กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

นโยบายของงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กไทยอายุ 0-5 ปี ทุกคน ที่ต้องได้รับให้ครบทุกชนิดตามกำหนดของกระทรวงสาธารณสุข เนื่องจากการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคด้วยวัคซีนแก่เด็กนั้นเป็นพื้นฐานสำคัญในการเสริมสร้างให้เด็กมีร่างกายที่แข็งแรง ปลอดจากโรค ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาด้านความคิดและการเรียนรู้ของเด็ก ที่จะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติต่อไปในอนาคต ฉะนั้นการเร่งรัดติดตามให้ประชากรกลุ่มเป้าหมายทุกคนได้รับการฉีดให้ครอบคลุมจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องดำเนินการ โดยสิ่งสำคัญคือการจัดบริการด้วยความสะดวก ปลอดภัย และต้องให้ครอบคลุมประชากรเป้าหมายในระดับสูงที่สุด เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในป้องกันการเกิดอัตราป่วย อัตราตาย และการระบาดในพื้นที่ด้วยโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน อาทิเช่น โรคหัดโรคคอตีบ โรคไอกรน เป็นต้น และภาวะโภชนาการในช่วงวัยแรกเกิดถึงอายุ 6 ปี จะมีความสำคัญมาก เนื่องจากภาวะโภชนาการที่ดีส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิตเด็ก โดยเสริมพัฒนาการทั้งทางร่างกายและจิตใจ ป้องกันสุขภาพ และวางพื้นฐานให้เด็กสามารถพัฒนาศักยภาพตนได้อย่างเต็มที่ การขาดโภชนาการที่ดีจะกีดขวางการเจริญเติบโตของเด็ก ทำให้สติปัญญาพัฒนาช้า ลดทอนศักยภาพ และคงความยากจนต่อไป จากสถานการณ์ภาวะโภชนาการในเด็กอายุ 0-5 ปี ของจังหวัดนราธิวาส ไตรมาศที่ 4 ปีงบประมาณ 2567 พบว่า มีภาวะโภชนาการน้อยกว่าเกณฑ์ จำนวน 4,338 ร้อยละ 11.55 (มากกว่าปีงบประมาณ 2566 จำนวน 4,130 คน ร้อยละ 9.42) และพบว่ามีภาวะโภชนาการมากกว่าเกณฑ์ จำนวน 573 ร้อยละ 1.53 (น้อยกว่าปีงบประมาณ 2566 จำนวน 723 คน ร้อยละ 1.65)และจากการคัดกรองส่งเสริมพัฒนาการการในเด็กอายุ 0-5 ปี ตามช่วงอายุที่กำหนดมีพัฒนาการสมวัยครั้งแรกจำนวน 23,793 ร้อยละ 59.34 (น้อยกว่าปีงบประมาณ 2566 จำนวน 34,532 คน ร้อยละ 84.69) และพบพัฒนาการล่าช้าที่ต้องได้รับกระตุ้น ภายใน 30 วันและต้องได้รับการส่งต่อ จำนวน 5,709 คน ร้อยละ 19.35 จากการดำเนินงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ ตั้งแต่ปี 2565-2567 พบว่าในกลุ่มเด็กอายุครบ 2 ปี มีความครอบคลุมวัคซีนตามอายุ ร้อยละ 96.97, 74.26, 61.64 ตามลำดับ ลดลงและไม่ผ่านตัวชี้วัด (ตัวชี้วัดมากกว่าร้อยละ 90) และพบว่าในกลุ่มเด็กอายุครบ 3 ปี มีความครอบคลุมวัคซีนตามอายุ ร้อยละ 84.04, 85.58, 77.50 ตามลำดับ ลดลงและไม่ผ่านตัวชี้วัด (ตัวชี้วัดมากกว่าร้อยละ 90) โดยในปี 2567 พื้นที่ตำบลศาลาใหม่พบโรคที่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีนในเด็กอายุ 0-5 ปี ในพื้นที่ตำบลศาลาใหม่ จำนวน 1 ราย คืออัตราป่วยด้วยไอกรนยืนยัน (ไม่ผ่านตัวชี้วัด) และจากการดำเนินงานเฝ้าระวังภาวะโภชนาการในเด็ก เขตพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ ทั้ง 8 หมู่บ้าน ไตรมาศที่ 4 ปีงบประมาณ 2567 มีการประเมินการเฝ้าระวังทางภาวะโภชนาการเด็กอายุ 0-5 ปี จำนวน 380 คน พบภาวะโภชนาการสูงดีสมส่วน จำนวน 175 คน ร้อยละ 46.05 (เพิ่มขึ้นจากปี 2566 ร้อยละ 43.61) และพบที่เป็นปัญหาภาวะโภชนาการตามดัชนีน้ำหนักตามเกณฑ์อายุในเด็กอายุ 0-5 ปี คือน้อยกว่าเกณฑ์ จำนวน 42 คน ร้อยละ 10.74 (ลดลงจากปี 2566 ร้อยละ 13.31) และพบว่ามากกว่าเกณฑ์ จำนวน 4 คน ร้อยละ 1.02 (ลดลงจากปี 2566 ร้อยละ1.62) จากจำนวนเด็กที่ได้รับการชั่งน้ำหนักจำนวนทั้งหมด 391 คน และจากการประเมินเฝ้าระวังคัดกรองพัฒนาการในเด็กอายุ 0-5 ปี (ตามกลุ่มอายุ 18 ด.,30 ด., 42 ด., 60 ด.) ในเขตพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ ทั้ง 8 หมู่บ้าน ปี 2567 มีการ จำนวน 409 คน พบสมวัยครั้งแรก จำนวน 311 คน ร้อยละ 66.45 (ลดลงจากปี 2566 จำนวน 340 คน ร้อยละ 69.25) พบสงสัยพัฒนาการล่าช้าต้องกระตุ้น จำนวน 98 คน ร้อยละ 23.96 (ลดลงจากปี 2566 จำนวน 112 คน ร้อยละ 24.78) และมีการติดตามเฝ้าระวังกระตุ้นพัฒนาการให้สมวัยได้ภายใน 1 เดือน จำนวน 85 คน ร้อยละ 86.83 (มากขึ้นจากปี 2566 จำนวน 95 คน ร้อยละ 84.82) รวมกลุ่มเป้าหมายที่มีพัฒนาการสมวัย จำนวน 396 คน ร้อยละ 84.62 (ลดลงจากปี 2566 จำนวน 435 คน ร้อยละ 88.59)
จากสถานการณดังกล่าวข้างต้น พบว่าผู้ปกครองส่วนใหญ่ยังไม่มีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของวัคซีน ภาวะโภชนาการ และพัฒนาการ ส่งผลต่อการไม่ตระหนัก ไม่เข้าใจถึงการระบาด และความรุนแรงของโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน รวมไปถึงการได้รับข่าวสารที่ผิดๆเกี่ยวกับยาวัคซีนแต่ละชนิดจากโซเซียลเน็ตเวิร์ค ที่ส่งผลต่อมาตรการการติดตามแบบเชิงรุก และส่งผลต่อความครอบคลุมในการรับวัคซีนตามเกณฑ์อายุ รวมไปถึงภาวะทุพโภชนาการ และพัฒนาการล่าช้าที่อาจเกิดขึ้นกับเด็กที่กำลังเจริญเติบโตในอนาคตต่อไป ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ จึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้น