กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการพัฒนาศักยภาพผู้ป่วยโรคเรื้อรังเพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อนและการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ปี 2566 จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลอ่าวตง อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.อ่าวตง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการพัฒนาศักยภาพผู้ป่วยโรคเรื้อรังเพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อนและการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ปี 2566

บทคัดย่อ

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) 1. เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงได้รับการค้นหาภาวะแทรกซ้อนตามเกณฑ์ และครอบคลุม (2) 2. เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่พบภาวะแทรกซ้อนอย่างใดอย่างหนึ่งได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง และส่งต่อทันท่วงที (3) เพื่อพัฒนาการดูแลรักษาภาวะความดันโลหิต และน้ำตาลในเลือดสูงแบบมีส่วนร่วมในการจัดการตนเอง และสถานบริการ (4) เพื่อชะลอและลดอัตราการเกิดภาวะไตวาย การถูกตัดเท้า หรือตาบอดในผู้ป่วยที่พบเบาหวานขึ้นจอประสาทตา (5) เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง มีพฤติกรรมสุขภาพ (ด้าน 3 อ 2 ส และการรับประทานยา) ในการดูแลตนเองที่ถูกต้อง และเหมาะสม ความดันโลหิต เปลี่ยนแปลงอยู่ในเกณฑ์ปกติ

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) เก็บรวบรวมข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง (2) วิเคราะห์ข้อมูล สรุปปัญหาแต่ละรายและประชุมชี้แจงแนวทางการดูแลผู้ป่วย (3) ติดตามกลุ่มเป้าหมายที่ควบคุมโรคไม่ได้และมีปัญหาซับซ้อนพบผู้จัดการรายกรณีตรวจค้นหา TOD ตามมาตรฐานเพื่อ ป้องกัน วินิจฉัยและแก้ไขปัญหาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น (4) กิจกรรมชะลอไตเสื่อม โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและ รพ.สต.และกิจกรรมStroke Alert โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

โรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูงเป็นโรคเรื้อรัง ที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของโลก ถึงแม้ว่าจะมีความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการ แต่ความชุกและอุบัติการณ์ กลับเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทั้งในชุมชนเมืองและในชนบทอีกทั้งผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังนั้น ถ้ามีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ขาดการรักษาการกินยาต่อเนื่อง จะเกิดภาวะแทรกซ้อน ทั้งทางตา ไต เท้า สมอง หัวใจหรืออาจหมดสติจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง หมดสติจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ติดเชื้อง่าย หลอดเลือดตีบหรือแตกในสมอง ทำให้เป็นอัมพาตได้ ผลกระทบของผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังมีทั้งกระทบโดยตรงต่อผู้ป่วยและครอบครัว คือ จะต้องเสียค่าใช้จ่ายต่างๆในการรักษาพยาบาล ในการเฝ้าดูแลและเพิ่มการเดินทางในการไปโรงพยาบาลมากขึ้น ต้องพบแพทย์เฉพาะทางซึ่งเป็นแพทย์ที่โรงพยาบาลศูนย์ ทำให้เพิ่มภาระในส่วนของการเดินทางไปกลับและต้องพบแพทย์เพื่อติดตามอาการบ่อยขึ้น รวมทั้งสูญเสียอวัยวะ และความพิการ ซึ่งเกิดขึ้นได้มากกว่าคนปกติ รวมทั้งมีผลกระทบถึงสภาพจิตใจด้วย นอกจากนี้ผลเสียทางอ้อมอันเกิดจากภาวะแทรกซ้อนและการมีพยาธิสภาพ ทำให้เกิดความพิการหรือไร้สมรรถภาพ เช่น ไม่สามารถประกอบอาชีพได้ ขาดรายได้จากการทำงาน สมรรถภาพในการทำงานลดลง การสูญเสียทรัพยากรบุคคลและอาจมีอายุสั้นกว่าปกติถ้าไม่ได้รับการรักษาที่ดีพอ อีกทั้งรัฐต้องเสียค่าใช้จ่ายในการนำเข้าเวชภัณฑ์จากต่างประเทศ และค่าใช้จ่ายในด้านอุปกรณ์การตรวจ ดังนั้นการควบคุมป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งการควบคุมการเกิดภาวะแทรกซ้อนของโรคเรื้อรังนั้นต้องประกอบไปด้วยการควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย การผ่อนคลายอารมณ์เครียด การงด เหล้า งดบุหรี่ และ การมีพฤติกรรมที่เหมาะสม การรักษาต่อเนื่อง ไม่ขาดยา มีความรู้ความตระหนักในการดูแลตนเองเมื่อเป็นโรคเรื้อรังก็จะทำให้สามารถควบคุมโรคและลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้นได้ จากการสำรวจโดยกระทรวงสาธารณสุข กรมควบคุมสำนักโรคไม่ติดต่อ ปี พ.ศ 2560 พบว่าคนไทยป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 266,903 คน และโรคเบาหวานจำนวน 220,413 คน
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านในปง ปี 2562 -2565 พบว่าประชากรในพื้นที่รับผิดชอบ 5 หมู่ 3,7,8,10,14 มีผู้ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูงทั้งหมด 275 ,295,332,338 คน (ตามลำดับปี2562-2565) และโรคเบาหวานจำนวน 132,137,144,152 (ตามลำดับปี2562-2565) คน ข้อมูลผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะแทรกซ้อนย้อนหลัง๓ปีตั้งแต่ พ.ศ.
2563 – 2565 พบว่า ในเขตรับผิดชอบ มีผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะแทรกซ้อนทางด้านหลอดเลือดสมองและหัวใจส่งผลให้เกิดอัมพฤกษ์อัมพาตนอนติดเตียงช่วยเหลือตัวเองได้น้อย พิการ คุณภาพชีวิตลดลง จำนวนผู้ป่วยที่พบภาวะแทรกซ้อนในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านในปง มีภาวะแทรกซ้อนหลอดเลือดหัวใจ 5 คน ได้รับการผ่าตัดทำบอลลูน 1 คน และ ผ่าตัดทำทางเบี่ยงหัวใจ 1 คน หลอดเลือดสมอง จำนวน 18 คน สามารถช่วยเหลือตัวเองได้16คนและอีก 2 คนเป็นผู้ป่วยติดเตียงภาวะเบาหวานขึ้นตา 3 คน และมีแผลที่เท้า จำนวน 3 คน ภาวะไตวายเรื้อรังระดับ 4 ขึ้นไป 4 คน
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านในปง จึงจัดทำโครงการพัฒนาศักยภาพผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง มีความรู้ สามารถนำความรู้ที่ได้ ไปปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจำวัน สามารถเฝ้าระวัง ควบคุมพฤติกรรมต่างๆที่ส่งผลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ก็จะส่งผลให้ผู้ป่วยโรคเรื้อรังห่างไกลจากภาวะแทรกซ้อนและมีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1. เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงได้รับการค้นหาภาวะแทรกซ้อนตามเกณฑ์ และครอบคลุม
2. 2. เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่พบภาวะแทรกซ้อนอย่างใดอย่างหนึ่งได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง และส่งต่อทันท่วงที
3. เพื่อพัฒนาการดูแลรักษาภาวะความดันโลหิต และน้ำตาลในเลือดสูงแบบมีส่วนร่วมในการจัดการตนเอง และสถานบริการ
4. เพื่อชะลอและลดอัตราการเกิดภาวะไตวาย การถูกตัดเท้า หรือตาบอดในผู้ป่วยที่พบเบาหวานขึ้นจอประสาทตา
5. เพื่อให้ผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง มีพฤติกรรมสุขภาพ (ด้าน 3 อ 2 ส และการรับประทานยา) ในการดูแลตนเองที่ถูกต้อง และเหมาะสม ความดันโลหิต เปลี่ยนแปลงอยู่ในเกณฑ์ปกติ

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. เก็บรวบรวมข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง
2. วิเคราะห์ข้อมูล สรุปปัญหาแต่ละรายและประชุมชี้แจงแนวทางการดูแลผู้ป่วย
3. ติดตามกลุ่มเป้าหมายที่ควบคุมโรคไม่ได้และมีปัญหาซับซ้อนพบผู้จัดการรายกรณีตรวจค้นหา TOD ตามมาตรฐานเพื่อ ป้องกัน วินิจฉัยและแก้ไขปัญหาตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
4. กิจกรรมชะลอไตเสื่อม โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนและ รพ.สต.และกิจกรรมStroke Alert โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดหัวใจ สมองมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ไม่เจ็บป่วยด้วยภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง
2. ผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดหัวใจ สมอง ตระหนักในการดูแลตนเองและได้รับการดูแลอย่างถูกต้องเหมาะสม และชะลอการเกิดภาวะแทรกซ้อน
   
3. ผู้ป่วยและครอบครัวมีส่วนร่วมในการจัดการโรค

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น