กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ในปัจจุบัน สังคมไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างเต็มรูปแบบ โดยคาดว่าในปี พ.ศ. 2573 หรืออีกประมาณ 50 ปีข้างหน้า ประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทยจะมีจำนวนมากกว่า 1 ใน 4 ของประชากรทั้งหมด ซึ่งหมายความว่า คนไทยหนึ่งในสี่คนจะเป็นผู้สูงอายุ แนวโน้มนี้เป็นผลจากการพัฒนาของระบบสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพ การลดลงของอัตราการเกิด และอายุขัยเฉลี่ยที่ยาวนานขึ้น แต่ทว่า การสูงวัยไม่ได้หมายถึงแค่การเพิ่มจำนวนของผู้คนที่มีอายุเพิ่มขึ้นเท่านั้น แต่ยังมีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและสุขภาพที่ต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษจากสังคมและภาครัฐ
    การสูงวัยของประชากรเป็นกระบวนการที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และผู้สูงอายุจำนวนมากมักจะเผชิญกับความท้าทายทางด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้นในช่วงวัยนี้ เช่น โรคเรื้อรังต่างๆ ความเสื่อมของร่างกายและอวัยวะ รวมถึงปัญหาทางจิตใจที่อาจเกิดขึ้น เช่น ภาวะหลงลืม ความจำเสื่อม หรืออาการซึมเศร้า ซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้สูงอายุได้อย่างมาก สายตาเป็นประสาทสัมผัสที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อผู้สูงอายุ เนื่องจากเป็นปัจจัยหลักที่ช่วยให้สามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างอิสระ ลดการพึ่งพาผู้อื่น อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญต่อความปลอดภัยในการเคลื่อนไหวและการป้องกันอุบัติเหตุ การมีสายตาที่ดีส่งผลต่อสุขภาพจิตและสังคม ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถทำกิจกรรมที่ตนชื่นชอบ เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม และลดความรู้สึกโดดเดี่ยวได้ นอกจากนี้สายตายังเป็นช่องทางสำคัญในการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร การเรียนรู้สิ่งใหม่ และการปรับตัวเข้ากับเทคโนโลยีปัจจุบัน ทั้งยังเกี่ยวข้องกับการป้องกันและควบคุมโรคตาเรื้อรังที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ เช่น ต้อกระจก ต้อหิน และจอประสาทตาเสื่อม ดังนั้นการดูแลและตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอจึงมีความจำเป็นต่อการคงไว้ซึ่งคุณภาพชีวิตและสุขภาวะโดยรวมของผู้สูงอายุ ในส่วนของการดูแลสุขภาพฟัน เป็นหนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของสุขภาพโดยรวมที่มักถูกมองข้าม แม้จะเป็นส่วนเล็กๆ ของร่างกาย แต่ฟันมีบทบาทสำคัญในการช่วยในการพูด การรับประทานอาหาร และความมั่นใจในตนเอง การไม่ดูแลฟันอย่างเหมาะสมในวัยสูงอายุอาจนำไปสู่โรคเหงือกหรือฟันผุ ที่ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อการรับประทานอาหาร แต่ยังสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมได้ เนื่องจากช่องปากเป็นช่องทางหนึ่งที่สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อหรือปัญหาสุขภาพอื่นๆ ได้ อาหารการกินในวัยสูงอายุเป็นอีกเรื่องที่ควรให้ความสำคัญ เนื่องจากผู้สูงอายุมีความต้องการสารอาหารที่แตกต่างจากวัยอื่นๆ และบางครั้งอาจเผชิญกับปัญหาการย่อยอาหาร หรือมีโรคประจำตัวที่จำเป็นต้องควบคุมอาหาร เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือโรคไขมันในเลือดสูง การเลือกทานอาหารที่ดีและเหมาะสมจึงเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาสุขภาพ และสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเรื้อรังได้ หนึ่งในปัญหาที่มักพบในผู้สูงอายุคือภาวะหลงลืมและโรคที่เกี่ยวข้องกับความจำ เช่น โรคอัลไซเมอร์ ซึ่งสามารถส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันและทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกหดหู่และวิตกกังวลได้ การป้องกันหรือชะลอการเกิดภาวะเหล่านี้เป็นสิ่งที่สามารถทำได้โดยการกระตุ้นสมอง เช่น การฝึกกิจกรรมทางปัญญา การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ช่วยให้ผู้สูงอายุมีความสุขและรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า การสูงวัยอย่างมีความสุข จึงไม่ใช่แค่การมีสุขภาพดีในแง่กายภาพเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสุขภาพจิตที่ดี การรับรู้ถึงความสำคัญของตนเองในสังคม และการมีบทบาทในการดูแลตนเองอย่างต่อเนื่อง

    ดังนั้น การมีโครงการที่ช่วยเสริมสร้างความรู้และทักษะในการดูแลสุขภาพแก่ผู้สูงอายุ จึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง โครงการสูงวัยใส่ใจสุขภาพ ที่มีเป้าหมายในการส่งเสริมความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพดวงตา สุขภาพฟัน อาหารสุขภาพ และการป้องกันภาวะหลงลืม จะช่วยให้ผู้สูงอายุได้รับความรู้และทักษะในการดูแลตัวเองทั้งในด้านร่างกายและจิตใจ การมีสุขภาพฟันที่ดีสามารถช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถรับประทานอาหารได้ดีขึ้น ทำให้มีพลังงานในการทำกิจกรรมต่างๆ ที่เสริมสร้างสุขภาพร่างกาย และการมีอาหารที่ดีต่อสุขภาพสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ได้ รวมทั้งการมีความรู้ในการป้องกันภาวะหลงลืมก็จะช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถมีความจำที่ดี และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การจัดอบรมและให้ความรู้เกี่ยวกับสุขภาพในด้านต่างๆ จึงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถมีชีวิตที่มีความสุขและมีคุณภาพ แม้ว่าจะอยู่ในช่วงวัยที่อาจเผชิญกับปัญหาสุขภาพต่างๆ การเสริมสร้างความรู้และทักษะในการดูแลตัวเองอย่างมีประสิทธิภาพสามารถช่วยให้พวกเขามีความสามารถในการรับมือกับปัญหาต่างๆ ได้อย่างมั่นใจ และสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีคุณภาพจนถึงวัยชราที่สุด
    กลุ่มงานการพยาบาลชุมชน กลุ่มภารกิจด้านบริการปฐมภูมิ โรงพยาบาลตรัง ได้เล็งเห็นความสำคัญของการสร้างความรู้และการสนับสนุนให้ผู้สูงอายุได้ดูแลสุขภาพตนเองทั้งด้านร่างกายและจิตใจเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้พวกเขาสามารถมีชีวิตที่มีความสุขและมีคุณภาพในช่วงเวลาที่เหลืออยู่ในชีวิต การดูแลดวงตา การดูแลฟัน การเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพ และการป้องกันภาวะหลงลืมจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ และทำให้ผู้สูงอายุมีความสุขในการใช้ชีวิตอย่างเต็มที่ จึงได้จัดทำ “โครงการสูงวัยใส่ใจสุขภาพ ปีงบประมาณ 2569” เพื่อให้ผู้สูงอายุและผู้ดูแลมีคุณภาพชีวิตที่ดี