กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัจจุบันทรัพยากรธรรมชาติได้ถูกคุกคามและมีความถดถอยมากขึ้น เช่น พื้นที่ป่าไม้ลดลง ทรัพยากรดินและน้ำเสื่อมโทรม รวมทั้งปัญหาสิ่งแวดล้อมเพิ่มสูงขึ้นตามการพัฒนาของเศรษฐกิจและชุมชนเมือง โดยเฉพาะปัญหาขยะมูลฝอยเป็นปัญหาที่สำคัญต่อชุมชน เนื่องจากมีปริมาณเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในขณะที่ความสามารถในการจัดเก็บและกำจัดมีค่อนข้างจำกัด ทำให้ไม่สามารถจัดการปัญหาได้ทันการณ์ เป็นเหตุให้เกิดปัญหาขยะตกค้างส่งกลิ่นเหม็นรบกวน เกิดปัญหาด้านทัศนียภาพและอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยที่ดีของประชาชนโดยตรงและเริ่มทวีความรุนแรงมากขึ้นตามลำดับ แต่การจัดการทั้งทางด้านการจัดเก็บและการทำลายขยะมูลฝอยยังไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ จึงทำให้มีขยะมูลฝอยตกค้างไม่ได้รับการจัดเก็บและการกำจัดอย่างไม่ถูกสุขลักษณะ จากปริมาณขยะมูลฝอยที่เพิ่มขึ้นและคาดการณ์ว่าจะมีปริมาณขยะมูลฝอยเพิ่มขึ้นในอนาคต ส่งผลให้สิ้นเปลืองงบประมาณค่าใช้จ่ายในด้านการจัดเก็บและกำจัดเป็นจำนวนเงินที่สูงขึ้น
ขยะ คือ สิ่งของเหลือทิ้งจากกระบวนการผลิต การอุปโภคและการบริโภค ซึ่งบางชนิดเป็นของแข็งหรือเป็นกากของเสีย (Solid waste) ขยะสามารถทำให้เกิดมลพิษและเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรค สามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพทั้งทางกายและทางจิตใจได้ สามารถจำแนกตามพิษภัยที่เกิดขึ้นกับมนุษย์และสิ่งแวดล้อม เป็น 2 ประเภท คือ (1.) ขยะทั่วไป หมายถึง ขยะมูลฝอยที่มีอันตรายน้อย ได้แก่ เศษอาหาร เศษผ้า พลาสติก เศษหญ้าและใบไม้ (2.) ขยะอันตราย เป็นขยะที่มีภัยต่อคนและสิ่งแวดล้อม อาจมีพิษ ติดไฟหรือระเบิดง่าย ปนเปื้อนเชื้อโรค เช่น ไฟแช็กแก๊ส กระป๋องสเปรย์ ถ่านไฟฉาย แบตเตอรี่ หรืออาจเป็นพวกสำลี และผ้าพันแผลจากสถานพยาบาลที่มีเชื้อโรค ซึ่งในแต่ละวันคนเรามีโอกาสได้รับผลกระทบต่อด้านสุขภาพตั้งแต่อาการเล็กน้อยจนสะสมในระยะยาวจนเป็นโรคอันตรายได้ โดยส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นกับผู้ที่อาศัยในชุมชนพื้นที่รอบๆ บ่อขยะ พนักงานเก็บขยะ หรือคนรับซื้อของเก่า โรคที่มักเกิดขึ้น ได้แก่ โรคระบบทางเดินอาหาร โรคจากการติดเชื้อ โรคภูมิแพ้ โรคผิวหนัง โรคมะเร็ง เป็นต้น
เทศบาลเมืองคลองแห ประสบปัญหาเกี่ยวกับการบริหารจัดการขยะ เช่นเดียวกับหลายๆ ท้องถิ่นที่ไม่สามารถจัดการได้ ทั้งนี้เกิดจากความเติบโตทางเศรษฐกิจและค่านิยมของประชาชนและยังขาดจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะในด้านการจัดการขยะมูลฝอย ประชาชนยังมีแนวคิดว่าเป็นหน้าที่ของเทศบาลในการกำจัดขยะมูลฝอย และในบางชุมชนที่ยังพบว่ามีประชาชนแอบนำขยะบางชนิดบางประเภทไปทิ้งอยู่ตามถนน แม่น้ำ ลำคลอง ที่สาธารณะต่างๆ เช่น กระป๋องยาฆ่าแมลง กระป๋องสีสเปรย์ หลอดไฟ แบตเตอรี่ ถ่านไฟฉาย เศษดิน เศษกระเบื้อง ซึ่งมูลฝอยเหล่านี้หากไม่กำจัดและมีการจัดการอย่างถูกวิธีนอกจากจะทำให้ชุมชนขาดความสะอาดเรียบร้อย จนเป็นที่น่ารังเกียจแล้ว ยังทำให้เกิดปัญหามลพิษต่อสภาพแวดล้อมอย่างมากมาย เช่น การปนเปื้อนของแหล่งน้ำ การปนเปื้อนของอากาศ เป็นแหล่งเพาะพันธุ์และแพร่กระจายของเชื้อโรค นับวันยิ่งทวีความรุนแรงจนเป็นอันตรายต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนและส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
การจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมให้มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลนั้น จำเป็นต้องมีการจัดการที่เป็นระบบและกระบวนการ นับตั้งแต่การลดปริมาณขยะมูลฝอยจากต้นทางโดยอาศัยความร่วมมืออันดีจากประชาชนในฐานะเป็นผู้ผลิต ตลอดจนการนำไปกำจัดต้องมีวิธีการที่ถูกต้องตามหลักสุขาภิบาลไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แต่ปัจจุบันประชาชนยังมีพฤติกรรมและขาดจิตสำนึกในการทิ้งขยะมูลฝอย ปัญหาขยะคงมิอาจลดน้อยลงไปได้หากประชาชนยังไม่มีการคัดแยกขยะจากต้นทาง นอกจากจะต้องมีการบริหารจัดการที่ดีแล้ว จะต้องเร่งดำเนินการเพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชนให้มากที่สุด เพราะบทบาทของประชาชนมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งเสริมสุขภาพของตนเองและชุมชน โดยประชาชนจะต้องเห็นคุณค่าและผลของสิ่งแวดล้อมต่อภาวะสุขภาพ ช่วยกันรักษาและสร้างสิ่งแวดล้อมที่เกื้อกูลต่อการมีพฤติกรรรมส่งเสริมสุขภาพที่ดี ซึ่งเป็นแนวทางที่ถือว่าเป็นวิธีการที่เหมาะสมและยั่งยืน
