปผลการดำเนินงานและคืนข้อมูลเพื่อวิเคราะห์การดำเนินงานต่อไป

กิจกรรมที่ 3. อบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ โรคไม่ติดต่อ แก่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ที่เข้าร่วม DM Remission Clinic
              3.1 ให้ความรู้เรื่องความรอบรู้ด้านสุขภาพ โรคไม่ติดต่อ คืนข้อมูลโรคไม่ติดต่อในพื้นที่ การรับรู้ตนเอง สาธิตและทดลองปฏิบัติการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจวัดความดันโลหิต การคำนวณ ค่าดัชนีมวลกาย การวัดรอบเอว พร้อมการแปลผลที่ถูกต้อง โดยการจับคู่ปฏิบัติ “บัดดี้ NCDs”      จำนวน 50 คน มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมคิดเป็นร้อยละ 100
              3.2 ให้ความรู้เรื่อง โลว์คาร์บไม่ใช่โลว์แคล และออกแบบการปรับเปลี่ยนสุขภาพของตนเอง               3.3 ให้ความรู้เรื่องการกำหนดการออกกำลังกาย เพื่อสุขภาพที่เหมาะสม               3.4 การเลือกเป้าหมายที่ชอบและเหมาะสมกับตัวเอง ในการดูแลสุขภาพ เพื่อควบคุมโรคให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
              - ติดตาม ระดับน้ำตาลในเลือดและระดับความดันโลหิต โดย “แกนนำรอบรู้ สู้โรคไม่ติดต่อ Together Fight NCDs” เป็น “คู่หูบัดดี้ NCDs” พร้อมส่งต่อ เมื่อพบความผิดปกติ ตามเกณฑ์ เพื่อเข้ารับการรักษาต่อที่เหมาะสม ผ่านทางช่องทางต่างๆ เช่น ทางไลน์ ทางโทรศัพท์ ทางระบบ Telemedicine เป็นต้น     - มีการส่งต่อข้อมูล ผ่านระบบ Google Form                 - จัดทำสื่อ ประชาสัมพันธ์ความรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเอง ผ่านช่องทางไลน์กลุ่ม ผ่านทางการอ่านคุตบะฮ์ในมัสยิดเวลาละหมาดวันศุกร์
                - จัดเวทีประชาคม กำหนดมาตรการชุมชน เพื่อควบคุมโรคไม่ติดต่อ
“อ่อนหวาน ลดเค็ม ต่อเต็ม เติมใจ ห่างไกล NCDs “               - สรุปผลการดำเนินงานและคืนข้อมูลเพื่อวิเคราะห์การดำเนินงานต่อไป ซึ่งตัวชี้วัดความสำเร็จ คือ ร้อยละ 50 ของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เข้าร่วมโครงการฯ มีค่าระดับน้ำตาลสะสมในเม็ดเลือดแดง (HbA1C) น้อยกว่า 6.5 หรือค่า DTX ลดลง หรือน้อยกว่า 140 mg.%
ผลการทดลองปฏิบัติ ประเมินภาวะสุขภาพ การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด อดอาหาร 8 ชม. จำนวน 50 คน

ระดับน้ำตาลในเลือด จำนวน ร้อยละ หมายเหตุ 70 – 99 mg% 1 2 ปกติ 100 – 125 mg% 34 68 ควบคุมโรคได้ค่อนข้างดี 126 mg% ขึ้นไป 15 30 ควบคุมได้ไม่ค่อยดี

รวม 50 100

จากผลการตรวจสุขภาพ จะเห็นได้ว่า กลุ่มป่วยโรคเบาหวานส่วนใหญ่ จะมีค่าระดับน้ำตาลในเลือด
อยู่ในกลุ่มเสี่ยงหรือกลุ่มที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ค่อนข้างดี เกินร้อยละ 50 ของกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดที่ตั้งไว้ กลุ่มนี้ ต้องได้รับความรู้ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิตอย่างจริงจัง จะเป็นกลุ่มที่มีโอกาส ที่จะเป็นกลุ่มป่วยเบาหวานที่ควบคุมโรคให้อยู่ในระยะสงบได้ หากมีการดูแลตัวเอง ควบคุมโรค ปรับพฤติกรรมอย่างต่อเนื่อง มีการติดตามผลเป็นระยะๆ หรือกลุ่มผู้ป่วยรายใหม่ที่ยังไม่ได้เริ่มยา ก็เช่นเดียวกัน นอกจากนั้น กลุ่มนี้หากพบผิดปกติ จะได้รับการส่งต่อ เพื่อไปรับการรักษาที่ถูกต้องต่อไป  ต้องควบคุมโรค กินยาสม่ำเสมอ ไปตรวจตามนัดต่อเนื่อง และสังเกตอาการผิดปกติ พร้อมตรวจสุขภาพประจำปี ในทุกๆปี เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่อไป และดำรงชีวิตได้อย่างคนทั่วไป

