กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ภาวะสมองเสื่อมคือกลุ่มอาการที่เกิดจากความผิดปกติต่างๆที่มีผลกระทบต่อสมอง และมีความเปลี่ยนแปลงทั้งความคิด พฤติกรรม ทำให้เกิดปัญหาต่างๆตามมาเช่น ผู้สูงอายุหลงลืมไม่สามารถทำสิ่งที่เคยทำได้ มีปัญหาในการใช้ภาษา เช่น พูดไม่รู้เรื่อง หรือการพูดให้ผู้อื่นเข้าใจได้ยาก การวางของผิดที่ผิดทาง ทำให้อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย บุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไป เช่น ซึมเศร้าหรืออาจจะมีบุคลิกที่กลับไปเป็นเด็กอีกครั้ง ในรายที่รุนแรงมากๆอาจไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ แม้กระทั่งอาบน้ำหรือทำกิจวัตรประจำวันอย่างอื่น ทำให้ผู้ดูแลจำเป็นต้องดูแลตลอดเวลา และผู้ดูแลเองอาจเกิดความเครียดขึ้นได้รวมถึงการขาดรายได้ในการทำงานอย่างอื่นอีกด้วย ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดสมองเสื่อมขึ้นเช่นความดันโลหิตสูง ไขมันในหลอดเลือดสูงและโรคเบาหวานเพราะเลือดแดงแข็งตัวไม่สามารถไปเลี้ยงสมองได้อย่างเพียงพอทำให้สมองฝ่อตัวลดลงและความสามารถถดถอยลงทั้งกระบวนการคิด ความจำและสติปัญญาเป็นต้น และภาวะซึมเศร้าเป็นความผิดปกติของสมอง ที่มีผลกระทบต่อความนึกคิด อารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรมและสุขภาพกาย ในปัจจุบันโรคซึมเศร้าสามารถรักษาได้ด้วยการใช้ยาและการรักษาทางจิตใจ หากไม่ได้รับการรักษาอาจเกิดผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน การทำงานและความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง นำไปสู่ภาวะซึมเศร้าที่รุนแรงมากขึ้น เช่น มีอาการหลงผิด หูแว่ว มีความคิดทำร้ายตนเองหรือฆ่าตัวตายเป็นต้น           ภาวะสมองเสื่อมและภาวะซึมเศร้าเป็นภาวะที่เกี่ยวข้องทางด้านจิตใจ และเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญ ที่สามารถก่อให้เกิดการสูญเสียสุขภาวะ ส่งผลกระทบต่อครอบครัว สังคมและเศรษฐกิจ ซึ่งเล็งเห็นถึงผู้สูงอายุที่ทำกิจวัตรประจำวันโดยพึ่งพาคนรอบข้างบางส่วนและผู้สูงอายุที่นอนติดเตียงหรือพึ่งพาตนเองได้น้อย รวมถึงการที่ต้องเผชิญกับโรคเรื้อรังต่างๆเช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคไขมันในเลือดสูง อื่นๆเป็นต้น สิ่งเหล่านี้ส่งผลต่อจิตใจเป็นอย่างมากในการดำเนินชีวิต ต้องฟื้นฟูและต้องใช้ระยะเวลานานในการดูแลรักษาต่อเนื่องตลอดไป ดังนั้นการเจ็บป่วยเรื้อรังและสมรรถนะผู้สูงอายุ ก่อให้เกิดผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม ครอบครัวและเศรษฐกิจ ส่งผลให้เกิดความเครียด วิตกกังวล หากไม่สามารถจัดการกับความเครียดและความวิตกกังวลจะก่อให้เกิดปัญหาทางสุขภาพจิตที่รุนแรงขึ้น ทำให้เกิดความท้อแท้ สิ้นหวัง เบื่อหน่าย ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองลดลงเกิดภาวะซึมเศร้าได้
        จากการศึกษาสำรวจประชากรผู้สูงอายุใน อำเภอสะเดา ตำบลสำนักขามในปี พ.ศ.๒๕๖2 มีจำนวนผู้สูงอายุทั้งหมด 650 คน พบจำนวนผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมจำนวน 1 คน (ที่มา:สำนักงานกระทวงสาธารณสุข อำเภอสะเดา ตำบลสำนักขาม,๒๕๖2) ผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้/ติดสังคม (ADL เท่ากับ 12-20 คะแนน) จำนวน 626 คน , ผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้บางส่วน/ติดบ้าน (ADL เท่ากับ 5-11 คะแนน) จำนวน 21 คน และผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้น้อย/ไม่ได้เลย/ติดเตียง (ADL เท่ากับ 0-4 คะแนน) จำนวน 3 คน ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศรีประชาเขต จึงจัดโครงการนี้ขึ้นเพื่อมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวภาวะสมองเสื่อมและโรคซึมเศร้า สามารถป้องกันภาวะสมองเสื่อม,โรคซึมเศร้าได้ ทำให้ผู้สูงอายุได้มีกิจกรรมเข้าสังคมไม่รู้สึกโดดเดี่ยวและจัดให้ อสม. เข้าร่วมโครงการเพื่อลงชุมชนสามารถเผยแพร่และสอนให้ความรู้สำหรับผู้สูงอายุที่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้น้อย ได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมที่จัดทำขึ้นได้