กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคฟันผุ คือ โรคของฟันที่มีเนื้อฟันถูกทำลายไป โดยมีการทำลายแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของเนี้อเยื่อเหล่านี้ จนทำให้เกิดเป็นรูหรือโพรงที่ตัวฟัน ถ้าไม่ได้รับการรักษาจะลุกลาม ขยายใหญ่และลึกขึ้นเรื่อยๆ โดยกระบวนการเกิดโรค จำเป็นจะต้องมีองค์ประกอบสำคัญ 3 อย่างด้วยกัน ได้แก่ ตัวฟัน เชื้อจุลินทรีย์ และสภาวะความเป็นกรดภายในช่องปาก โดยปกติภายในช่องปากจะมีกระบวนการแลกเปลี่ยนแร่ธาตุระหว่างตัวฟัน และแร่ธาตุที่มีอยู่ในน้ำลายตลอดเวลา โดยจะมีทั้งการสูญเสียแร่ธาตุจากตัวฟัน และการคืนกลับแร่ธาตุสู่ตัวฟัน ในสภาวะที่สภาพในช่องปากเป็นกลางก่อนที่จะเกิดรูมุนฟันพื้นที่มองเห็นได้ในระยะเริ่มแรกที่มีการสูญเสียแร่ธาตุออกจากผิวฟัน ผลเสียเมื่อเด็กเริ่มมีอาการปวดฟันมากขึ้นจะทำให้ส่งผลการเจริญเติบโตของเด็กด้วยเช่นเดียวกัน เนื่องจากเด็กจะมีความอยากอาหารน้อยลงหรือเลือกกินมากขึ้น ส่งผลให้เด็กขาดสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตและเมื่อเด็กปวดฟันมากจนนอนไม่หลับก็จะกระทบต่อการหลั่งฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโต (growth hormone) เหล่านี้จะส่งผลต่อต่อพัฒนาการทางร่างกายของเด็ก ในเด็กที่มีฟันผุลุกลามมาก สามารถพบติดเชื้อและเป็นหนองลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ เช่น แก้ม ดวงตา และสมอง หรืออาจทำให้เกิดการติได้ จนอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตไม่ใช่แค่การส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพของเด็กเพียงอย่างเดียว โรคฟันผุปัญหาทางด้านจิตใจและอารมณ์ด้วย การมีฟันผุทำให้เด็กขาดความมั่นใจในการพูดเนื่องจากฟันมีการเปลี่ยนสีหรือมีรูปร่างที่ผิดปกติ หรือการที่เด็กต้องถอนฟันน้ำนมออกก่อนที่ฟันแท้ขึ้นก็ส่งผลต่อฟันที่กำลังงอกใหม่ให้มีการล้มเอียงส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากในระยะยาวได้เช่นเดียวกัน ผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติครั้งที่ 9 พ.ศ. 2566 พบว่าอัตราการเกิดฟันผุในเด็ก 3 ปี ร้อยละ 53.0 จากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพในปี 2565 - 2567 ข้อมูลฟันผุของจังหวัดตรัง มีฟันน้ำนมผุร้อยละ 39.0 , 35.1 และ 39.8 ตามลำดับ อำเภอห้วยยอดมีฟันน้ำนมผุร้อยละ 32.4 ,29.3 และ 37.8 ตามลำดับ ในส่วนของเทศบาลตำบลห้วยยอดพบว่าอัตราการเกิดโรคฟันผุเด็กช่วงอายุ 3 ปีถึง 3 ปี 11 เดือนในปี 2565 - 2567 มีฟันน้ำนมผุ ร้อยละ 48.09 , 49.12 และ 51.0 ตามลำดับ ดังนั้นมาตรการในการป้องกันการเกิดโรคฟันผุจึงควรครอบคลุมถึงการให้คำแนะนำเรื่องการรับประทานอาหารให้ถูกต้อง การแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันที่ถูกวิธี การใช้สารประกอบฟลูออไรด์รูปแบบต่างๆ ในการปัองกันฟันผุ ฟลูออไรด์วาร์นิชยังไม่เพียงพอที่จะหยุดการลุกลามของโรคฟันผุในเด็กเล็ก จึงต้องนำชิลเวอร์โคเอมีนฟลูออไรด์ (SiIver diamine fluoride) เป็นสารป้องกันและรักษาฟันเสื่อมที่ประกอบด้วยไอออนเงิน (silver) และฟลูออไรด์ (fluoride) ซึ่งใช้ในการรักษาและหยุดการเสื่อมของฟัน มีประสิทธิภาพในการป้องกันและรักษาการเสื่อมของฟันที่เกิดจากแบคทีเรีย SDF สามารถใช้ในการรักษาฟันเสื่อมที่มีการเจริญเติบโตเร็วในเด็กและผู้สูงอายุ มีข้อดีหลายประการ เช่น การรักษาที่ไม่เจ็บปวด การใช้ SDF ไม่ต้องขัด ขูด หรือเจาะฟัน ทำให้เป็นการรักษาที่ไม่เจ็บปวด คุ้มค่า การใช้ SDF ทำให้เป็นวิธีการรักษาที่มีราคาประหยัด ไม่ต้องใช้อุปกรณ์ทันตกรรมที่แพง ประสิทธิภาพในการหยุดการเสื่อมของฟัน การใช้ SDF ยังมี ข้อเสียบางประการ ได้แก่ การเปลี่ยนสีของฟัน การใช้ SDF ทำให้ฟันที่มีรูนิ่มเปลี่ยนเป็นสีดำ กลุ่มงานทันตกรรม โรงพยาบาลห้วยอด ตระหนักถึงปัญหาฟันผุในเด็กเล็กก่อนวัยเรียนและวัยอนุบาลเป็นปัญหาเร่งด่วนที่ควรได้รับการป้องกันและแก้ไขก่อน ในการใช้สารเคลือบฟลูออไรด์ความเข้มข้นสูงชนิดทาเพื่อเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟัน การใช้ฟลูออไรด์ความเข้มข้นสูงซิลเวอร์โดเอมีนฟดูออไรด์ (Silver diamine fluoride) เพื่อหยุดยั้งการเกิดฟันผุเด็กแรกเกิด - 5 ปี เขตเทศบาลตำบลห้วยยอด อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ประจำปี 2569