กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัจจุบันสังคมไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จากการสำรวจของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติในปี ๒๕๕๘ พบว่ามีผู้สูงอายุร้อยละ ๑๕.๙ และคาดว่าในปี ๒๕๗๓ จะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแบบสมบูรณ์ คือมีผู้สูงอายุมากกว่าร้อยละ ๒๐ ปัญหาสุขภาวะในผู้สูงอายุที่พบได้บ่อยคือโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง รวมถึงการสูญเสียฟัน โดยผู้สูงอายุที่มีฟันน้อยกว่า ๒๐ ซี่ หรือ ๔ คู่สบ พบร้อยละ ๓๗.๔ จากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากประเทศไทยปี ๒๕๕๕ ด้านการมีฟันที่ใช้งานได้อย่างน้อย ๒๐ ซี่ ช่วงอายุ ๓๕-๔๔ ปี พบร้อยละ ๙๗ ช่วงอายุ ๖๐-๗๔ ปี พบร้อยละ ๕๗.๘ และช่วงอายุ ๘๐-๘๙ ปี พบร้อยละ ๒๓.๕ จะเห็นได้ว่าช่วงอายุมากขึ้นแนวโน้มการสูญเสียฟันเพิ่มมากขึ้น การมีฟันน้อยกว่า ๔ คู่สบจะลดทอนประสิทธิภาพการบดเคี้ยวอาหาร ซึ่งจะส่งผลต่อสุขภาพร่างกาย นอกจากนี้สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ได้เผยประเด็นปัญหาสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ ๗ ประเด็น ได้แก่ ๑.การสูญเสียฟันและปัญหาจากการใส่ฟัน พบว่ามีการสูญเสียฟันร้อยละ ๙๔ ในจำนวนนี้เป็นการสูญเสียฟันทั้งปากร้อยละ ๑๐๒.ปัญหาฟันผุและรากฟันผุ พบว่าฟันผุร้อยละ ๙๖ และรากฟันผุร้อยละ ๒๑๓.โรคปริทันต์ โดยพบโรคปริทันต์ระยะรุนแรงร้อยละ ๖๘ ๔.แผลและมะเร็งช่องปาก พบ ๔-๕ คนต่อประชากรแสนคน โดยจะพบส่วนใหญ่ในวัยกลางคนและผู้สูงอายุ ๕.น้ำลายแห้ง ๖.ฟันสึก ๗.สภาวะช่องปากที่สัมพันธ์กับโรคทางระบบ กระทรวงสาธาณสุขมีเป้าหมายแผนงานทันตสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุประเทศไทย พ.ศ.๒๕๕๘ – ๒๕๖๕ คือ ๑.ร้อยละ ๘๐ ของผู้สูงอายุมีสุขภาพช่องปากดีและมีฟันใช้งานได้อย่างเหมาะสม คือมีฟันอย่างน้อย ๒๐ ซี่ หรือ ๔ คู่สบฟันหลัง ๒.มีนวัตกรรมเพื่อการแก้ปัญหาสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุอย่างน้อย ๕ ใน ๗ ประเด็น โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือผู้สูงอายุทุกกลุ่มได้แก่กลุ่มติดสังคม ติดบ้าน และติดเตียง รวมถึงกลุ่มวัยก่อนเข้าสูงอายุ ๔๐ ปีขึ้นไป จากข้อมูลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุประจำปีของจังหวัดตรังพบว่าผู้สูงอายุมีแนวโน้มการสูญเสียฟันสูงเมื่อเทียบกับการได้รับการส่งเสริมสุขภาพช่องปากและการได้รับการใส่ฟัน ผลการสำรวจ ปี ๒๕๖๐ พบว่า ผู้สูงอายุมีฟันแท้ในช่องปากใช้งานได้ ๒๐ ซี่ เฉลี่ยร้อยละ ๔๓.๗ ผู้สูงอายุที่มีฟันคู่สบฟันหลังใช้งานได้ ๔ คู่ขึ้นไปร้อยละ ๗๒.๔ซึ่งสาเหตุการสูญเสียฟันส่วนใหญ่มาจากโรคฟันผุและปริทันต์ นอกจากนี้ปัญหาที่พบได้น้อยแต่มีความรุนแรงถึงชีวิต คือการป่วยเป็นมะเร็งช่องปาก โดยผู้ป่วยมะเร็งในช่องปากปี ๒๕๕๘ พบ ๑๔๔ คน ปี ๒๕๕๙ พบ ๑๖๑ คน และปี ๒๕๖๐ พบ ๑๘๙ คน จะเห็นว่ามีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ และมะเร็งช่องปากพบมาก ติด ๑ ใน ๑๐ ของมะเร็งที่พบได้
ผู้สูงอายุในเขตตำบลปากแจ่ม อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรังเป็นอีกพื้นที่หนึ่งซึ่งเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จากผลการสำรวจสภาวะช่องปากผู้สูงอายุจังหวัดตรัง ปี ๒๕๖๐ พบผู้สูงอายุมีฟันแท้ในช่องปากใช้งานได้ ๒๐ ซี่ เฉลี่ยร้อยละ ๔๔.๘ ผู้สูงอายุที่มีฟันคู่สบฟันหลังใช้งานได้ ๔ คู่ขึ้นไปร้อยละ ๖๘ ซึ่งมีประมาณครึ่งหนึ่งของผู้สูงอายุเท่านั้น นอกจากนี้ยังพบปัญหาสุขภาพช่องปากต่างๆ เช่น ปริทันต์อักเสบ ฟันผุ น้ำลายแห้ง รวมถึงมะเร็งช่องปากโดย ผู้ป่วยมะเร็งในช่องปากปี ๒๕๕๘ พบ ๒๗ คน ๒๕๕๙ พบ ๓๐ คน และ ปี ๒๕๖๐ พบ ๓๖ คน โดยส่วนใหญ่จะเป็นผู้ป่วยสูงอายุ และมีแนวโน้มสูงขึ้นทุกปี ดังนั้นการดูแลเชิงส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟูจึงเป็นสิ่งสำคัญ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลปากแจ่ม เล็งเห็นถึงความสำคัญของทันตกรรมในผู้สูงอายุ จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุในเขตตำบลปากแจ่ม อำเภอห้วยยอด ประจำปี ๒๕๖๑ ขึ้น เพื่อแก้ปัญหาสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุและความจำเป็นที่ผู้สูงอายุต้องได้รับการดูแล พร้อมทั้งส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากที่เหมาะสม