ในการดำเนินกิจกรรม ที่ 3 ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี ทั้งจากวิทยากร โรงพยาบาลควนโดน และวิทยากร จาก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพบ้านกุบังปะโหลด และจากกลุ่มเป้าหมาย ทั้ง 8 หมู่บ้าน ร่วมเสนอความคิดเห็น มีการถามตอบในข้อสงสัย และมีการตั้งเป้าหมายในการดูแลสุขภาพ พร้อมทั้งการเรียนรู้และเข้าสู่ระบบการดูแลรักษา กลุ่มเป้าหมายให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ร่วมกันนำเสนอความคิดเห็น ในการพูดคุยถึงประเด็นปัญหา เกี่ยวกับโรค ไม่ติดต่อ ที่เจอในชุมชน ร่วมกันวิเคราะห์ จัดเวทีประชาคม “อ่อนหวาน ลดเค็ม ต่อเต็ม เติมใจ ห่างไกล NCDs “ ซึ่ง ผลลัพธ์ที่ได้จากการประชาคม ประกอบด้วย ดังนี้





























เวทีประชาคม

“อ่อนหวาน ลดเค็ม ต่อเต็ม เติมใจ ห่างไกล NCDs “

วันที่ 7 กันยายน 2568 ณ ห้องประชุมโรงเรียน อสม.  รพ.สต.ควนโดน

จากการจัดเวทีประชาคม เพื่อร่วมกันกำหนดประเด็นปัญหา ตั้งเป้าหมาย พร้อมจัดทำแผนงาน/โครงการ และกิจกรรม โดยมีตัวแทนจากคณะกรรมการ พชอ.ควนโดน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข จาก      สสอ.ควนโดน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข จาก รพ.สต.ควนโดน ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ตัวแทนร้านค้า ตัวแทนจากผู้ประกอบอาหารในงานบุญ ตัวแทนกลุ่มสตรีควนโดน อสม.ตำบลควนโดน และแกนนำสุขภาพประจำครอบครัว ตำบลควนโดน ได้ร่วมกัน 1. ระดมความคิด โดยใช้เครื่องมือ SPOME
2. กำหนดประเด็นปัญหาโดยใช้แผนผังต้นไม้ (Problem Tree) 3. ตั้งเป้าหมายร่วมกัน 4. จัดทำแผนงาน/โครงการ และกิจกรรม 5. จัดสรรงบประมาณ ในการดำเนินการ

ปัญหาหลัก : คนในชุมชน ชอบกิน หวาน มัน เค็ม - ด้านสุขภาพ o โรคความดันโลหิตสูง o โรคเบาหวาน o โรคหัวใจและหลอดเลือด
o โรคหลอดเลือดสมอง o โรคไต - ด้านสังคม o เพิ่มภาระการดูแล จำนวนกลุ่มเปราะบางที่ต้องดูแลเพิ่มขึ้น - ด้านเศรษฐกิจ -ขาดรายได้ ค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น - ส่งผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม สาเหตุหลักของปัญหา - ด้านพฤติกรรม -ขาดความตระหนัก -ความสะดวก การประกอบอาชีพ ทำให้ไม่มีเวลาประกอบอาหาร เมนูส่วนใหญ่จะเป็นข้าวเหนียวไก่ทอด น้ำชา โรตี ในมื้อเช้า -ชอบกินน้ำชง น้ำหวาน นั่งร้านคาเฟ่ กินขนมเบเกอร์รี่ -ช่องทางในการสั่งซื้อ สะดวกขึ้น เช่น สั่งออนไลน์ รับหิ้ว ฯ

