กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

วัคซีน (อังกฤษ:vaccine) เป็นชีววัตถุที่เตรียมขึ้นจากเชื้อจุลินทรีย์หรือส่วนของเชื้อจุลินทรีย์ ซึ่งจะมีกลไกชักนำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันที่จะเพาะต่อจุลินทรีย์ชนิดนั้นๆ กล่าวคือมีฤทธิ์ชักนำการสร้างภูมิคุ้มกันอันจำดพาะกับโรค วัคซีนโดยทั่วไปจะประกอบด้วยส่วนประกอบของจุลินทรีย์ที่เป็นสาเหตุของโรค (แอนติเจน) ซึ่งถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ลง,ตาย หรือการใช้ส่วนที่เป็นพิษที่อ่อนฤทธิ์ลง(toxoid) โดยวัคซีนจะกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายและสามารถจดจำได้ว่าเป็นสารก่อโรค ซึ่งจะมีกลไกการทำลายต่อไป คุณสมบัติการจดจำแอนติเจนของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำให้ร่างกาย สามารถกำจัดแอนติเจน หากเมื่อได้รับอีกในภายหลังได้รวดเร็วยิ่งขึ้น ในปัจจุบันสามารถแบ่งได้สองเกณฑ์จำแนก คือ เกณฑ์จากแนวทางการให้ยา แบ่งได้สองประเภทคือการกินและการฉีด อีกเกณฑ์จำแนกคือลักษณะของแอนติเจนที่ให้ซึ่งแบ่งออกได้เป็นวัคซีนชนิดเป็นและชนิดตาย การฉีดวัคซีนในเด็กทำเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายมีระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคสูงขึ้น เพียงพอที่จะป้องกันโรคได้ในระยะเวลานาน ป้องกันโรคติดต่อร้ายแรงขัดขวางการแพร่ระบาดและลดผลกระทบร้ายแรงของโรคหัด คอตีบ ไอกรน และโปลิโอ ที่ล้วนเป็นสาเหตุการเสียชีวิตที่สำคัญของเด็ก ซึ่งทางองค์การอนามัยโลกเคยประเมินว่า การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคด้วยวัคซีน สามารถลดอัตราการตายในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีทั่วโลก จาก 13 ล้านคนใน พ.ศ. 2553 เหลือ 9 ล้านคน ใน พ.ศ. 2551 ดังนั้นการให้วัคซีนในวัยเด็กเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันโรคจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง จากผลการดำเนินงานของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุบังปะโหลด ในการให้วัคซีนเด็ก 0-5 ปี ที่มารับบริการในคลินิกสุขภาพเด็กดี พบว่า มีเด็กที่ขาดนัดเป็นจำนวนมาก จากเกณฑ์ตัวชี้วัดของกระทรวงสาธาณสุข กำหนดให้เด็ก 0-5 ปี จะต้องได้รับวัคซีนครบตามเกณฑ์ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 จากข้อมูล 3 ปีย้อนหลัง ในปีงบประมาณ 2559-2561 พบว่า ความครอบคลุมการได้รับวัคซีนแต่ละชนิดครบตามเกณฑ์ในเด็กอายุครบ 1 ปี คิดเป็นร้อยละ 18 ,69.57 และ 35.48 ตามลำดับ ความครอบคลุมการได้รับวัคซีนแต่ละชนิดครบตามเกณฑ์ในเด็กอายุครบ 2 ปี คิดเป็นร้อยละ 63.64 , 72.41 และ 52.17 ตามลำดับ ความครอบคลุมการได้รับวัคซีนแต่ละชนิดครบตามเกณฑ์ในเด็กอายุครบ 3 ปี คิดเป็นร้อยละ 10.64, 47.22 และ 45.61 ตามลำดับ และความครอบคลุมการได้รับวัคซีนแต่ละชนิดครบตามเกณฑ์ในเด็กอายุครบ 5 ปี คิดเป็นร้อยละ 78,58.33 และ 55.56 ตามลำดับ พบว่ามีเด็กในเขตรับผิดชอบได้รับวัคซีนล่าช้ากว่าเกณฑ์ที่กำหนดเป็นจำนวนมาก