กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัจจุบันสังคมไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จากการสำรวจของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติในปี ๒๕๕๘ พบว่ามีผู้สูงอายุร้อยละ ๑๕.๙ และคาดว่าในปี ๒๕๗๓ จะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแบบสมบูรณ์ คือมีผู้สูงอายุมากกว่าร้อยละ ๒๐ ปัญหาสุขภาวะในผู้สูงอายุที่พบได้บ่อยคือโรคเบาหวาน ความดันโล่หิตสูง รวมถึงการสูญเสียฟัน โดยผู้สูงอายุที่มีฟันน้อยกว่า ๖๐ ซี่ หรือ ๔ คู่สบ พบร้อยละ ๓๙.๔ จากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากประเทศไทยปี ๒๕๕๕ ด้านการมีฟันที่ใช้งานได้อย่างน้อย ๒๐ ซี่ ช่วงอายุ ๓๕-๔๔ ปี พบร้อยละ ๙๗ ช่วงอายุ ๖๐-๗๔ ปีพบร้อยละ ๕๗.๘ และช่วงอายุ ๘๐-๘๙ ปี พบร้อยละ ๒๓.๕ จะเห็นได้ว่าช่วงอายุมากขึ้นแนวโน้มการสูญเสียฟันเพิ่มมากขึ้น การมีฟันน้อยกว่า ๔ คู่สบจะลดทอนประสิทธิภาพการบดเคี้ยวอาหาร ซึ่งจะส่งผลต่อสุขภาพร่างกาย นอกจากนี้ สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ได้เผยประเด็นปัญหาสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ ๗ ประเด็น ได้แก่ ๑)การสูญเสียฟันและปัญหาจากการใส่ฟัน พบว่ามีการสูญเสียฟันร้อยละ ๙๔ ในจำนวนนี้เป็นการสูญเสียฟันทั้งปากร้อยละ ๑๐ ๒)ปัญหาฟันผุและรากฟันผุ พบว่าฟันผุร้อยละ๙๖ และรากฟันผุร้อยละ ๒๑ ๓)โรคปริทันต์ โดยพบโรคปริทันต์ระยะรุนแรงร้อยละ ๖๘ ๔)แผลและมะเร็งช่องปาก พบ ๔-๕ คนต่อประชากรแสนคน โดยจะพบส่วนใหญ่ในวัยกลางคนและผู้สูงอายุ ๕)น้ำลายแห้ง ๖) ฟันสึก ๗ สภาวะช่องปากที่สัมพันธ์กับโรคทางระบบ

กระทรวงสาธารณสุขมีเป้าหมายแผนงานทันสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุประเทศไทย พ.ศ.๒๕๕๘ -๒๕๖๗ คือ ๑)ร้อยละ ๘ㅇ ของผู้สูงอายุมีสุขภาพช่องปากดีและมีฟันใช้งานได้อย่างเหมาะสม คือมีฟันอย่างน้อย ๒0 ชี่ หรือ ๔ คู่สบฟัน หลัง ๒) มีนวัตกรรมเพื่อการแก้ปัญหาสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุอย่างน้อย ๕ ใน ๗ ประเด็น โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือผู้สูงอายุทุกกลุ่มได้แก่กลุ่มติดสังคม ติดบ้าน และติดเตียง รวมถึงกลุ่มวัยก่อนเข้าสูงอายุ ๔๐ ปีขึ้นไป

จากข้อมูลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุประจำปีของจังหวัดตรังพบว่าผู้สูงอายุมีแนวโน้มการสูญเสียฟันสูงเมื่อเทียบกับการได้รับการส่งเสริมสุขภาพช่องปากและการได้รับการใส่ฟัน ผลการสำรวจ ปี ๒๕๖๐ พบว่า ผู้สูงอายุมีฟันแท้ในช่องปากใช้งานได้ ๒๐ ซี่ เฉลี่ยร้อยละ ๔๓.๗ ผู้สูงอายุที่มีฟันคู่สบฟันหลังใช้งานได้ ๔ คู่ขึ้นไปร้อยละ ๗๒.๔ ซึ่งสาเหตุการสูญเสียฟันส่วนใหญ่มาจากโรคฟันผุและปริทันต์

อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรังเป็นอีกพื้นที่หนึ่งซึ่งเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จากผลการสำรวจสภาวะช่องปากผู้สูงอายูจังหวัดตรัง ปี ๒๕๖๖ พบผู้สูงอายุมีฟันแท้ในช่องปากใช้งานได้ ๒๐ ซี่ เฉลี่ยร้อยละ ๔๔.๘ ผู้สูงอายุที่มีฟันคู่สบฟันหลังใช้ งานได้ ๔ คู่ขึ้นไปร้อยละ ๖๘ ซึ่งมีประมาณครึ่งหนึ่งของผู้สูงอายุเท่านั้น นอกจากนี้ยังพบปัญหาสุขภาพช่องปากต่างๆ เช่น เหงือกอักเสบ ฟันผุ โดยส่วนใหญ่จะเป็น และมีแนวโน้มสูงขึ้นทุกปี ดังนั้นการดูแลเชิงส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟูจึงเป็นสิ่งสำคัญ

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองคล้าเล็งเห็นถึงความสำคัญของทันตกรรมในผู้สูงอายุ จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองคล้า อำเภอวังวิเศษ ประจำปี ๒๕๖๖ ขึ้น เพื่อแก้ปัญหาสุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุและความจำเป็นที่ผู้สูงอายุต้องได้รับการดูแล พร้อมทั้งส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากที่เหมาะสม