กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สุขภาพช่องปากส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ทั้งด้านสุขภาพ อารมณ์ และสังคม โดยเฉพาะความรู้สึกเจ็บปวด จากข้อมูลการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๔๓-๒๕๔๔ ของกองทันตสาธารณสุข กรมอนามัยพบว่าปัญหาสุขภาพช่องปากที่เป็นปัญหาหลักในกลุ่มผู้สูงอายุได้แก่ ๑.การสูญเสียฟัน ผู้สูงอายุมีการสูญเสียฟันร้อยละ ๙๒ หรือประมาณ ๔ ล้านคน นำไปสู่ความจำเป็นในการใส่ฟันเทียมซึ่งเป็นเทคโนโลยีเฉพาะ มีค่าใช้จ่ายสูง ซึ่งปัญหาดังกล่าว สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้สนับสนุนงบประมาณภายใต้โครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ทำให้ความต้องการบริการดังกล่าวลดลงและเข้าสู่ระบบการจัดบริการปกติ ๒.ผู้ที่มีฟันในช่องปากเป็นโรคฟันผุร้อยละ ๙๖ เป็นโรคปริทันต์ร้อยละ ๖๒ มีฟันผุที่รากฟันร้อยละ ๒๐ ในส่วนของการดูแลสุขภาพช่องปากตนเองพบว่า มีการแปรงฟันร้อยละ ๘๕ แต่แปรงฟันถูกเวลาคือ หลังตื่นนอนตอนเช้าและก่อนนอนเพียงร้อยละ ๓๑ วิธีแปรงส่วนใหญ่เป็นแบบถูไปถูมามีการใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ร้อยละ ๒๓ ผู้สูงอายุจึงมีโอกาสสูญเสียฟันเพิ่มขึ้นตลอดเวลา กรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุขเห็นความสำคัญของปัญหาสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ และความจำเป็นที่ผู้สูงอายุควรได้รับการดูแลด้านการส่้งเสริมป้องกันโรคในช่องปากที่เหมาะสมและมีประสิทธิผล เพื่อลดการสูญเสียฟันอย่างเป็นระบบทั้งการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเอง การรับบริการส่งเสริมป้องกันตามชุดสิทธิประโยชน์ ร่วมไปกีบการรักษาและการใส่ฟันเทียมในระบบบริการปกติ ซึ่งจะส่งเสริมให้ผู้สูงวัยมีสุขภาพช่องปากดีสามารถดำรงตนอย่างมีคุณภาพชีวิตจนตลอดอายุขัย แม้ว่าจะมีการกำหนดกิจกรรมการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากแก่ผู้สูงอายุในชุดสิทธิประโยชน์ได้แก่ การตรวจสุขภาพช่องปาก การให้คำแนะนำและฝึกทักษะในการดูแลสุขภาพช่องปาก การใช้ฟลูออไรด์เพื่อป้องกันฟันผุ การขูดหินน้ำลายและขัดฟันเพื่อป้องกันโรคปริทันต์ แต่สำหรับหน่วยบริการยังไม่มีการจัดบริการดังกล่าวแก่ประชาชนผู้สูงอายุอย่างเป็นระบบ กรมอนามัยยังได้พัฒนาแนวทาง กรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ (HPG) ตามชุดสิทธิประโยชน์เพื่อให้บุคลากรสาธารณสุขสามารถจัดบริการได้จิง ตลอดจนค้นหารูปแบบการสร้างความเข้มแข็งให้กับชมรมผู็สูงอายุ เพื่อเป็นแกนนำในการจัดกิจกรรมดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุด้วยกัน หมู่ที่ ๓ ตำบลหารเทา มีผู้สูงอายุ จำนวน ๑๗๕ คน จากผลการตรวจสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ ปี ๒๕๕๙ พบว่าผู้สูงอายุที่ได้รับการตรวจ จำนวน ๙๒ คน มีปัญหาเรื่องการรับประทานอาหาร (เคี้ยวและกลืนลำบาก ไม่อยากรับประทานอาหาร มีอาการเจ็บปวดในช่องปาก) จำนวน ๓๔ คน มีฟันใช้งานได้น้อยกว่า ๒๐ ซี่ จำนวน ๑๔ คน ซึ่งจะเห็นว่าปัญหาการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุหมู่ที่ ๓ ต.หารเทา ยังเป็นปัญหาด้านสุขภาพของผู้สูงอายุบ้านม่วงทวน ซึ่งจะส่งผลต่อการเกิดปัญหาอื่นๆตามมาต่อไป ชมรมผู้สูงอายุบ้านม่วงทวน หมู่ที่ ๓ ต.หารเทา จึงได้จัดทำโครงการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุบ้านม่วงทวนขึ้น โดยมีแนวคิดในการจัดกิจกรรม ดังนี้
๑.พัฒนาระบบการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ป้องกันโรคในช่องปากกลุ่มผู้สูงอายุในหน่วยบริการตามชุดสิทธิประโยชน์โดยบุคลากรสาธารณสุข และเชื่อมต่อกับระบบบริการรักษาทางทันตกรรม ๒.สร้างความเข้มแข็งให้กับชมรมผู้สูงอายุเพื่อเป็นแกนนำในการจัดกิจกรรมดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองของผู้สูงอายุหรือผู้ดูแล รวมทั้งเชื่อต่อกับระบบบริการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปาก