กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ)   ปัจจุบันเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของประชาชนและมีการแข่งขันสร้างความมั่นคงให้แก่ครอบครัว นิยมวัฒนธรรมตะวันตกมากขึ้น จึงทำให้วิถีชีวิตมีการเปลี่ยนแปลง เช่น การเร่งรีบกับการทำงานบริโภคอาหารโดยไม่คำนึงถึงคุณค่าทางโภชนาการการเคลื่อนไหวร่างกายน้อยลง ขาดการออกกำลังกาย เครียด ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุขเป็นกลุ่มโรคที่มีปัจจัยสาเหตุการนำไปสู่โรคจากปัจจัยเสี่ยงร่วม และเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ซึ่งโรคนี้สามารถป้องกันได้โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การรับประทานอาหารตามหลักโภชนาการและมีกิจกรรมทางกายที่เหมาะสม ในกลุ่มประชากรทีมีภาวะเสี่ยงสูงถ้าไม่ได้รับการดูแลหรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสมอาจพัฒนาเป็นโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงได้ในอนาคต อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาทำให้เป็นภาระต่อเศรษฐกิจ สังคม และครอบครัว ที่ต้องทำหน้าที่ดูแลส่วนปัจจัยด้านอื่นๆ ที่อาจมีความเกี่ยวเนื่องกันได้ก็คือ พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งพบว่าคนที่มีบิดา มารดา มีภาวะความดันโลหิตสูงก็มักจะมีโอกาสเสี่ยงมากกว่าคนที่บิดา มารดามีภาวะความดันโลหิตปกติส่วนในเรื่องปัจจัยแวดล้อม เช่น มีน้ำหนักตัวมาก สูบบุหรี่จัด ดื่มสุราจัด มีระดับไขมัน

ในเลือดสูงและมีความเครียดก็มีผลทำให้ภาวะความดันโลหิตสูงเช่นกันและโรคเบาหวานเป็นอีกหนึ่งโรคเรื้อรังอันตรายที่มักพบร่วมกันกับโรคความดันโลหิตสูง และมักจะค่อยสูงขึ้นและร่างกายก็ค่อยๆปรับตัวให้เข้ากับภาวะความดันโลหิตที่สูงขึ้น
  จากการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในประชากรที่มีอายุ 35 ปี ขึ้นไป ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไร่ออก ในปี 256๓ สามารถคัดกรองโรคเบาหวานครอบคลุมร้อยละ 99.๑๖ ของประชากร และคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงร้อยละ 99.๒5 ของประชากร พบอัตราป่วยโรคเบาหวานรายใหม่ ๔๐๗.๐๘ ต่อแสนประชาชน พบอัตราโรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ ๖๗๔.๓๓ ต่อแสนประชาชน การค้นหากลุ่มโรคดังกล่าว ควรเริ่มจากการคัดกรองความเสี่ยงในประชากรกลุ่มอายุ 35 ปีขึ้นไป ได้แก่ ระดับความดันโลหิต ประเมินดัชนีมวลกาย วัดเส้นรอบเอว การตรวจสอบประวัติความเจ็บป่วยและความเจ็บป่วยของบิดา มารดา ญาติสายตรง และการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด จากสถานการณ์โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไร่ออก ได้เล็งเห็นความสำคัญของการส่งเสริมสุขภาพเชิงรุกและการรักษาพยาบาลอย่างเข้าถึงชุมชน เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไร่ออก เกิดพฤติกรรมการป้องกันโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงอย่างถูกต้อง จึงได้จัดทำโครงการ“เสริมพลังประชาชนกลุ่มเสี่ยงเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน”อันจะทำให้ลดอัตราการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเพิ่มได้ในระยะยาว

วิธีดำเนินการ
1.ระยะเตรียมการ 1.1 เสนอโครงการเพื่อขอการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลบ่อหิน 1.2 ประชาสัมพันธ์โครงการเพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้รับทราบและเตรียมตัวและเข้าร่วมโครงการ 2. ระยะดำเนินการ กิจกรรมที่ 1 2.1 อบรมเสริมสร้างศักยภาพความรู้และพัฒนาทักษะด้านสุขภาพแก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.) และ ผู้นำหมู่บ้าน โดยประเด็นดังนี้   - แนวทางการขับเคลื่อนการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง   - บทบาทอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน(อสม.)และบทบาทของผู้นำหมู่บ้านในการส่งเสริมและป้องกันภาวะการเกิดโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในชุมชน   - แผนปฏิบัติการลงพื้นที่คัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไร่ออก   - แนวทางการดำเนินงานมาตรฐานอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเรื่องการเจาะเลือดฝอยจากปลายนิ้วเพื่อคัดกรองโรคเบาหวานโดยใช้เครื่องตรวจน้ำตาลในเลือดชนิดพกพา รวมทั้งการอ่านค่าและการแปลผล   - ฝึกปฏิบัติทักษะในการตรวจวัดความดันโลหิต การเจาะเลือดปลายนิ้วหาระดับแนวทางในการปฏิบัติการเชิงรุกในการให้บริการตรวจคัดกรอง กิจกรรมที่ 2 2.2 การคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงประชากร 35 ปีขึ้นไป
- สำรวจจำนวนกลุ่มเป้าหมายและจัดทำทะเบียนรายชื่อประชากรกลุ่มอายุ๓๕ ปีขึ้นไป หมู่ที่4,5 และหมู่ 7 ตำบลบ่อหิน เพื่อเตรียมความพร้อมจำนวนกลุ่มเป้าหมาย - อสม.และผู้นำหมู่บ้านในเขตพื้นที่รับผิดชอบแต่ละหมู่บ้านประชาสัมพันธ์การคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้รับทราบและเตรียมตัวและเข้ารับการคัดกรองอย่างครอบคลุม - เจ้าหน้าที่สาธารณสุข และอสม.พร้อมทั้งผู้นำหมู่บ้านลงพื้นที่ออกตรวจคัดกรองสุขภาพประชาชนอายุ ๓๕ ปีขึ้นไปให้บริการตรวจคัดกรองสุขภาพโดยกระบวนการ ชั่งน้ำหนัก วัดความดันโลหิต วัดรอบเอว เจาะน้ำตาลในเลือดจากปลายนิ้ว (DTX)  และประเมินค่าดัชนีมวลกาย พร้อมบันทึกการตรวจคัดกรองความเสี่ยงในแบบฟอร์มคัดกรอง
- ส่งต่อผู้ที่ได้รับการคัดกรองโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงที่มีผลเลือดและระดับความดันโลหิตเกินเกณฑ์พบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยยืนยันและรับการรักษาอย่างถูกต้อง

3.ระยะสรุปผลและประเมินโครงการ - เจ้าหน้าที่สาธารณสุขสรุปผลการคัดกรองโดยแยกกลุ่ม กลุ่มปกติ และกลุ่มผู้ที่พบภาวะเสี่ยงเข้าสู่กระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือกลุ่มเสี่ยงสูงส่งต่อพบแพทย์เพื่อยืนยันและเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง - สรุปผลการดำเนินงานโครงการต่อคณะกรรมการกองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลบ่อหิน