กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาสำคัญและอัตราความชุกของโรคเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากระบบไหลเวียนโลหิตและระบบประสาท เช่น โรคหัวใจขาดเลือด โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง โรคไต จอประสาทตาเสื่อม และการเกิดแผลที่เท้า
การเกิดแผลที่เท้าในผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพิ่มโอกาสเสี่ยงต่อการถูกตัดขาสูงถึง 14,000 คนต่อปี และคาดว่าในปี 2563 จะเพิ่มเป็น 30,000 คนต่อปี สาเหตุที่สำคัญ ได้แก่ ผู้ป่วยรู้สึกว่าการดูแลเท้ามีความยุ่งยาก ไม่ทราบวิธีการดูแลเท้าที่ถูกต้อง และมักคิดว่าการทำความสะอาดเท้าเวลาอาบน้ำเพียงพอแล้วไม่จำเป็นต้องดูแลเท้าเป็นพิเศษ ซึ่งปัจจัยดังกล่าวสนับสนุนให้ผู้ป่วยเกิดความพิการและอาจเสียชีวิตได้ นอกจากนี้ กรณีเกิดการลุกลามและติดเชื้อของแผลจะส่งผลต่อค่าใช้จ่ายในการรักษาจำนวนมาก ซึ่งส่งผลระยะยาวต่อค่าใช้จ่ายในการทำขาเทียมให้แก่ผู้ป่วยต่อไป จากการสำรวจข้อมูลผู้รับบริการของศูนย์แพทย์ชุมชนโรงพยาบาลรือเสาะ พบว่า ประชากรทั้งหมด 6,944 คน เป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานจำนวน 280 คน คิดเป็นร้อยละ 4.03 นอกจากนี้ จากการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ในการดูแลช่วยเหลือเจ้าหน้าที่ดูแลผู้ป่วยที่ผ่านมา พบว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวานเกิดภาวะแทรกซ้อนจากแผลเบาหวานที่เท้า จำนวน 10 คน คิดเป็นร้อยละ 3.57 ของผู้ป่วยโรคเบาหวานทั้งหมด ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาในการรักษาแผลเป็นเวลานานมากกว่า 2 เดือน และบางรายใช้เวลารักษามากกว่า 1 ปี โดยมีผู้ป่วยต้องรักษาโดยการตัดนิ้วเท้า จำนวน 2 ราย ตัดขา จำนวน 2 ราย และติดชื้อในกระแสเลือดรุนแรงจนต้องรักษาตัวในหอผู้ป่วยวิกฤต จำนวน 1 รายส่งผลให้เกิดความท้อแท้และหมดกำลังใจในการดำรงชีวิต. ซึ่งจากการสอบถามผู้ป่วย พบว่า ผู้สูงอายุโรคเบาหวานยังขาดความรู้ที่นำไปสู่การปฏิบัติ ไม่เคยได้รับการฝึกทักษะในการดูแลและป้องกันการเกิดแผลที่เท้าซึ่งทำให้ไม่ทราบวิธีการปฏิบัติที่ถูกต้องรวมทั้งบางรายมีปัญหาด้านการมองเห็นและไม่ถนัดที่จะปฏิบัติด้วยตนเอง และหน่วยบริการยังขาดรูปแบบที่ชัดเจนในการสนับสนุนการจัดการตนเองด้านการดูแลแผลเบาหวานที่เท้าสำหรับผู้ป่วยและครอบครัว
อาสาสมัครสาธารณสุข จึงเล็งเห็นถึงความสำคัญและจัดทำโครงการนี้ขึ้นมา เพื่อส่งเสริมความรู้ เพิ่มทักษะการดูแลตนเอง และสร้างความมีส่วนร่วมของผู้ดูแลในครอบครัว เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนในเรื่องการเกิดแผลเบาหวานที่เท้าเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยต่อไป