    -  ด้านสภาพแวดล้อมทางสังคม -งานบุญ งานนูหรี และวันสำคัญต่างๆ ในชุมชน
-เมนูงานบุญ เน้นแกงกะทิ และจัดงานบุญตอนกลางคืน       -  ด้านสภาพแวดล้อมทางกายภาพ - ร้านอาหารตามสั่ง ร้านข้างแกง ร้านข้าวมันไก่
- ร้านอาหารหน้าโรงเรียน มีเมนูใหม่ๆ เพิ่มขึ้น เช่น ฟาสท์ฟู๊ด เบเกอร์รี่ อาหาร   ต่างประเทศ
- ร้านน้ำชง น้ำหวาน ร้านคาเฟ่ในชุมชน ที่เพิ่มขึ้น       - ด้านกลไกและระบบที่เกี่ยวข้อง - มีนโยบาย 3อ. 2ส. แต่ไม่มีการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง - มีนโยบายคนไทย ห่างไกล NCDs แต่เข้าไม่ถึงคนทุกระดับ

การตั้งเป้าหมายร่วมกัน 1. ด้านพฤติกรรม
- อยากให้คนในชุมชนตระหนักในการกิน หวาน มัน เค็ม - มีความรอบรู้ด้านสุขภาพเพิ่มขึ้น - การปรับเปลี่ยนเมนูในการรับประทาน (ไม่จำเจ) - ลดการปรุงเพิ่ม มีการชิมก่อนปรุง - งดซด งดปรุง งดเกลือ งดโซเดียม 2. สภาพแวดล้อมทางสังคม - ลดโซเดียม ลดน้ำตาล น้ำหวานในการปรุงอาหารในชุมชน - เมนูลดเค็มในงานบุญอย่างน้อย 1 เมนู - ไม่นำน้ำหวาน น้ำอัดลม ไปงานบุญ 3. สภาพแวดล้อมทางกายภาพ - มีเมนูทางเลือกเพื่อสุขภาพ - มีจุดชิมก่อนปรุง ยกเลิกการตั้งเครื่องปรุงบนโต๊ะ - มีเมนู ลดหวานสั่งได้ ในร้านน้ำชง ร้านน้ำหวาน - มีเมนู ลดเค็มสั่งได้ ในร้านอาหารตามสั่ง 4. ด้านกลไกและระบบที่เกี่ยวข้อง - ผู้นำชุมชนประกาศนโยบาย - มีความต่อเนื่องในการปฏิบัติ

จากการดำเนินการ เกิดข้อตกลง/มาตรการชุมชน/นโยบายสาธารณะ ชุมชนร่วมกำหนดมาตรการที่ทำได้จริง ครอบคลุมระดับครัวเรือน ชุมชน/สังคม และร้านค้า ดำเนินงานอย่างมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน มาตรการสำหรับครัวเรือน 1. ให้ความรู้ เกี่ยวกับความรอบรู้ด้านสุขภาพโรคไม่ติดต่อ ตั้งแต่วัยเรียน วัยรุ่น 2. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเคร่งครัด พร้อมติดตามการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง 3. จัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากบุคคลต้นแบบ 4. ปลูกพืชผักสมุนไพร อย่างน้อย 5 ชนิด เพื่อลดการใช้โซเดียม เช่นโหระพา ใบมะกรูด คะน้าไชยา ตะไคร้ พริกสด ขิง ข่า เป็นต้น 5. ตำเครื่องแกงใช้เองในครัวเรือน 6. ลดการใช้เครื่องปรุงที่มีโซเดียมสูง เช่นน้ำปลา น้ำมันหอย ผงปรุงรส เป็นต้น

มาตรการสำหรับร้านค้า 1. ผู้บริโภค ชิมก่อนปรุง งดซด งดปรุง งดเกลือ งดโซเดียม ลดโรค 2. ร้านค้าไม่วางเครื่องปรุงบนโต๊ะ 3. ร้านค้ามีเมนูทางเลือกเพื่อสุขภาพ อย่างน้อย 1 เมนู 4. ร้านค้ามีบริการลดเค็มสั่งได้ 5. ร้านน้ำหวาน น้ำชง คาเฟ่ มีบริการลดหวานสั่งได้

มาตรการสำหรับชุมชน/สังคม 1. งานบุญมีเมนูที่มีส่วนประกอบของกะทิเพียง 1 เมนู มีเมนูน้ำใสอย่างน้อย 1 เมนู (ไม่ใส่กะปิ) เพิ่มผัก เน้นเมนูต้ม อบ นึ่ง ย่าง ยำ 2. งานบุญ (นูหรี) เลือกใช้น้ำสมุนไพรหวานน้อย หรือน้ำเปล่า ปลอดน้ำอักลม 3. ผู้ไปร่วมงานบุญ ไม่นำน้ำอัดลม น้ำหวานไปร่วมงานบุญ