    เทศบาลเมืองคลองแห ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าวและมีอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 13) พ.ศ. 2552 มาตรา 50 (3) รักษาความสะอาดของถนนหรือทางเดินและที่สาธารณะ รวมทั้งการกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล มาตรา 50 (4) ป้องกันและระงับโรคติดต่อ และมาตรา 54 (7) อาจจัดทำกิจการซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข ประกอบกับพระราชบัญญัติ กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2549 มาตรา 16 (16) ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น มาตรา 16 (17) รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง มาตรา 16 (18) การกำจัดมูลฝอย สิ่งปฏิกูลและน้ำเสีย มาตรา 16 (19) การสาธารณสุข การอนามัยครอบครัวและการรักษาพยาบาล และมาตรา 16 (27) การ
ดูแลรักษาที่สาธารณะ กระทรวงมหาดไทย ได้จัดทำแผนปฏิบัติการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนจังหวัดสะอาด ประจำปี 2561 เพื่อเป็นแผนในการจัดการขยะมูลฝอยของประเทศให้มีการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง และเป็นไปตามเป้าหมายของแผนแม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ ปี 2559 - 2564 และจังหวัดสงขลาได้จัดทำแผนปฏิบัติการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนสงขลาสะอาด ประจำปี 2561 โดยแบ่งการดำเนินงานออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ต้นทาง คือ การลดปริมาณขยะและการส่งเสริมการคัดแยกขยะที่ต้นทาง กลางทาง คือ การจัดทำระบบเก็บและขนขยะอย่างมีประสิทธิภาพ และปลายทาง คือ ขยะมูลฝอยได้รับการกำจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการ โดยใช้หลักการ 3 Rs คือ การใช้น้อย ใช้ซ้ำ และนำกลับมาใช้ใหม่ นอกจากนี้ยังมีการนำหลักการประชารัฐมาดำเนินการร่วมกันกับทุกภาคส่วน โดยมีเป้าหมายการจัดการของเสียอันตรายชุมชนในการจัดตั้งสถานที่รวบรวมของเสียอันตรายชุมชนในทุกชุมชนอย่างน้อยชุมชนละ 1 แห่ง และให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรวบรวมไปกำจัดอย่างถูกวิธีตามหลักวิชาการ จากข้อมูลข้างต้น กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองคลองแห จึงมีแนวคิดในการ จัดการขยะมูลฝอยและสิ่งแวดล้อมแบบยั่งยืน โดยให้ประชาชนและภาคีเครือข่ายได้มีส่วนร่วมในการจัดการปัญหาดังกล่าว  ดังนั้น จึงได้จัดทำโครงการการบริหารจัดการขยะมูลฝอยอย่างถูกสุขลักษณะและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแบบมีส่วนร่วม ประจำปีงบประมาณ 2562 ขึ้น เพื่อดำเนินกิจกรรมส่งเสริม สนับสนุน การคัดแยกขยะ การลดขยะจากต้นทางก่อนนำไปกำจัดอย่างถูกหลักสุขาภิบาล กิจกรรมพัฒนาสิ่งแวดล้อมชุมชน การจัดการขยะอันตราย การรณรงค์ประชาสัมพันธ์ การถ่ายทอดองค์ความรู้ การสร้างจิตสำนึกและกระตุ้นให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของปัญหาและมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา ทั้งนี้ เพื่อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่ดี สะอาด สะดวก ปลอดภัย ประชาชนมีสุขภาพที่ดีทั้งทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งจะส่งเสริมให้ตำบลคลองแหเป็นเมืองแห่งความสุข (Klonghaecity of Happiness) ภายใต้แนวคิด “4 ดี วิถีพอเพียง” (เป็นคนดี    มีสุขภาพดี มีรายได้ดี และมีสิ่งแวดล้อมดี) อย่างยั่งยืนต่อไป
