กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

จากข้อมูลประชุมวิชาการพยาบาลชุมชนระดับชาติ ประจำปี ๒๕๕๗ โดยนายแพทย์วชิระ เพ็งจันทร์ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข เมื่อ วันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ระบุว่า ต่อวันมีผู้ป่วยเข้าใช้บริการตรวจรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลทุกระดับทั่วประเทศ ๑,๒๐๓ แห่ง เฉลี่ยวันละ ๔ แสนกว่าคน และมีผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงหรือจำเป็นต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเฉลี่ยวันละ ๔ หมื่นกว่าคน หรือประมาณร้อยละ ๑๐ ของผู้ป่วยนอก
ในกลุ่มผู้ป่วยที่เจ็บป่วยเรื้อรังที่ต้องอยู่ที่บ้านทั้งในเขตเมือง เขตชนบท ไปไหนไม่ได้ ซึ่งมี ๓ ประเภท คือ นอนติดเตียง ช่วยตัวเองไม่ได้เลย ช่วยเหลือตนเองได้น้อย และช่วยตัวเอง ได้บางส่วน ต้องพึ่งพิงญาติอย่างน้อย ๑ คน คอยดูแล เช่นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต โรคชรา โรคมะเร็งระยะสุดท้าย รวมทั้งผู้พิการอื่นๆด้วย ซึ่งคาดว่าจะมีประมาณ ๒ ล้านคนทั่วประเทศ กระทรวงฯได้พัฒนาระบบการดูแล การฟื้นฟูสมรรถภาพทั้งร่างกายและจิตใจ ที่เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการแทรกซ้อน และลดภาระค่าใช้จ่ายแก่ญาติในการพาไปโรงพยาบาล ต้องเสียค่าใช้จ่ายเดินทางครั้งละไม่ต่ำกว่า ๑,๐๐๐ บาท ซึ่งจะมีความยากลำบากในการเดินทางมากกว่าผู้ป่วยทั่วไป โดยได้ตั้งศูนย์ประสานการเยี่ยมบ้านในโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน เชื่อมโยงกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลทั้งจังหวัดเพื่อให้การติดตามดูแล เยี่ยมไข้ที่บ้านต่อหลังจากเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และแพทย์อนุญาตให้กลับบ้าน เนื่องจากอาการ คงที่แล้ว ขณะนี้มีแล้ว ๕,๐๐๐ กว่าแห่ง โดยมอบให้สำนักการพยาบาล เป็นแกนหลักดำเนินการ     ทั้งนี้ ศูนย์ประสานการเยี่ยมบ้านดังกล่าว มีพยาบาลวิชาชีพ เป็นผู้จัดการวางแผนการบริการเยี่ยมแต่ละครั้ง ซึ่งอาจมีแพทย์ นักกายภาพบำบัดฯ หรือจิตอาสาต่างๆ ร่วมทีมไปด้วย ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย ภายในศูนย์ฯ จะมีอุปกรณ์การแพทย์ เครื่องมือที่ต้องใช้ดูแลให้ญาติยืมใช้ เช่น รถเข็นผู้ป่วยแบบนั่ง ชุดทำแผล เครื่องดูดเสมหะ ถังออกซิเจน สายยางให้อาหาร สายสวนปัสสาวะ เป็นต้น หลังจากที่เริ่มต้นมาได้เป็นปีที่ ๓ พบว่าได้ผลดีมาก ผู้ป่วยที่นอนติดเตียงที่บ้าน ได้รับการดูแลสุขภาพต่อเนื่อง ลดปัญหาการเกิดอาการแทรกซ้อนได้ดี เช่นแผลกดทับ หรือปอดติดเชื้อลดลงได้มาก ไม่ต้องเข้าโรงพยาบาลบ่อย ครอบครัวและญาติพึงพอใจสูงกว่า ร้อยละ ๙๕ ซึ่งบริการในส่วนนี้ สามารถพัฒนาเพื่อรองรับการเป็นสังคมผู้สูงอายุของไทยในอนาคตได้อย่างดีด้วย
จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐานด้านสาธารณสุขชุมชนและหมู่บ้าน ของ งานเวชศาสตร์ครอบครัวโรงพยาบาล โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอสะเดา พบว่า มีผู้ป่วยจากโรคเรื้อรัง ทั้งผู้สูงวัยและผู้ป่วยทั่วไปจากโรค มะเร็ง โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นต้น จำเป็นต้องพักรักษาตัวเพื่อฟื้นฟูสุขภาพที่บ้าน และส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยที่มีฐานะยากจนขาดแคลนอุปกรณ์ฟื้นฟูสุขภาพที่สำคัญคือที่นอนลม เพื่อให้คนไข้เหล่านี้สามารถปรับระดับร่างกายให้ลุกนั่งกินน้ำ อาหาร ให้ยา และเปลี่ยนอิริยาบถเพื่อหลีกเลี่ยงอาการอักเสบที่อาจจะเกิดจากแผลกดทับในรายที่เป็นผู้ป่วยติดเตียง ทั้งนี้จากการสำรวจข้อมูลของสำนักงานสาธารณสุขอำเภอสะเดา พบว่าในปัจจุบันมีผู้ป่วยเรื้อรังที่จำเป็นต้องออกจากโรงพยาบาลศูนย์ ตลอดจนโรงพยาบาลอำเภอต่างมาทำการรักษาตัว เพื่อฟื้นฟูสุขภาพตนเองที่บ้านทั้ง 11 หมู่บ้าน ในพื้นที่รับผิดชอบ องค์การบริหารส่วนตำบลปริก โดยมี ๓ ประเภทคือ ผู้ป่วยนอนติดเตียง ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้เลย ผู้ป่วยช่วยเหลือตัวเองได้น้อย ผู้ป่วยที่พอช่วยเหลือตัวเองได้บางส่วนแต่ต้องพึ่งพิงญาติอย่างน้อย ๑ คนจากการออกหน่วยเยี่ยมบ้านพบว่าผู้ป่วยติดเตียงยังขาดแคลนอุปกรณ์สำคัญสำหรับการฟื้นฟูสุขภาพที่บ้านคือ ที่นอนลม องค์การบริหารส่วนตำบลปริก ในฐานะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น(อปท.) ถือเป็นภารกิจที่จะให้การช่วยเหลือประชาชนในหมู่บ้านทีเป็นผู้ป่วยเหล่านี้ โดยการจัดหาอุปกรณ์สำหรับฟื้นฟูสุขภาพ ที่นอนลมแผลกดทับ ในลักษณะการให้ยืมใช้ที่บ้าน เพื่อบรรเทาทุกข์ของประชนทั้งผู้ป่วยและญาติ จนกว่าสุขภาพจะดีขึ้น หรือแม้จะเป็นการรักษาผู้ป่วยในระยะสุดท้ายของชีวิตให้ไม่ต้องทุกข์ ทรมานกับการเจ็บป่วยเรื้อรังอย่างอนาถาเกินไป