กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ภาวะสมองเสื่อมเป็นการเสื่อมของหน้าที่ของสมองในการเรียนรู้และเชาว์ปัญญาทำให้เกิดปัญหาต่างๆตามาเช่น ผู้สูงอายุหลงลืมไม่สามารถทำสิ่งที่เคยทำได้ มีปัญหาในการใช้ภาษา เช่น พูดไมรู้เรื่อง หรือการพูดให้คนอื่นฟังเข้าใจได้ยาก การวางของผิดที่ผิดทาง ทำให้อารมณ์เปลี่ยนแปลงได้ง่ายและบุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไป เช่นซึมเศร้าหรืออาจจะมีบุคลิกที่กลับไปเป็นเด็กอีกครั้ง ในรายที่รุนแรงมากๆ อาจไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้แม้กระทั่งอาบน้ำ การเข้าห้องน้ำ จึงต้องมีผู้ดูแลตลอดเวลา ทำให้ผู้ดูแลเกิดความเครียดเพราะผู้สูงอายุไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันเองได้ จำเป็นต้องดูแลอย่างใกล้ชิด ผู้ดูแลเสียเวลา และอาจเกิดการขาดรายได้ ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคสมองเสื่อมขึ้นคือโรคความดันโลหิตสูง ไขมันหลอดเลือดสูง และโรคเบาหวานเพราะหลอดเลือดแดงแข็งตัวทำให้ไม่สามารถไปเลี้ยงสมองอย่างเพียงพอทำให้สมองฝ่อตัวลง ความสามารถจึงถดถอย กระบวนการคิด ความจำ สมาธิสติปัญญาลดลง รวมทั้งการดื่มสุราและสูบบุหรี่จะทำให้โครงสร้างสมองฝ่ออย่างชัดเจน แนวทางป้องกันอาจช่วยป้องกันความเสื่อมของสมองได้เช่น เต้นรำ รำมวยจีน ต่อจิ๊กซอว์ อ่านหนังสือ เขียนหนังสือ ทำงานบ้านหรืองานอดิเรกที่ชอบเป็นต้น
จากการศึกษาสำรวจข้อมูลผู้สูงอายุตำบลดอนทราย ตำบลดอนทราย อำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานีพบว่า พบว่ามีประชากรจำนวน ๒๙๗ คน โดยแบ่งเป็นช่วงอายุ ๖๐-๖๙ ปี จำนวน ๑๓๘ คน ,๗๐-๗๙ คน จำนวน ๙๘ คน ,๘๐-๘๙ คน จำนวน ๔๖ คน, ๙๐ ปี ขึ้นไปจำนวน ๖ คน และได้สำรวจข้อมูลจากผู้สูงอายุ จากการคืนผู้สูงอายุในตำบลดอนทรายตำบลดอนทรายมีผู้สูงอายุจำนวน ๒๙๗ คน คิดเป็นร้อยละ ๙.๔๑ของประชากรทั้งหมด เป็นตำบลที่จะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุในไม่ช้า ผู้สูงอายุเพศชายจำนวน 132 คน คิดเป็นร้อยละ 43.7 เป็นผู้สูงอายุเพศหญิงจำนวน 170 คิดเป็นร้อยละ 56.3 ข้อมูลด้านสุขภาพ ผู้สูงอายุป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 117 คน คิดเป็นร้อยละ ๓๘ .74 โรคเบาหวาน 46 คน คิดเป็นร้อยละ 15.23 และป่วยด้วยโรคเรื้อรังอื่นๆ เช่น หอบหืด ปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหัวใจ จำนวน 4 คน คิดเป็นร้อยละ1.32 และหลอดเลือดสมอง จำนวน ๗ คน คิดเป็นร้อยละ 3 มีผู้สูงอายุติดเตียงจำนวน - คน ผู้สูงอายุติดบ้าน จำนวน 12 คนคิดเป็นร้อยละ 2.32 และเป็นผู้สูงอายุติดสังคม จำนวน289 คน คิดเป็นร้อยละ 95.70 ในปี 2559 มีผู้ป่วยเสียชีวิตด้วยโรคความดันโลหิตสูงใน ทั้งสิ้น 4 ราย เป็นกลุ่มที่มีภาวะแทรกซ้อนของไต ๓ ราย และเป็นผู้ป่วยที่มีโรคหัวใจเป็นโรคแทรกซ้อน จำนวน 1 ราย
จะเห็นได้ว่าผู้สูงอายุมีแนวโน้มการเกิดภาวะสมองเสื่อมมากที่สุด เนื่องจากการประเมินจากแบบประเมิน MMSE –Thai 2002 (สถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์.2557) พบผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเสื่อมคิดเป็นร้อยละ 54.88 ของจำนวนประชากรผู้สูงอายุทั้งหมด และผู้สูงอายุโดยมากมีโรคประจำตัวคือโรคความดันโลหิตสูง

มากที่สุด ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมเร็วขึ้น ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุจึงจัดทำโครงการ ผู้สูงวัยสู้ภัยสมองเสื่อม เพื่อให้ได้รู้ถึงวิธีการป้องกันตนเองในการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้อย่างเหมาะสม