กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการดูแล ใส่ใจ ห่วงใยสุขภาพช่องปากชาวหานโพธิ์ จังหวัดพัทลุง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลหานโพธิ์ อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หานโพธิ์ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการดูแล ใส่ใจ ห่วงใยสุขภาพช่องปากชาวหานโพธิ์

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการดูแล ใส่ใจ ห่วงใยสุขภาพช่องปากชาวหานโพธิ์ " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลหานโพธิ์ อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง รหัสโครงการ 64-L3314-1-15 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 เมษายน 2564 - 30 กันยายน 2565 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 53,620.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หานโพธิ์ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

การมีสุขภาพช่องปากที่ดีมีความสำคัญ เนื่องจากสุขภาพช่องปากมีผลต่อคุณภาพชีวิต โรคฟันผุ เป็นโรคที่มีความชุกสูงในกลุ่มเด็กนักเรียน และก่อให้เกิดความเจ็บปวดรุนแรงเป็นสาเหตุสำคัญของการขาดเรียนในเด็ก ถึงแม้ว่าปัญหาเรื่องโรคฟันผุเมื่อเกิดขึ้นแล้วชุมชนจะไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้เอง ต้องมีการรักษาพยาบาล แต่การเฝ้าระวังโรคนี้ จะมีผลทำให้ชุมชนรู้ปัญหาและแสวงหาบริการได้ทันท่วงที จากการตรวจฟันในกลุ่มผู้รับบริการพบว่า หญิงตั้งครรภ์เด็กวัยก่อนเรียน นักเรียน วัยทำงานและสูงอายุมีปัญหาฟันผุโดยเฉพาะในโรงเรียนประถม 2 แห่งและศูนย์พัฒนาเด็กเล็กอีก 1 แห่ง มีนักเรียน 250 คนเด็กกลุ่มอายุ 3 ปีมีฟันผุในฟันน้ำนมร้อยละ41.67 เด็กกลุ่มอายุ 6 ปีมีฟันผุในฟันแท้ร้อยละ 5.26 เด็กกลุ่มอายุ 9 ปีมีฟันผุในฟันแท้ร้อยละ 36.36 และเด็กกลุ่มอายุ 12 ปีมีฟันผุในฟันแท้ร้อยละ 51.85 ซึ่งพบว่าอัตราการผุในฟันแท้จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากอายุ 6 ปี ถึง 9 ปีและ 12 ปี(Health Data Center (HDC) ปีงบประมาณ 2563)       การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคในช่องปาก เป็นกิจกรรมหนึ่งที่จะทำให้มีสุขภาพดี การป้องกันโรคฟันผุมีความสำคัญต่อสุขภาพของทุกคนโดยเฉพาะในเด็ก โรคฟันผุในเด็กสามารถพบได้ตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้นในช่วงขวบปีแรก และอัตราการผุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว สาเหตุหลักที่ทำให้เด็กมีฟันผุมาจากพฤติกรรมของมารดาในการเลี้ยงดูบุตรที่ไม่ถูกต้องรวมถึงการดูแลทำความสะอาดช่องปากไม่ถูกวิธี และมีพฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสมก่อให้เกิดโรคฟันผุในฟันน้ำนมอย่างรุนแรง ทำให้เด็กมีความเจ็บปวด เคี้ยวอาหารไม่ได้ตามปกติ ได้รับสารอาหารที่จำเป็นไม่เพียงพอ และส่งผลต่อพัฒนาการการเจริญเติบโตของเด็กได้เด็กปฐมวัยเป็นช่วงที่สำคัญที่สุดในชีวิตเด็กจึงควรได้รับการเลี้ยงดูเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดและเหมาะสมเพื่อให้เด็กมีสุขภาพอนามัยที่สมบูรณ์และมีพัฒนาการตามวัยการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในเด็กปฐมวัยและในเด็กประถมที่สำคัญในช่วงนี้ได้แก่ การควบคุมอาหารหวาน และการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์วันละ ๒ ครั้ง ควบคู่ไปกับมาตรการป้องกันโรคฟันผุอื่น ๆ เช่น การใช้สารฟลูออไรด์ชนิดทา ร่วมกับการตรวจคัดกรองเด็กที่มีความเสี่ยงต่อฟันผุ และการให้ทันตสุขศึกษา การดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพและป้องกันฟันผุในเด็กต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของครอบครัว รวมทั้งครอบครัว(ผู้ปกครอง)ต้องให้ความสำคัญในการสร้างเสริมพัฒนาการทุกด้านของลูกน้อย การเกิดฟันผุในฟันน้ำนมนอกจากจะมีผลเสียโดยตรงต่อสุขภาพของเด็กในขณะนั้นแล้วยังมีผลเสียต่อฟันแท้ของเด็กในอนาคตด้วยกล่าวคือฟันน้ำนมที่เสียถูกถอนหรือหลุดไปก่อนที่ฟันแท้จะขึ้นแทนที่จะทำให้ฟันที่อยู่ติดกันรวนเกล้มเอียงเข้าหาช่องว่างทำให้ฟันแท้ที่จะขึ้นแทนตำแหน่งนั้นไม่สามารถขึ้นได้อย่างปกติอาจจะขึ้นมาในลักษณะปิดซ้อนกันหรือมีขนาดใหญ่ไม่เหมาะสมกับใบหน้าของเด็กซึ่งจะเป็นปมด้อยทำให้เด็กไม่กล้าในการแสดงออก สุขภาพในช่องปากมีความสัมพันธ์กับสุขภาพในร่างกาย นอกากนี้ การจะดูแลให้ประชาชนมีสุขภาพช่องปากที่ดีจริงๆนั้น ต้องเริ่มตั้งแต่ตั้งครรภ์ และต้องดูแลถึงที่บ้าน ไม่ใช่เฉพาะในสถานบริการเท่านั้น อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หรืออสม.