ความสอดคล้องกับนโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนการจัดการสิ่งแวดล้อม โครงการนี้มีความสอดคล้องกับนโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนจัดการสิ่งแวดล้อมระดับต่างๆ
ดังนี้ 1. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560-2564) ยุทธศาสตร์ที่ 4 การเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน
เป้าหมายที่ 1 เพิ่มพื้นที่ป่าไม้และแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ แนวทางการพัฒนา ได้แก่ 1.1 อนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรป่าไม้
เป้าหมายที่ 3 สร้างคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดี ลดมลพิษ และลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและระบบนิเวศ แนวทางการพัฒนา ได้แก่ 3.1 เร่งรัดแก้ไขปัญหาการจัดการขยะ 3.2 เพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคุณภาพน้ำและอากาศ
2. แผนบริหารจัดการขยะมูลฝอยจังหวัดสงขลา ระยะ 4 ปี (2558-2562) มีเป้าประสงค์ คือ
การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายชุมชน และมูลฝอยติดเชื้อ มีการจัดการอย่างถูกหลักวิชาการ รวมถึงมีพื้นที่ต้นแบบการจัดการขยะมูลฝอยเหลือศูนย์ (Zero Weste)
3. แผนยุทธศาสตร์อนามัยสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พ.ศ. ๒๕60–๒๕64 ยุทธศาสตร์ที่ 1 ป้องกันและลดปัจจัยเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมต่อสุขภาพ มุ่งเน้นการติดตาม ตรวจสอบ เฝ้าระวังปัญหาอนามัยสิ่งแวดล้อมเชิงพื้นที่และกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ ประเมินความเสี่ยงและประเมินผลกระทบต่อสุขภาพจากปัจจัย สิ่งแวดล้อม พัฒนาระบบบริหารจัดการ และสื่อสารเพื่อเตือนภัยและตอบโต้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม กรณีฉุกเฉิน สาธารณภัยและภัยพิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อป้องกันและลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพจากสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะประเด็นภัยสุขภาพที่สำคัญ ได้แก่ มลพิษทางอากาศ น้ำบริโภค สุขาภิบาลอาหาร สิ่งปฏิกูล ขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย สารเคมี และการเปลี่ยนแปลงสภาพถูมิอากาศ และยุทธศาสตร์ที่ 2 สร้างความร่วมมือพหุภาคีและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามแนวทางประชารัฐ มุ่งเน้นการระดมและส่งเสริมการมีส่วนร่วมจากภาคีทุกภาคส่วน ภาคประชาชน ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคท้องถิ่น ในการร่วมกันคิด วางแผน ดำเนินงานเพื่อป้องกันและแก้ปัญหาด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ครอบคลุมทั้งวงจร ตั้งแต่ควบคุมแหล่งกำเนิด ป้องกันการรับสัมผัส และเฝ้าระวัง ดูแลปัญหาด้านผลกระทบต่อสุขภาพ และส่งเสริมการบูรณาการและเสริมพลังการดำเนินงานอนามัยสิ่งแวดล้อมระหว่างหน่วยงาน 4. แผนพัฒนาจังหวัดสงขลา 4 ปี (พ.ศ. 2561 - 2564) ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 : อนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ที่กำหนดเป้าประสงค์เชิงยุทธศาสตร์ : โดยการสร้างคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีให้ประชาชนและรักษาฐานทรัพยากรธรรมชาติให้ยั่งยืน ตามตัวชี้วัดและค่าเป้าหมาย รวมปี 4 ปี ร้อยละขยะมูลฝอยได้รับการจัดการอย่างถูกหลักวิชาการ เป้าหมายร้อยละ 50 5. แผนพัฒนาสี่ปี (พ.ศ. ๒๕61–๒๕64) เทศบาลเมืองคลองแห ยุทธศาสตร์ที่ 6 การพัฒนาด้านการการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและการพัฒนาสิ่งแวดล้อม แนวทางการพัฒนา ได้แก่ ๑. ส่งเสริมให้ประชาชนเกิดการเรียนรู้ และใช้ชีวิตร่วมกับธรรมชาติอย่างอนุรักษ์ 2. พัฒนาทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อมให้สามารถใช้ประโยชน์อย่างเต็มประสิทธิภาพ และ 3. การบริหารจัดการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมและสิ่งปฏิกูล