ที่ชาวบ้านรู้จักกันดีนั้นนับว่าเป็นองค์กรที่มีความสำคัญในการดำเนินงานในชุมชน ดังจะเห็นได้จากปัจจุบันงานสาธารณสุขพื้นฐานต่างๆไม่ว่าจะเป็นการดูแลควบคุมลูกน้ำยุงลายในชุมชน การชั่งน้ำหนักประเมินภาวะโภชนาการเด็ก 0-6 ปี การดูแลติดตามเยี่ยมหญิงตั้งครรภ์ การติดตามเยี่ยมดูแลหญิงหลังคลอด ตลอดจนผู้สูงอายุ และผู้ด้อยโอกาสในชุมชน ล้วนแล้วแต่เป็นงานที่อสม.ต้องดำเนินการทั้งนั้น จะขาดก็แต่เพียงงานด้านทันตสาธารณสุขเท่านั้นที่อสม.มีส่วนร่วมน้อยมาก หรือบางพื้นที่อาจจะไม่มีเลยด้วยซ้ำไปจากแนวความคิดดังกล่าวโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหานโพธิ์ จึงต้องการที่จะบูรณาการงานด้านทันตสาธารณสุขเข้าเป็นหนึ่งในภารกิจที่อสม.ต้องทำ โดยการพัฒนาศักยภาพให้อสม.มีความรู้ด้านทันตสาธารณสุข เพื่อที่จะสามารถให้คำแนะนำ และตรวจสุขภาพช่องปากเบื้องต้นให้กับประชาชนในเขตรับผิดชอบของตนเองได้ ทั้งนี้เพื่อให้ประชาชนเกิดความพึงพอใจในการให้บริการด้านทันตกรรมทั้งเชิงรุก และเชิงรับตลอดจนเกิดเครือข่ายในการดูแลสุขภาพช่องปากประชาชน ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหานโพธิ์ ได้ตระหนักถึงความสำคัญในการส่งเสริมการดูแลสุขภาพช่องปากและการป้องกันโรคในช่องปากเพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพฟันและช่องปากที่แข็งแรงจึงได้จัดทำโครงการ ดูแล ใส่ใจ ห่วงใยสุขภาพช่องปากชาวหานโพธิ์ขึ้นเพื่อส่งเสริมให้ความรู้ คัดกรองสุขภาพช่องปากป้องกันและรักษาให้ห่างไกลโรคฟันผุอย่างยั่งยืนต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้ครู และผู้ปกครองศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านไทยรัฐ นักเรียนโรงเรียนเพื่อให้ครู และผู้ปกครองศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านไทยรัฐ นักเรียนโรงเรียนวัดหานโพธิ์ และโรงเรียนไทยรัฐวิทยา23และอสม.ได้เข้าร่วมโครงการและได้รับความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปากวัดหานโพธิ์ และโรงเรียนไทยรัฐวิทยา23และอสม.ได้เข้าร่วมโครงการและได้รับความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปาก
2. เพื่อให้นักเรียนศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านไทยรัฐ นักเรียนโรงเรียนวัดหานโพธิ์ และโรงเรียนไทยรัฐวิทยา23 มีกิจกรรมแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน
3. เพื่อให้อสม.ตรวจสุขภาพช่องปากเบื้องต้นและให้ความรู้แก่ประชาชนได้

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมจัดอบรมให้ความรู้ครูและผู้ปกครองในการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน, ผู้ปกครองฝึกทักษะการแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟันให้แก่เด็กก่อนวัยเรียน, ตรวจสุขภาพช่องปากและทาฟลูออไรด์วานิชแก่เด็กก่อนวัยเรียน
2. กิจกรรมอบรมให้ความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปาก, ฝึกทักษะการแปรงฟันที่ถูกวิธี, ตรวจสุขภาพช่องปากแก่นักเรียน
3. กิจกรรมให้ความรู้ด้านทันตสาธารณสุข, ฝึกทักษะการตรวจสุขภาพเบื้องต้น ให้กับอสม.รพ.สต.หานโพธิ์

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.เด็กก่อนวัยเรียน ผู้ปกครองและครูศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านไทยรัฐได้รับความรู้และตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปาก 2.นักเรียนโรงเรียนวัดหานโพธิ์ และโรงเรียนไทยรัฐวิทยา23ได้รับความรู้และตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปาก 3.อสม.รพ.สต.หานโพธิ์ มีความรู้ด้านทันตสาธารณสุข สามารถตรวจสุขภาพช่องปากเบื้องต้น และให้คำแนะนำให้กับประชาชนได้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น